بررسی رضایت شغلی در معلمان روستائی مقطع ابتدائی شهرستان بهبهان

توسعه ی روستایی نیازمند آموزش کیفیت مدار است و رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در امر کیفیت آموزش و موفقیت شغلی معلمان روستایی محسوب می گردد. از این رو، در پژوهش حاضر میزان رضایت شغلی معلمان روستایی مدارس ابتدایی شهرستان بهبهان مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی بود که جامعه آماری آن را معلمان روستایی مدارس ابتدایی در شهرستان بهبهان تشکیل دادند. در این پژوهش با استفاده از جدول برآورد حجم نمونه پاتن، حجم نمونه آماری تعیین گردید. بر این اساس، ‎138 نفر از معلمان روستایی مدارس ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان بهبهان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای ساده از میان جامعه آماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. برای سنجش میزان رضایت شغلی و عوامل موثر بر آن، از پرسش نامه تعدیل شده مینه سوتا استفاده و در اختیار معلمان مورد پژوهش قرار گرفت. روایی صوری پرسش نامه پژوهش توسط گروهی از متخصصین و اساتید فن تعیین گردید و برای سنجش پایایی آن نیز یک مطالعه راهنما با 30 نفر از معلمان روستایی خارج از نمونه پژوهش به عمل آمد که میزان ضریب آلفای کرونباخ بیش از 0/83 برای متغیرهای گوناگون به دست آمد. داده ها پس از گردآوری، کدگذاری و با استفاده از نرم افزار آماری spss20 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد بیش از 60 درصد از معلمان روستایی از شغل خود راضی و یا خیلی راضی بوده، حال آن که 12/30 درصد از آنان خیلی ناراضی بودند. فزون بر آن، در خصوص ویژگی های فردی، سن و سابقه خدمت مهم-ترین نقش را در رضایت شغلی معلمان داشتند و در مورد مقیاس های رضایت شغلی، شاخص وضعیت رضایت از همکاران با میانگین 3/96 و ضریب تغییر 0/225 در رتبه ی اول قرار گرفت. همچنین شاخص به کارگیری توانایی با میانگین 3/90 و ضریب تغییر 0/238 در رتبه ی دوم جای دارد و بقیه شاخص ها در مراتب بعدی قرار گرفتند که جزء مهم ترین مقیاس های رضایت شغلی از دیدگاه معلمان روستائی مقطع ابتدائی آموزش و پرورش بهبهان بودند. برای تعیین و تشخیص رابطه بین متغیرهای پژوهش از روش های آماری و آزمون های مختلف از جمله همبستگی، کروس کالوالیس، رگرسیون چند متغیره، آزمون t و تحلیل عاملی استفاده گردید. در تحلیل عاملی، عامل بهداشتی به میزان 32/28 و با نُه مولفه در رده اول، رضایت شغلی را تبیین می کند و دیگر عامل ها در رده بعدی قرار گرفتند. همچنین یافته ها حاصل از مقایسه رضایت شغلی در بین گروهای مختلف تحصیلاتی نشان داد، گروه کارشناسی و از نظر سمت، مدیر آموزگاران و از نظر جنسیت، مردان دارای رضایت شغلی بالاتری بودند. همچنین تحلیل ها نشان داد متغیرهای نوع مدرسه، رشته تحصیلی، محل خدمت، محل سکونت، سمت آموزشی، جنس، میزان تحصیلات سهم معناداری بر تبیین رضایت شغلی نداشتند. از این رو موارد ذیل به عنوان پیشنهادهایی در جهت تامین رضایت شغلی معلمان ارائه می گردند؛ تأمین رفاه نسبی معلمان از لحاظ مالی و وضعیت کاری و توجه و رسیدگی به مشکلات معلمان و همچنین تشویق آنان از سوی مسئولین آموزش و پرورش باعث دلبستگی بیشتر آنان به شغل و حرفه خود می شود. افزون بر آن، باید در سازماندهی و تقسیم بندی محل کار معلمان رعایت عدالت شود، زیرا انجام هرگونه تبعیض و بی عدالتی در تعیین محل کار و خدمت آنان و به ویژه معلمان روستائی باعث می شود که محل خدمت تعلق گرفته مورد رضایت نباشد. همچنین در انجام وظیفه و ساعات کاری معلمان باید ظرفیت ها و تفاوت های فردی بین خود معلمان مد نظر قرار بگیرد و از تصویب قوانین نامساعد اداری که می تواند باعث خروج معلمان از آموزش و پرورش شود از جمله، قانون منع ادامه تحصیل معلمان در رشته های غیر مرتبط یا قانون منع ثبت نام معلمان غیر بومی در تعاونی های مسکن خود داری شود و تلاش گردد تا امکانات و فرصت های پیشرفت و ارتقاء و مدارج موفقیت به طور عادلانه در اختیار همه قرار گیرد.