اسلوب تقدیم و تأخیر و نقش آن در تبیین دلالت آیات قرآن

اسلوب فعل کاد و مشتقات آن در آیات قرآن کریم

فعل «کاد» در آیات قرآن کریم به‌صورت ماضی و مضارع و به‌صورت مثبت و منفی به‌کاررفته است. مفسّران و دستور­نویسان در خصوص این فعل و معنای آن، هنگامی‌که به شکل مثبت و منفی در آیات قرآن کریم استعمال شده است دیدگاه‌های متفاوتی بیان کرده‌اند. فعل «کاد» در یک آیه از آیات قرآن کریم، معنایش نسبت به آیات دیگر متفاوت است و آن، آیه شریفه «أکاد أخفیها» در آیه ۱۵ سوره طه است که نمی‌توانیم آن را به معنای: نزدیک ...

دلالت تقدیم و تأخیر در سیاق نفی و اثبات از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی

در مقالۀ حاضر، دلالت تقدیم و تأخیر در ساختار جمله‌های مثبت و منفی از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی بررسی شده‌است. تقدیم و تأخیر، موضوعی بلاغی و یکی از مباحث اصلی دستور زایاـ‌گشتاری است. جرجانی اعتقاد دارد که ترتیب کلمات در ترکیب، براساس معنا صورت می‌گیرد و بر این نکته تأکید می‌کند که اگر ترتیب کلمات در جمله براساس معنا نبود، تقدیم و تأخیر هیچ ارزش دلالی و معنایی نداشت. وی با ژرف‌نگری، اغراض نحوی و بل...

تقدیم و تأخیر فاز

دلالت احتمالی و قطعی در معنای برخی آیات قرآن کریم

در قرآن کریم به علت وجود عوامل گوناگون، کلمه یا عبارت، صورت‌ها واعراب‌های  متفاوتی پیدا می‌کند و این خود باعث دریافت‌های چند گانه مفسران و مترجمان از یک آیه می‌شود، لذا در قرآن کریم در کنار آیاتی که دلالت و معنای قطعی دارند با آیاتی بر می‌خوریم که به علت پار‌ه‌ای عوامل در معنی آن‌ها  با احتمالات متعددی رو برو می‌شویم، به طوری که هیچ یک از مفسران و صاحب‌نظران نمی‌توانند اذعان کنند که تأویل و تفس...

تقدیم و تاخیر و بازتاب آن در ترجمه قرآن

چکیده در هر زبانی برای ترتیب واژگان جمله، «اصلی»وجود دارد که البته رعایت این اصل گاهی واجب و در مواردی ممتنع و در مواردی نیز جائز است. جواز در امر تقدیم و تاخیر بستگی به بافت متن دارد که نویسنده بسته به توان و هنرش، در متن خویش بدان مبادرت می­ورزد و اوج این هنر را در قرآن مشاهده می­کنیم .در قرآن آیه­هایی با همان واژگان چند بار تکرارشده­اند؛ اما در هر بافتی که قرار گرفته­اند، ت...

اسلوب منطوق و مفهوم و نقش آن در تبیین دلالت ایات و روایات

چکیده قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و معارف آن برای همه ی زمان ها است از این رو علاوه بر معنای ظاهری، دارای لایه های عمیق باطنی نیز هست که پی بردن به آنها اسلوب و روش خاص خود را می طلبد، یکی از این روش ها، اسلوب منطوق و مفهوم است. منطوق یعنی معنایی که به صراحت می توان از آیات برداشت کرد، به عبارت ساده تر منطوق همان معنای ظاهری آیه است که با دلالت های متفاوتی بیان می شود. مفهوم یعنی معنایی که در...