بررسی شاخص های ساده سازی متن های کهن ادبی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان؛ مطالعه موردی کلیله و دمنه

در این پژوهش با یک رویکرد عملی، متن های ادبی با نمونه های ساده شده ی آن مقایسه شده است تا در نتیجه ی آن چگونگی تغییرات متن ادبی در روند ساده سازی های گوناگون مشخص گردد. به این منظور متن کهن کلیله و دمنه به عنوان تنها متن اصلی منبع قرار گرفت به این علت که از یک سو طبق نظر صاحب نظرها جز نثرهای فنی و مصنوع زبان فارسی محسوب می شود، و از سوی دیگر از جمله متن هایی است که با توجه به محتوای قصه قصه بودنش بسیار مورد ساده نویسی قرار گرفته است. در این بررسی تغییرها در چهار سطح صرف و نحو و واژگان و متن طبقه بندی شد، و از ورای تفاوت های صرفی و نحوی و واژگانی و متنی موجود بین متن اصلی و نمونه های ساده شده ی آن؛ الگویی عملی ای که ساده سازان برای ساده سازی متن های خود استفاده کرده بودند، مشخص گردید. در پایان با توجه به بررسی ها و مقایسه های انجام گرفته سه نوع رویکرد به سازوکار ساده سازی متن های ادبی کهن فارسی مشاهده شد: 1-گرایش به وفاداری به محتوا و صورت متن اصلی 2-گرایش به وفاداری به محتوا و دست کاری در صورت متن اصلی 3-گرایش به دست کاری در محتوا و صورت متن اصلی. این پژوهش بر آن نبود که مشخص کند کدام یک از این رویکردها و یا الگوها خوب است یا نه؟ و نگارنده تنها می تواند ادعا کند که این ها الگوی های رایج در جریان ساده سازی متن ادبی کلیله و دمنه هستند. بی شک برای ارزشیابی می توان به پژوهشی میدانی بر اساس این نمونه های ساده شده دست زد.