استخراج و اندازه گیری ترکیب های شیمیایی سه گونه دارویی بادرنجبویه(melissa officinalis) ، زوفا (hyssopus angustifolius) و ترخون (artemisia draconculus) به روش های مختلف تقطیر و شناسایی ترکیب های اسانس به وسیله دستگاه های کروماتوگرافی گازی (gc) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی(gc-ms)

دراین تحقیق سه گیاه بادرنجبویه (melissa officinalis) ، زوفا (hyssopus angustifolius m.b.) و ترخون (artemisia draconculus) ازکوه های البرز در اطراف کرج جمع آوری شده است که از این گیاهان بیشتر در صنعت دارویی و غذایی استفاده می شود. بعد از خشک کردن، سه گیاه با استفاده از روش های مختلف تقطیر (تقطیر با آب، تقطیربا بخار و تقطیر با آب و بخار) اسانس گیری گردیده است و ترکیب های شیمیایی عمده اسانس با روش های تجزیه دستگاهی، کروماتوگرافی گازی (gc) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (gc/ms) مورد شناسایی قرار گرفتند، که ترکیب های شیمیایی عمده در گیاه بادرنجبویه (melissa officinalis) ، در روش تقطیر با آب ژرانیال 7/37 درصد، ژرانیول 7/25 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 18/0درصد به دست آمد. در روش تقطیر با بخار ژرانیال 8/17 درصد، ژرانیول 5/26 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 078/0 درصد به دست آمد. در روش تقطیر با آب و بخار، ژرانیال 8/38 درصد، ژرانیول 26 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 23/0 درصد به دست آمد. در گونه زوفا (hyssopus angustifolius m.b.) نیز در روش تقطیر با آب، ترکیب آلفا-ادسمول 23 درصد، کیوبیتن 5/18 درصد و دی هیدروادسمول 1/9 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 13/0 درصد به دست آمد و در روش تقطیر با بخار، دی هیدرو ادسمول 1/18 درصد، ژرماکرین – دی 8/14 درصد و آلفا-ادسمول 3/14 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 17/0 درصد به دست آمد . در روش تقطیر با آب و بخار ترکیب ماسک کتون 9/32 درصد، دی هیدرو ادسمول 7/13 درصد و آلفا-ادسمول 3/13 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 13/0 درصد به دست آمد. در گونه ترخون (artemisia draconculus) ترکیب های عمده در روش تقطیر با آب، شامل ترکیب متیل چاویکول 3/74 درصد، (ترانس)- بتا – اوسیمن 6/9 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 48/0 درصد به دست آمد و در روش تقطیر با بخار، ترکیب متیل چاویکول 1/66 درصد، (ترانس)- بتا- اوسیمن 1/12 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 51/0 درصد به دست آمد و در روش تقطیر با آب و بخار، ترکیب متیل چاویکول 77 درصد، (ترانس)- بتا – اوسیمن 3/8 درصد و میانگین بازده اسانس (در سه تکرار) 54/0 درصد به دست آمد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که روش های مختلف تقطیر در میزان ترکیب های شیمیایی اسانس تأثیر دارند.