تنوع زیستی سن های شکارگر خانواده anthocoridae در استان کهگیلویه و بویراحمد ومطالعه اثرمتقابل سن albidipannis (reuter) orius و کنه (athias-henriot) amblyseius sowirski در کنترل سفیدبالک پنبه (gennadis) tabaci bemisia در شرایط آزمایشگاهی

سفید بالک پنبه bemisia tabaci (gennadius) از جمله آفات مهم گلخانه¬ها می¬باشد که سبب ایجاد خسارت فراوان می¬شود. خانواده anthocoridae از دشمنان طبیعی بسیاری از آفات گیاهی در دنیا می¬باشند که امروزه به صورت وسیعی در برنامه¬های کنترل بیولوژیکی آفات از جمله سفیدبالک¬ها مورد استفاده قرار می¬گیرند. بررسی¬های فونستیک و ارزیابی تنوع زیستی شکارگرها، گام اول در توسعه برنامه¬های مبارزه بیولوژیک بوده و در تخمین وضعیت کارایی طبیعی، اهمیت دارد. سنک شکارگر albidipennis orius شکارگری عمومی با نرخ شکارگری زیاد می¬باشد که برای کنترل آفات گلخانه¬ای توصیه می¬شود. کنه شکارگر amblyseius sowirski از مهمترین کنه¬های خانواده phytoseiidae است که قادر است به طور بالقوه سفید بالک را کنترل نماید. شکارگری درون گیلدی به صورت شکار و تغذیه بین رقابت کنندگان بالقوه تعریف شده است که از شاخص¬های مهم در بررسی امکان رهاسازی دو دشمن طبیعی می¬باشد. این مطالعه به منظور بررسی فون و تنوع زیستی سن¬های anthocoriade در شرایط مختلف اقلیمی استان کهکلویه و بویراخمد (در مطالعات صحرایی) و بررسی شکارگری درون گیلدی سنک شکارگر o. albidipennis و a. swiriski در کنترل سفیدبالک پنبه (در مطالعات آزمایشگاهی) صورت گرفت. مناطق مورد نمونه برداری شامل گچساران به عنوان اقلیم گرمسیری، یاسوج به عنوان اقلیم معتدل و سی سخت به عنوان اقلیم سردسیری بود. از هر اقلیم سه اکوسیستم(باغی، زراعی وبکر) واز هر اکوسیستم سه تکرار انتخاب و نمونه برداری هر دو هفته یکبار انجام شد. شناسایی گونه ها براساس ژنیتالیای افراد نر صورت گرفت و تعیین تنوع زیستی با استفاده از شاخص چیرگی شانون-وینر با کمک نرم افزار sdr انجام گرفت. در مجموع شش گونه شامل orius albidipennis (reuter, 1884) ، orius niger (wolff, 1811) ، orius laevigatus (fiber, 1860)، orius pallidicornis (reuter, 1884)، orius vicinus (ribaut, 1923) ، (reuter, 1884) orius horvati از مناطق مختلف این استان شناسایی شدند. نتایج نشان داد که در اقلیم گرمسیری o. albidipennis و در اقلیم سردسیری گونه o. niger به عنوان گونه غالب خانواده anthocoridae در استان کهگیلویه و بویراحمد بودند. در سه منطقه گچساران، یاسوج و سی سخت شاخص شانون بدست آمده برای تنوع زیستی به ترتیب1/245، 1/233و 9896/ بود که منطقه گچساران به علت داشتن کمترین نوسانات دمایی و وجود منابع غذایی برای سن های خانواده anthocoridae در طول سال از تنوع زیستی بیشتری برخوردار بود. درمنطقه گچساران و سی سخت در اکوسیستم دست ورزی شده فراوانی گونه های شناسایی شده بیشتر از گونه های شناسایی شده در اکوسیستم دست ورزی نشده بود. در حالی که در منطقه یاسوج فراوانی گونه های شناسایی شده در اکوسیستم دست ورزی نشده بیشتر از اکوسیستم دست ورزی شده بودآزمون¬های مربوط به کارایی شکارگری این شکارگران روی سفیدبالک پنبه و شکارگری درون گیلدی در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1±25 درجه سلیسیوس، رطوبت 5 ±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، انجام گرفت.نتایج حاصل از نرخ شکارگری نشان داد که تغییر تراکم سفید بالک و نسبت تراکم کنه شکارگر بر میزان شکارگری کنه به صورت معنی¬داری اثر داشت. به ¬طوریکه این کنه توانست67/11 در صد از تراکم سفید بالک را شکار کند.از طرفی آنالیزها نشان داد که استفاده همزمان از هر دو شکارگر اثر مرگ و میر بیشتری نسبت به استفاده جداگانه از کنه و سنک دارد بر روی سفید بالک دارد. نتایج تجزیه و تحلیل داده¬های حاصل از آزمایش ترجیح گونه¬های کنه sowirski a. و سفید بالک پنبه (b.tabaci) به وسیله حشره ماده سنک o. albidipennis بر روی برگ فلفل دلمه¬ای نشان داد که بین میزان تغذیه از کنه و سفید بالک پنبه اختلاف معنی¬داری وجود دارد. نتایج نشان داد که سنک شکارگر در تراکم مساوی از دو گونه طعمه، سفید بالک پنبه را با تعداد بیشتری نسبت به کنه sowirski a. مورد تغذیه قرار داد بطوری که شاخص منلی برای سفید بالک 92/ بود. همین طور نتایج حاصل از آزمایش ترجیح گونه¬های سنک o. albidipennis و سفید بالک پنبه (b.tabaci) به وسیله کنه شکارگر sowirski a. بر روی برگ فلفل دلمه¬ای نشان داد که بین میزان تغذیه از سنک و سفید¬بالک پنبه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج نشان داد که کنه شکارگر در تراکم مساوی از دو گونه طعمه، سفید بالک پنبه را با تعداد بیشتری نسبت به سنک مورد تغذیه قرار داد و در واقع سفید بالک پنبه را ترجیح داد. میانگین شاخص منلی برای سفید¬بالک پنبه بر روی برگ فلفل دلمه ای 82/ بود.