ارزیابی میزان دز دریافتی بیمار و کادر پزشکی در حین آنژیوگرافی با استفاده از روش مونت کارلو

آنژیوگرافی یکی از انواع روش های تصویربرداری پزشکی با پرتوی ایکس است که در آن به دلیل مدت زمان طولانی فلوروسکوپی، بافت های بیمار دز معادل قابل توجهی دریافت می کنند. همچنین از آن جا که منبع اصلی دز دریافتی پزشک فوتون های پراکنده شده از بیمار است، بافت های پزشک نیز در حین آنژیوگرافی مقداری دز دریافت می-کنند. اگرچه ممکن است مقدار این دز برای هر بافت پزشک به ازای هر عمل آنژیوگرافی ناچیز باشد اما به دلیل آن که پزشک سالانه تعداد زیادی عمل آنژیوگرافی انجام می دهد دز جمعی سالیانه ی بافت های او می تواند قابل توجه باشد. لذا آگاهی از مقدار دز معادل بیمار و پزشک در آنژیوگرافی اهمیت ویژه ای دارد. مواردی از ابتلا به سرطان پوست در میان بیماران و ابتلا به آب مروارید در میان پزشکان شاغل در بخش آنژیوگرافی سنجش دز در این عمل را بااهمیت تر می کند. هدف از این تحقیق، محاسبه ی دز دریافتی بیمار و پزشک در حین انجام عمل آنژیوگرافی کرونری قلب و کلیه است. برای این منظور از روش مونت کارلو و کد mcnpx استفاده شده است. همچنین با کمک مجموعه فانتو م های ornl، بیمار (کودک و بزرگ سال) و پزشک طراحی شده اند. در این تحقیق دز معادل بعضی بافت های حساس به پرتو بیمار نظیر ریه، کبد، غدد تناسلی در خانم ها و آقایان، لوزالمعده، تیروئید، مری، غدد فوق کلیوی و غده ی تیموس در حین آنژیوگرافی کرونری محاسبه شده است. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، در بیمار بزرگ سال ریه ها بیش ترین مقدار دز (msv 3/868) و غدد تناسلی در آقایان کم-ترین مقدار دز (msv 0/01) را در آنژیوگرافی کرونری دریافت کرده اند. در بیمار کودک یک ساله نیز ریه ها بیش-ترین مقدار دز (msv 9/883) و تیروئید کم ترین مقدار دز (msv 0/252) را در حین آنژیوگرافی کرونری دریافت کرده اند. همچنین در آنژیوگرافی کلیوی، دز معادل بعضی بافت های حساس به پرتو بیمار نظیر کبد، لوزالمعده، تیروئید، مری، روده ی باریک، کیسه ی صفرا و طحال محاسبه شده است. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی، در بیمار کودک یک ساله، کیسه ی صفرا بیش ترین مقدار دز (msv 2/023) و تیروئید کم ترین مقدار دز (msv 0/048) را در آنژیوگرافی کلیوی دریافت کرده اند. در بیمار بزرگ سال نیز کیسه ی صفرا بیش ترین مقدار دز (msv 4/784) و تیروئید کم ترین مقدار دز (msv 0/006) را در حین آنژیوگرافی کلیوی دریافت کرده اند. به طور کلی دز دریافتی اکثر بافت های بیمار کودک در هر دو آنژیوگرافی کرونری و کلیوی به مقدار قابل توجهی بیش تر از بیمار بزرگ سال بوده است. در هر دو آنژیوگرافی کرونری و کلیوی دز معادل پزشک در برخی بافت های حساس به پرتو نظیر غده ی تیموس، ریه ها، کبد، لوزالمعده، غدد تناسلی، تیروئید، طحال، روده ی باریک، چشم ها، زانوها و مچ دست ها محاسبه شده است. در آنژیوگرافی کرونری زانوی چپ پزشک بیش ترین مقدار دز (msv 0/055) و در آنژیوگرافی کلیوی مچ دست چپ، چشم چپ و غده ی تیموس وی بیش ترین مقدار دز (msv 0/02) را دریافت کرده اند. همچنین برای آن که تاثیر استفاده از حفاظ های سربی در کاهش دز پزشک سنجیده شود، دز معادل بافت-های پزشک یک بار نیز در حضور روپوش، عینک و تیروئیدبند سربی محاسبه شده است. در آنژیوگرافی کرونری بیش ترین تاثیر استفاده از حفاظ در کاهش دز معادل پزشک برای بافت لوزالمعده و در آنژیوگرافی کلیوی بیش-ترین تاثیر استفاده از حفاظ در کاهش دز معادل برای چشم چپ پزشک اتفاق افتاده است.