بررسی اثر میدان مغناطیسی بر جریان کلسیم سلولی و مقایسه آن با مرگ سلولی در یاخته های بنیادی مغز استخوان موش صحرایی

میدان های مغناطیسی می توانند اثرهای گوناگونی بر جانداران از سطح یاخته تا پیکره گیاهان، جانوران و آدمی بگذارند. در بررسی های همه گیرشناسی، اثر این میدان ها در بالارفتن میزان بروز برخی از سرطان ها همچون سرطان خون به خوبی نشان داده شده است. در آزمایش های گوناگون دانشمندان کوشیده اند تا به سازوکار این اثرهای زیستی پی ببرند؛ اما داده های به دست آمده بسیار ناهماهنگ و گستره انجام این بررسی ها چه از دیدگاه فیزیکی (بزرگی میدان، بسامد، زمان میدان دهی و ... ) و چه از دیدگاه زیستی (گونه یاخته، میزان تمایز و ... ) پراکنده است. گرچه این پژوهش ها در یاخته های کشت شده در بیرون از بدن جاندار به انجام رسیده است، می توانند شاهدی بر فرآیندهای طبیعی یاخته در بدن نیز باشند. در این پژوهش، هدف دستیابی به نتایجی است که بر پایه آن ها بتوان به درک بهتری از ساز و کار تأثیر میدان بر جانداران در سطح سلولی دست یافت. برای بررسی اثرات میدان های مغناطیسی بر بقای سلول، یاخته های بنیادی مغز استخوان، در بود و نبود نیم گری از پرتو ایکس و کلسیم محیطی، در معرض میدان مغناطیسی ایستای 15 میلی تسلایی قرار گرفتند. هنگامی که سلول ها تنها با میدان مغناطیسی ایستا تیمار شدند، تفاوت معنی داری در نتایج دیده نشد. اما پس از تابش حاد با پرتو یونیزان، میدان درصد بقای سلولی به طور معنی داری افزایش داد و مانع از آپوپتوزیس القایی حاصل از پرتو ایکس، در بخشی از یاخته ها شد. واکاوی داده های کلسیم درون یاخته ها نیز بر نشان دهنده نقش کلسیم در بازدارندگی از آپوپتوزیس به عنوان یک سازوکار احتمالی است. از سوی دیگر طول فاز جی? و میتوز نیز همزمان افزایشی را نشان می دهد که می تواند فرصتی را برای ترمیم آسیب های پرتوی وارد شده به یاخته ها فراهم کند. از این رو تیمار با میدان مغناطیسی ایستا، آپوپتوزیس را سرکوب کرده و بقای سلول را در یاخته های مغز استخوان موش صحرایی ارتقا می بخشد. از این رو، میدان های مغناطیسی ممکن است با افزایش خطر گسترش تومور و جلوگیری از آپوپتوزیس، به عنوان یک عامل کمکی در جهش زایی و سرطان زایی عمل کنند.