تاثیر کودهای آلی، بیولوژیک و شیمیایی بر کارایی جذب و مصرف نور و برخی ویژگی های اگرواکولوژیکی در گیاه دارویی مرزه (.satureja hortensis l)

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی، بیولوژیک و شیمیایی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (satureja hortensis l.)، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. سطوح مختلف کود گاوی به صورت 1- شاهد یا عدم کاربرد کود گاوی و 2- 25 تن در هکتار کود گاوی به عنوان عامل کرت اصلی و 1- کود بیولوژیک نیتروکسین (حاوی باکتری های azotobacter sp. و .azospirillum sp)، 2- کود بیولوژیک بیوسولفور (حاوی باکتری .thiobacillus sp)، 3- کود بیولوژیک بیوفسفر (حاوی باکتری های pseudomonas sp. و .bacillus sp)، 4- مخلوط نیتروکسین+ بیوسولفور+ بیوفسفر، 5- ورمی کمپوست (7 تن در هکتار)، 6- کود شیمیایی (npk با مقادیر خالص60،60،70 کیلوگرم در هکتار)، 7- شاهد (بدون مصرف هیچ نوع کود) به عنوان عامل کرت فرعی درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که کاربرد کود گاوی منجر به بهبود معنی دار صفات مورد بررسی نسبت به عدم کاربرد گردید. بیشترین مقدار ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، تشعشع جذب شده مربوط به تیمار بیوسولفور بود. از نظر ضریب خاموشی نور بین تیمارهای مورد آزمایش اختلاف معنی داری وجود نداشت. حداکثر کارایی مصرف نور در تیمارهای بیوسولفور، نیتروکسین و ورمی کمپوست مشاهده شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته و تعداد شاخه جانبی به ترتیب مربوط به گیاهان تحت تیمار ورمی کمپوست و ترکیب نیتروکسین، بیوفسفر و بیوسولفور بود. کود زیستی بیوسولفور بیشترین عملکرد ماده ی خشک، عملکرد سرشاخه گلدار و عملکرد ساقه را سبب شد. درصد اسانس نیز به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای کودی قرار گرفت و کاربرد کود زیستی نیتروکسین، ورمی کمپوست و ترکیب نیتروکسین، بیوفسفر و بیوسولفور سبب تولید بیشترین درصد اسانس شدند. از نظر شاخص برداشت بین تیمارهای مورد آزمایش اختلاف چندانی وجود نداشت، با این حال بیشترین شاخص برداشت مربوط به تیمار ورمی کمپوست بود. همچنین کاربرد کود زیستی بیوسولفور و بیوفسفر، به ترتیب باعث حصول بیشترین درصد ساقه و سرشاخه گلدار گردید. بیشترین مقدار وزن هزاردانه در تیمار نیتروکسین و بیشترین مقدار عملکرد بذر در تیمار نیتروکسین و کود شیمیایی مشاهده شد. کلید واژه ها: شاخص سطح برگ، ضریب خاموشی نور، کارایی مصرف نور، کودهای زیستی، گیاهان دارویی، ورمی کمپوست.