ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن بر برخی پارامترهای کمی و کیفی چمن تحت آبیاری قطره ای زیرسطحی

کمبود آب یکی از معضلات اساسی برای گسترش کشاورزی و نیز فضای سبز شهری به خصوص در مناطق خشک دنیاست. این معضل، دستیابی به راهکارهای استفاده معقول از این منبع را ضروری می سازد. چمن ها یکی از مصرف کنندگان عمده آب در فضای سبز شهری اند. استفاده از روش کم آبیاری تنظیم شونده، یک استراتژی در استفاده بهینه از آب و کاهش این مشکل می باشد. در این راستا، سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی یکی از روش های آبیاری تحت فشار برای افزایش کارایی هر واحد آب در دسترس است. پژوهش حاضر، به منظور ارزیابی سطوح مختلف آبیاری و نیتروژن بر برخی پارامترهای کمی و کیفی چمن (festuca arundinacea) تحت آبیاری قطره ای زیرسطحی انجام شده است. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار طی سال های 1392-1393 اجرا شد. تیمارها عبارتند از: نیتروژن در دو سطح (تیمار بدون نیتروژن و تیمار برابر نیاز چمن:30 گرم بر مترمربع)، چهار سطح آبیاری (120، 100، 80 و 60 درصد نیاز آبی چمن) و فواصل لوله فرعی در سیستم آبیاری زیرسطحی (50 و 75 سانتی متر). نتایج این پژوهش نشان داد که نیتروژن بین تیمارها بر خصوصیاتی مانند محتوای نسبی آب برگ، نشت الکترولیت، رنگ، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت کلی چمن، ارتفاع، وزن خشک بخش سرزنی شده چمن، وزن خشک ریشه و حجم ریشه اثر معنی دار داشت. اعمال نیتروژن بر خصوصیات کمبود اشباع نسبی، آب از دست رفته برگ، محتوای کلروفیل، یکنواختی، استقرار، علف هرز و بیماری چمن تأثیر معنی دار نشان نداد. آبیاری در سطوح مختلف موجب اختلاف معنی دار بین تیمارها در تمام پارامترهای مورد بررسی به جز استقرار، بیماری و علف هرز چمن مشاهده شد. فاصله لوله های فرعی اختلاف معنی دار بین تیمارها بر خصوصیات محتوای نسبی آب برگ، میزان آب ازدست رفته برگ، کمبود اشباع نسبی، نشت الکترولیت، محتوای کلروفیل a، یکنواختی، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت کلی، ارتفاع و وزن خشک بخش سرزنی شده چمن را نشان داد و بر خصوصیات کلروفیل b، رنگ، استقرار، علف هرز، بیماری، وزن خشک ریشه و حجم ریشه چمن اثر معنی دار نداشت. برهمکنش اثر تیمارها بر خصوصیاتی از جمله رنگ، یکنواختی، تراکم، مقاومت به تنش، کیفیت ظاهری کلی، نشت الکترولیت و کلروفیل a معنی دار بود. بطورکلی، با توجه به نتایج ارزیابی انجام شده می توان بیان کرد که با اعمال نیتروژن برخی خصوصیات چمن در شرایط آبیاری متفاوت بهبود می یابد. اعمال تنش خشکی با کاهش حجم آبیاری و افزایش فاصله لوله های فرعی بر اکثر پارامترها اثر معنی دار نشان داد. افزایش حجم آبیاری اثر چشمگیری برخصوصیات چمن و عملکرد ظاهری چمن نشان نداد و چمن با کیفیت قابل قبول، تحت تنش متوسط و به همراه اعمال نیتروژن داشت. سیستم آبیاری قطره ای زیر سطحی موجب سهولت در مدیریت آبیاری چمن گردید و در شرایط طراحی مناسب، کیفیت قابل قبول برای چمن را موجب شد.