بررسی وضعیت دیوان¬سالاری در ساختار سیاسی ـ اداری عصر صفویه (907 ـ 1135 هـ .ق)

روزگار صفویه شرایط و موقعیت جدید برای عرصه های مختلف جامعه ایرانی از جمله تشکیلات دیوانسالاری و تشکیلات اداری به وجود آورد. مقام وزارت به عنوان مهم ترین مقام دستگاه دیوانی که پیشینه ای کهن در تاریخ دیوانسالاری ایرانی داشت در عهد صفویه متناسب با تحولات و بنیاد های حکومت صفوی پدیدار گردید. از قرار معلوم این مقام تحت تاثیر عواملی مختلف از جمله غلبه قدرت امرای نظامی، متشکل از روسای قبایل قزلباش بودند. میزان قدرت و اختیارات مقام وزارت در تشکیلات اداری و ساختار سیاسی و حکومت یکی از زمینه های مهم پژوهشی برای شناخت سرشت تحولات سیاسی در تاریخ روزگار صفویه محسوب می شود. چنین به نظر می رسد که با بررسی زندگی سیاسی و اداری وزیران عهد صفوی می توان به درک دقیق تری از تحولات اخیر در دوره های مختلف تاریخ صفویه دست یافت. این پژوهش درصدد است تا با تمرکز بر مقام وزارت در عهد صفویه و دوره های مختلف این سلسله و توجه به موضوع نحوه روی کار آمده آنها، حدود قدرت و اختیارات و نیز رابطه آنها به عنوان نماینده برجسته اهل قلم در مقابل و مواجه با امرای نظامی و روسای قبایل قزباش به شناخت دقیق تری از تاریخ دیوانی عهد صفوی دست یابد.