بررسـی آزمایـشگاهی تاثیـر امـواج عمـود بر جـریان ناشـی از ورتکس پشـت مـوانع، بـر کنتـرل رسـوب ورودی بـه آبگیـر جانبـی

زمانی که مجموعه ای از موانع در مسیـر حرکت سیال قرار گیرد در اثر عبـور جریان از میان این موانع در لبه بالادسـت مانـع لایه مـرزی شکل می گیـرد ودر لبـه پاییـن دست مانـع جداشدگـی جریـان اتفاق می افتد.این جداشدگی بسته به رینالدز موانع سبب ورتکس های نوسانی پشت موانع می گردد که دارای فرکانس و طول موج های منظمی هستند. در کانال های روباز در حالاتی که عرض کانال بر مشخصات طول موج ورتکس های ناشی از موانع منطبق گردد پدیده تشدید شکل گرفته و موج های سطحی روی سطح آب عبوری ایجاد می شود. این موج ها از نوع عرضی بوده و دامنه آنها ممکن است تا 40 در صد عمق جریان نیز برسد. در این مطالعه اثر این امواج بر رسوب دهانه آبگیرهای رودخانه مورد مطالعه قرار گرفته است. آزمایش ها در یک کانال آزمایشگاهی با عرض 120 سانتی متر که کانال آبگیر به عرض 68 سانتی متر به آن وصل شده انجام شده است. آبگیر با زاویه 90 درجه به کانال اصلی وصل شده و موانع در ابتدای کانال آبگیر و در محور اصلی آن نصب شدند. قطر موانع 30 میلی متر و فواصل آنها از یکدیگر متفاوت در نظر گرفته شد. تعداد 25 آزمایش در شرایط مختلف انجام گردید. رسوبات در نظر گرفته شده ذرات ماسه طبیعی با قطر متوسط 0.7 میلی متر بودند. رسوبات به عنوان ذرات بستر در کانال اصلی قرار داده شدند. آزمایش ها در دو حالت بدون حضور موج های عرضی و با حضور موج های عرضی انجام گردیدند. مدت انجام آزمایش ها تا زمان تعادل کامل شرایط بستر در دهانه آبگیر ادامه داشت. در تمام آزمایش ها بستر رسوبی در محوطه دهانه آبگیر با استفاده از دستگاه لیزری برداشت گردید. نتایج حالات مختلف بستر در دو حالت با و بدون موج های عرضی با هم مقایسه شدند. نتایج نشان دهنده اثر چشمگیر موج های عرضی در الگوی رسوبگذاری بستر در دهانه ورودی آبگیر دارد. آنالیز آماری اثر موج های عرضی بر الگوی رسوبگذاری را به اثبات رسانده است.