میزان پایبندی به اخلاق شهروندی و عوامل موثر بر آن (مطالعه ی موردی شهروندان منطقه ی کاشان در سال 1392)

شهرنشینی امروزه به شکل غالب و قطعی زندگی انسان ها بدل شده است. بیش از نیمی از مردم جهان در شهرها زندگی می کنند اما به دلیل نبود اخلاق شهروندی و امکانات عملی آن در بسیاری از کشورها ی جهان، که شاید بتوان گفت، بزرگترین بخش این کشورها را تشکیل می دهند، اغلب مردم جهان، به رغم امتیازات شهروندی، از آن رنج بسیار زیادی می برند و موقعیتی متناقض و در بسیاری موارد خطرناک را تجربه می کنند. در این تحقیق سعی بر آن شده است تا با تلفیقی از نظریه های جامعه شناسان به تحلیل و تبیین عوامل موثر در پایبندی به اخلاق شهروندی پرداخته شود. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان بالای 15 سال منطقه ی کاشان در سال 1392 می باشند که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 361 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده اند. یافته های توصیفی پژوهشی حاکی از آن است که با وجود رشد و توسعه ی علمی، فنی و اقتصادی جوامع جدید، ارزش ها و هنجارهای مدنی و اخلاق شهروندی نتوانسته در حد مطلوب توسعه یابد. بررسی رابطه متغیرهای زمینه ای و اخلاق شهروندی نشان داد که رابطه ی متغیرهای زمینه ای جنس، وضعیت اشتغال، سن، پایگاه اقتصادی و اجتماعی در جهت مورد انتظار بود یعنی به میزانی که این متغیرها افراد را در موقعیت های جدید و افزایش آگاهی اجتماعی قرار می دهند اخلاق شهروندی را در آن ها تقویت می کنند. همچنین مشخص گردید که عوامل دینداری، سرمایه اجتماعی، آگاهی شهروندی، مهارت شهروندی، آموزش شهروندی، سرمایه فرهنگی، حقوق و امکانات شهروندی و آموزش شهروندی بر پایبندی به اخلاق شهروندی موثر است. بیشترین تأثیر بر پایبندی به اخلاق شهروندی مربوط به متغیر مهارت شهروندی است که دارای مقدار beta معادل 382/0 می باشد. در مرتبه دوم تأثیر گذاری، باید از متغیر مشارکت اجتماعی با دارا بودن beta معادل 151/0 نام برد. رتبه دوم تأثیر گذاری مربوط به متغیر حقوق و امکانات شهروندی با beta معادل 137/0 می باشد. رتبه چهارم تأثیر گذاری مربوط به متغیر آموزش شهروندی آموزش و پرورش و پس از آن متغیر دینداری با beta معادل 124/0 و 114/0 می باشد. در نهایت، متغیر آموزش شهروندی خانواده با میزان beta معادل 112/0 کمترین اثرگذاری را در بین متغیرهای مورد بررسی داشته است.