مقایسه روایت زیست جهان زنانه در رمانهای نخبه گرا و عامه پسند نویسندگان زن دهه ی 80

رمان به عنوان یک فرم هنری-ادبی با تلفیق عنصر خیال و تجارب زندگی روزمره ی انسانی در هیأت توالی حوادث گوناگون بواسطه ی شخصیت های داستانی به روایت جهان-زیست ها می پردازد. در این پایان نامه با بررسی نقش ها،هویت ها، زیست روزمره ی قهرمان زن داستان در بستر حوادث و گره های داستانی تلاش شد تا به تصویری از زیست روزمره ی زنان در جامعه ی امروز ایران در دو تیپ رمان های عامه پسند و نخبه پسند دست یابیم. سوالهای اصلی تحقیق عبارتند از: 1. بررسی چگونگی روایت "زیست – جهانِ" زنانه (با تاکید بر زندگی روزمره )در ادبیات عامه پسند و ادبیات نخبه پسند نویسندگان زن دهه ی 80 2. مقایسه زیست جهان زنانی که در رمان های نخبه گرا و عامه پسندروایت می شود. برای پاسخ دهی به این سوالات از نظریات "زیست جهان" یورگن هابرماس، زندگی روزمره از هانری لفور، و نظریات مطرح در ادبیات عامه پسند استفاده شد.برای مقایسه میان دو تیپ ادبیات عامه پسند و نخبه پسند به سراغ رمان هایی که در طول دهه ی80 با مضامین زندگی روزمره توسط زنان نوشته شده بود رفتیم و از میان آنها در تیپ رمان عامه پسند: "شیدایی" نوشته ی فهیمه رحیمی، "همخونه" نوشته ی مریم ریاحی، و "معجزه ی عشق" نوشته ی نسرین ثامنی و از میان رمانهای نخبه پسند منتشر شده در دهه ی 80 ، "پرنده ی من" اثر فریبا وفی، "احتمالا گم شده ام" نوشته ی سارا سالار، و "خانم نویسنده" اثر طاهره علوی را برگزیدیم. روش مورد استفاده در این پایان نامه، روش تحلیل محتوای کیفی می باشد.با بررسی رمانهای مطرح، در نهایت به این نتیجه رسیدیم که در رمانهای نخبه پسند، قهرمان داستان نسبت به هویت برساخته شده ی خود در اجتماع نگرشی انتقادی دارد و در ارتباط با شخصیت های دیگر داستان نه در یک رابطه ی علت و معلولی بلکه به موازات هم کنش می کنند، درحالی که قهرمان رمان های عامه پسند با تن دادن به مفاهیم جنسیتی شده در راستای بازتولید زیست جهان سنتی و یکپارچه گام برمی دارد و با تن دادن به دوگانه انگاری های جنسی، نقش های مسلط جنسیتی را در قالب هویت دیگری تعمیم یافته ی مردانه می پذیرد تا به مدینه ی فاضله ای که جامعه برای اوترسیم می کند دست یابد، درحالی که در رمان های نخبه پسند، با نگاهی بازاندیشانه به دنبال "خودفهمی"است که تنها به واسطه ی گذر از نقش های مسلط جنسیتی شکل گرفته در بستر زندگی روزمره بدست می آید.