تأثیر محلول پاشی اسید آسکوربیک بر خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک لوبیا سبز تحت شرایط جذب برگی سرب و نیکل

حضور کارخانجات صنعتی و آلاینده های زیست محیطی سبب ازدیاد عناصر سمی در هوا و به تبع آن مخاطره برای انسان گشته است. از جمله این آلاینده ها عناصر سرب و نیکل می باشند. یکی از بهترین راه های مقابله با صدمات فلزات سمی در گیاهان استفاده از مواد آنتی اکسیدانی است. به همین منظور، آزمایشی جهت ارزیابی تأثیر فلزات سنگین موجود در باران های اسیدی بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک لوبیا سبز(phaseolus vulgaris l.) و تأثیر اسید آسکوربیک در کاهش صدمات آن ها، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی و با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح نیکل (صفر، 200 و 400 میکرومولار) به عنوان فاکتور اول، سه سطح سرب (صفر، 200 و 400 میکرومولار) به عنوان فاکتور دوم و دو سطح محلول پاشی اسیدآسکوربیک (صفر و 20 میلی مولار) به عنوان فاکتور سوم بود. محلول پاشی فلزات سنگین و اسید آسکوربیک به ترتیب 54 و 61 روز پس از کاشت صورت گرفت. یک هفته بعد از محلول پاشی اسید آسکوربیک نمونه برداری ها انجام شد. نتایج نشان داد نیکل موجب کاهش ارتفاع ساقه اصلی، قطر ساقه، ماده ی خشک برگ، ساقه و غلاف، شاخص سطح برگ، کلروفیل کل، کاروتنوئید و افزایش درصد پروتئین در غلاف لوبیا گردید. سرب سبب افزایش سطح برگ، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل کل، کاروتنوئید گردید و غلظت بالای سرب (400 میکرومولار) موجب کاهش عملکرد غلاف شد. محلول پاشی اسید آسکوربیک سبب کاهش جذب نیکل و سرب در برگ گیاه شد. بررسی ترکیبات تیماری حاصل از تیمارهای سرب و نیکل نشان داد بیش ترین میزان پروتئین غلاف (5/25 درصد) و نیز بالاترین مقدار عملکرد غلاف (75/8195 کیلوگرم در هکتار) کم ترین شاخص سطح برگ و محتوای آب برگ از تیمار 200 میکرومولار نیکل × سرب صفر به دست آمد. در مجموع اسید آسکوربیک 20 میلی مولار نتوانست صدمات ناشی از باران های اسیدی را جبران نماید و غلظت سرب 200 میکرومولار موجب بهبود فرآیندهای فیزیولوژیکی لوبیا سبز شد. کلمات کلیدی: اسید آسکوربیک، نیکل، سرب و لوبیا سبز