بررسی مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی ایجاد شده در آب و خاک (مطالعه موردی حوضه آبخیز رودخانه کشف رود)

هدف این مطالعه بررسی مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی می باشد. برای این منظور، از رهیافت ارزش گذاری مشروط و مدل توبیت به روش دو مرحله ای هکمن استفاده شده است. برای دستیابی به هدف مورد نظر تعداد 100 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده، از کشاورزان حوضه آبخیز رودخانه کشف رود شهرستان مشهد در سال 1392 جمع آوری گردید. نتایج نشان داد متغیرهای سن، تحصیلات، نوع فعالیت کشاورزی، وضعیت مالکیت زمین، شاخص 2 (موافقت با اثرات سوء استفاده بیش از حد از کودها و سموم شیمیایی)، شاخص 5 (موافقت با سرمایه گذاری برای حفظ آب و خاک)، جنسیت، تعداد افراد خانوار شاغل در کشاورزی، تجربه به کارگیری عملیات حفاظتی آب و خاک، کل سطح زیرکشت و شاخص 4 (موافقت با خوب بودن آب و خاک در دسترس) تأثیر معنی داری بر مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی کود شیمیایی دارد. همچنین متغیرهای سن، تحصیلات، کل میزان سموم شیمیایی مصرفی سالانه، جنسیت، شغل اصلی، تعداد افراد خانوار شاغل در کشاورزی، نوع فعالیت کشاورزی، پس انداز خالص کشاورزی، وضعیت مالکیت زمین، کل میزان کود شیمیایی مصرفی سالانه، شاخص1 (موافقت با فواید جلوگیری از شستشوی خاک)، شاخص 4 (موافقت با خوب بودن آب و خاک در دسترس) و شاخص 5 (موافقت با سرمایه گذاری برای حفظ آب و خاک) تأثیر معنی داری بر مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی سموم شیمیایی دارد. از دیگر نتایج این مطالعه آن است که متغیرهای سن، جنسیت، نوع فعالیت کشاورزی، محصولات زیرکشت، کل سطح زیرکشت، پس انداز خالص کشاورزی، وضعیت مالکیت زمین، تجربه به کارگیری عملیات حفاظتی آب و خاک، کل میزان کود شیمیایی مصرفی سالانه،کل میزان سموم شیمیایی مصرفی سالانه، شاخص1 (موافقت با فواید جلوگیری از شستشوی خاک)، شاخص3 (موافقت با ورود فاضلاب شهری و روستایی به رودخانه کشف رود)، شاخص4 (موافقت با خوب بودن آب و خاک در دسترس) و شاخص 5 (موافقت با سرمایه گذاری برای حفظ آب و خاک) تأثیر معنی دار بر مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی ناشی از ورود آب آلوده دارد. نتایج مطالعه همچنین نشان داد که میانگین حداکثر میزان مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوء زیست محیطی کودهای شیمیایی در هکتار در سناریوهای پنج گانه به ترتیب197000، 234500، 300000، 360500 و 459000 ریال و برای کاهش اثرات سوءزیست محیطی سموم شیمیایی در هکتار در سناریوهای پنج گانه به ترتیب 168500، 215500، 265500، 320000 و 426000 ریال و برای کاهش اثرات سوءزیست محیطی آب آلوده در هکتار در سناریوهای پنج گانه به ترتیب 134500، 179500، 225500، 271000 و 354500 ریال می باشد. با توجه به نتایج مطالعه، توجه به میزان مشارکت مالی کشاورزان برای کاهش اثرات سوءزیست محیطی ایجاد شده در آب و خاک به عنوان مبنایی برای سیاستگزاری ها به ویژه در حوزه دریافت مالیات زیست محیطی پیشنهاد شد.