طراحی مرکز تجاری-تفریحی در منطقه 4 تهران؛ با توجه به تأثیر معماری در افزایش بازدهی

فضاهای داد و ستد و تجارت همواره رکنی اساسی در ساختار کالبدی شهرها بوده و جنب و جوش همیشگی و پیوند تنگاتنگ بازارهای سنتی با زندگی روزمره شهروندان، این عملکرد را به قلبی تپنده در مرکز شهرها تبدیل می نموده است. اهمیت بازارها نه تنها به دلیل وقوع داد و ستد در آن ها، بلکه بیشتر به دلیل نقش داشتن در تعاملات اجتماعی، برخوردهای روزانه و تاثیر درشکل گیری فرهنگ شهروندان بوده است. اما امروزه جایگاه بازارهای سنتی به شدت تضعیف شده است. استتقبال عموم شهروندان از مجتمع هایی چند منظوره که در آن ها می توان علاوه بر خرید، ساعاتی را به تفریح و خرید غذا گذراند، موجب شده است تا بازارها تنها نقاطی برای خرید کالاهایی خاص گردیده و بیشتر به محل هایی مناسب برای خرید و بازدید توریست ها و مسافران تبدیل گردند. در بازارهای سنتی، فرم و عملکرد از یکدیگر قابل تفکیک نمی باشند. از سویی، زیبایی فرم به خوبی در خدمت نیازهای عملکردی بوده و از سوی دیگر، چالش های عملکردی به خلق راهکارهایی فرمال و زیبا انجامیده است. پس از ظهور مجتمع های تجاری در مقیاس و ابعادی وسیع تر، نه تنها فرم و نوع مصالح به کار رفته تغییر نمودند بلکه عناصر جدیدی در فضاهای تجاری به کار گرفته شدند. به علت سادگی روابط عملکردی در پلان مجتمع های تجاری، در طراحی معماری این فضاها، اولویت، با ایجاد تنوع و پویایی در مقاطع و جذابیت در نماهای مجموعه و همچنین ایجاد ارتباط بصری میان بخش های مختلف مجتمع می باشد. این پژوهش به واسطه معیارهایی که از مطالعه سیر تاریخی فضاهای شهری، دیدگاه های طراحی شهری که به جایگاه مراکز تجاری و مال ها به عنوان فضاهای شهری در ایجاد سرزندگی شهری می پردازد؛ حاصل شده است و با بررسی موردی مراکز خرید فعال داخلی و خارجی و مقایسه فیزیکی آن ها با معیارهای فوق و پس از آن، تبعات اجرای مراکز تجاری در نظام اجتماعی شهر، مورد تحلیل قرار گرفته است و نتیجتاً، ویژگی های فیزیکی را که در مراکز خرید مدرن منجر به موفقیت آن ها شده است؛ معرفی می کند. پروژه مرکز تجاری-تفریحی، برپایه این مطالعات و با طی پروسه طراحی انجام گرفته است.