طراحی مرکز مطالعات، پژوهش ها و احیاء علوم و هنرهای اسلامی تبریز، با رویکرد هویت اسلامی(ربع رشیدی قرن21)

جریان علوم و هنرهای اسلامی و به اجمال مکتب اسلامی، امروز به نقطه ای رسیده است که آماده جهش های بزرگتر و موثرتری در عرصه های علمی، هنری و فرهنگی دنیا شده است .اما اتفاقی در این میان رخ داده است که مانع از قدرت گرفتن حقیقی این جریان و ظاهر شدن ظرفیت واقعی آن در جامعه شده و به فقر نظریه پردازی در علوم وهنر های اسلامی بالاخص معماری و شهرسازی آن دامن زده است و آن اتفاق، گسترش تخصص گرایی به شیوه غربی در بین محققین این عرصه است. در واقع، نظام آموزشی کنونی به گونه ای مهندسی شده است که عرصه های دین، علم و هنر در فضاهای جداگانه و بی ارتباط با هم شکل می گیرند. این در حالی است که در کاوش های علمی امروز در میان دانشمندان معاصر جهان گرایش به «مطالعات بین رشته ای» به صورت فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته و به نتایج قابل توجهی نیز در این زمینه دست یافته اند. مناقشه در ماهیت و وجود علوم و هنرهای منتسب به اسلام، فقدان ساختار نظری منسجم برای آموزش هنر و علوم اسلامی، خلاء مواضع متقن و قوی جهت دفاع و پاسخگوئی به مسائل و نقدهای مطرح و نهایتا فقدان مکتب و فلسفه علوم اسلامی و هنرهای اسلامی را می توان از طبعات جدا انگاری این حوزه ها از هم شمرد. رشد علوم و هنرها در جوامع اسلامی و احساس نیاز به مجموعه هایی که در برگیرنده اطلاعات و پژوهش های جامع درباره کلیات علوم و هنرهای رایج اسلامی در زمان و لزوم هم نشینی و اجماع آن با مباحث دینی، لزوم پژوهش در این مکتب در سه سطح شناخت، تولید و معرفی و نشر را ضروری و انگیزه تفکر و طراحی این مرکز را دوچندان کرده است از سوی دیگر با مطرح شدن مطالعات بین رشته ای در جوامع و محافل علمی و هنری در راستای اعتلای علوم و فنون مختلف، به عنوان روشی قدرتمند در نزد اندیشمندان معاصر، لزوم شکل گیری مجموعه ای که امکان برآوردن اهداف مذکور در ایران را برطرف سازد ضروری می نماید. در جهت مرتفع ساختن این مشکلات و نقیصه ها ایجاد بستر لازم و مناسب برای ارتباط کامل و نظام مند میان هنرمندان، صناعت گران و عاملان با حکما، دانشمندان و عالمان مکتب اسلامی و امکان گردهمائی و بهره مندی هر یک از آن ها از دستاوردها و اندوخته های حوزه ی دیگر می تواند به حل مشکلات تا حد قابل قبولی کمک کند. نظریه پردازی در این حوزه ها نیازمند تعمق در فهم شعائر اسلامی و اجتهاد در آن از یک سو و توجه به مقتضیات و ماهیت هریک از علوم و هنرها و نیازهای زمانه از سوی دیگر بوده و این مساله جز از اجماع بین هنرمند، اندیشمند و عالم دینی و ایجاد زمینه ای برای تعامل و تبادل نظر هرچه بیشتر میسر نخواهد گشت. بنابراین، در حال حاضر مسئله ی مد نظر این است که ایده‏های اسلام تبدیل به سازوکارهای قابل تحقق شده و عملیاتی شوند. و این همان نهضت گسترده‏ای است که ما در دنیای اسلام و دوران سنت شاهد آن بوده ایم. در دوران معاصر نیز در یک سوی این نهضت، حوزه‏های علمیه قرار دارند. این مسوولیت متوجه حوزه‏ها است که نسبت به معارف دینی و ارائه تفقه جامع دینی بازنگری کنند. سوی دیگر آن هم، متوجه محافل علمی و هنری است که باید در جهت تولید علم و خلق آثار هنری هماهنگ با معارف دینی تلاش نمایند و چیزی که این نوشتار در پی آن است، خلق زمینه ای است تا پیوند دوباره ای را بین اندیشمندان حوزه و دانشگاه در کنار هم برقرار نموده و زمینه مطالعات بین رشته ای علوم و هنرهای اسلامی با مبانی اعتقادی را فراهم آورد. و بستر مناسب جهت به اشتراک گذاشتن یافته ها و دستاوردهای جدید در هر یک از این حوزه ها را مهیا نماید. و با معرفی و نشر عقاید ناب اسلامی بتواند جایگاهی درخور را در جامعه ی جهانی به خود اختصاص دهد، چرا که تنها راه درخشش جامعه اسلامی بر تارک تاریخ جهان از همین راه محقق می شود.