بررسی رابطه طول دوره بارش و میزان بارش در مناطق دیم زار آذربایجان (شرقی و غربی)

آب مورد نیاز دیم کاری به طور عمده از طریق نزولات جوی تأمین می شود. آگاهی در زمینه ویژگی های بارش و موازنه آبی به منظور شناخت قابلیت ها و محدودیت های رطوبتی در سطح مناطق دیم خیز در طول سال زراعی و در طی هر یک از مراحل رویشی بسیار ضروری است. با توجه به اهمیت دیم در آذربایجان شرقی و غربی و سطح بالا کشت آن، لازم است، طول دوره بارش و میزان بارش، که یکی از پارامترها موثر در کشت دیم می باشد، مورد بررسی قرار گیرد. رابطه این دو ویژگی در مناطق دیم زار آذربایجان با استفاده از همبستگی پیرسون و روش میانیابی بررسی شد. داده های بارش ایستگاه های تبریز، اهر، جلفا و مراغه از آذربایجان شرقی و ایستگاه های ارومیه، خوی، ماکو، پیراندشت و تکاب از آذربایجان غربی برای دوره آماری 1366-1365 تا 1385-1384 انتخاب شد. نتایج این تحقیق نشان داد که ، با حرکت به سمت جنوب غربی منطقه ( پیرانشهر) افزایش میزان بارش و با حرکت به سمت شمال غرب، کاهش بارش را شاهد هستیم. دیرترین زمان شروع بارش بیش از 5 میلی متر در مناطق مرکزی و زودترین زمان شروع بارش در مناطق جنوب غربی به ثبت رسیده است. خاتمه بارش نیز به سمت مناطق جنوب غربی به تعویق می افتد. بیشترین طول بارش در خوی و کمترین طول بارش در تکاب و تبریز اتفاق افتاده است. با حرکت به سمت جنوب طول بارش نیز کاهش می یابد، که با توجه به افزایش میزان بارش به سمت جنوب به خصوص غرب می توان گفت که با افزایش بارش، طول دوره بارش نیز کاهش نشان می دهد. براساس احتمال 80 درصد، شرایط دیم کاری(250 میلی متر) در منطقه به خصوص در مناطق جنوب غرب فراهم می باشد. پراکندگی فصلی بارش نیز نشان داد که، بیشترین بارش در شهرهای مراغه، ارومیه، خوی، تکاب و پیرانشهر در فصل زمستان و در شهرهای ماکو، جلفا، اهر و تبریز در فصل بهار ریزش داشته است. نتایج همبستگی پیرسون، نیز به جز شهرهای ماکو و تبریز، در بقیه شهرها رابطه معناداری را بیان نمیکند.