بررسی و تعیین باکتری های اپی فیت القاء کننده تنش سرما در انگور (vitis vinifera l.)

تنش سرما یکی از مهمترین دلایل خسارت در تاکستان¬ها است. در سطح گیاه¬هان گروهی از باکتری¬های اپی¬فیت به نام باکتری¬های تشکیل دهنده هسته یخ باعث ایجاد هسته¬های یخی در دماهای بالاتر از آستانه یخ¬زدن می¬شوند و حساسیت گیاهان را به دمای پایین تشدید می-کنند. در آزمایش اول جمعیت باکتری¬های اپی¬فیت از سطح جوانه¬های انگور با روش کشت محلول رقیق شده شستشوی سطحی جوانه¬ها بررسی گردید و باکتری¬های خالص شده شناسایی شدند. در آزمایش دوم محلول¬پاشی پاکلوبوترازول در غلظت¬های 125، 250، 500 و 1000 میلی¬گرم درلیتر روی رقم ’بیدانه سفید‘ در اواخر زمستان انجام شد. در آزمایش سوم محلول¬هایی با غلظت¬های 10 و 5 % از روغن سویا، 5/0 و 3/0 % از روغن ولک، "5/0 % روغن ولک + 10 % روغن سویا" و "3/0 % روغن ولک + 10 % روغن سویا" تهیه شد و در دو مرحله اوایل پاییز و اواخر زمستان روی رقم ’بیدانه سفید‘ محلول¬پاشی انجام گرفت. در آزمایش چهارم ارقام ’بیدانه سفید‘، ’بیدانه قرمز‘، ’لعل‘، ’صاحبی‘ و ’فخری‘ در طول زمستان و اوایل بهار از نظر شاخص¬های مقاومت به سرما بررسی شدند که این ارقام در طول زمستان زیر پوشش خاک قرار گرفتند. نمونه برداری فصل زمستان در ماه¬های آذر، بهمن و اسفند و نمونه برداری فصل بهار در ماه¬های فروردین و خرداد انجام گرفت. همه آزمایش¬ها در قالب طرح در کاملاً تصادفی (crc) انجام شد. برخی شاخص¬های بیوشیمیایی از جمله مقدار نشت الکترولیت¬ها، پرولین، مالون¬دی¬آلدهید، قند محلول، پروتئین کل و میزان فعالیت آنزیم¬های آنتی¬اکسیدان پراکسیداز، پلی¬فنل¬اکسیداز و آسکوربات¬پراکسیداز سنجیده شدند. در آزمایش اول مهمترین گونه باکتری خالص شده دارای فعالیت تشکیل هسته یخ pseudomonas fluorescens بود که فرکانس تشکیل هسته یخ آن برابر با یک هسته یخ در 106×9 سلول باکتری بدست آمد. جمعیت باکتری¬های اپی¬فیت سطح جوانه¬ها تا اواسط زمستان کاهش نشان داد و در اواخر اسفند همزمان با اواخر دوره رکود جوانه¬ها، افزایش یافت؛ اما با رشد جوانه¬ها تا مرحله 4-3 برگی دوباره کاهش نشان دادند. جمعیت باکتری¬ها تحت تاثیر محلول¬پاشی روغن¬های سویا و ولک کاهش یافت. از سویی دیگر مقاومت درونی رقم اثری روی میزان کمتر جمعیت سطحی باکتری¬های اپی¬فیت نگذاشت. در آزمایش دوم بررسی اثر محلول¬پاشی¬ها روی مقاومت گیاه به تنش دما¬های پایین نشان داد که مناسب¬ترین غلظت برای افزایش مقاومت به سرما در انگور رقم ’بیدانه سفید‘ 500 میلی¬گرم در لیتر می¬باشد. در آزمایش سوم نشان داد که غلظت¬های 3/0 % برای روغن ولک و 10 % برای روغن سویا و ترکیب آنها باعث بهبود شاخص¬های موثر در مقاومت گیاه به سرما در انگور رقم ’بیدانه سفید‘ شدند. در آزمایش چهارم نتایج تجزیه واریانس در فصل زمستان تفاوت معنی داری را در سطح 1 % در بین ارقام مورد بررسی از نظر میزان پرولین، نشت الکترولیت و قند محلول نشان داد و در فصل بهار در تمام شاخص¬ها تفاوت معنی¬داری در سطح 1 % وجود دارد. به علاوه بررسی ارقام انگور نیز نشان داد که رقم ’بیدانه قرمز‘ و ’لعل‘ به ترتیب بیشترین و کمترین مقاومت را نسبت به تنش دمای پایین در بین ارقام مورد بررسی داشتند.