تاثیر کودهای آلی و روی بر عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای برخی عناصر پرمصرف و کم مصرف در کشت تناوبی کلزا و گندم

به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی و روی بر عملکرد، اجزای عملکرد و محتوای برخی عناصر پر مصرف و کم مصرف در کشت تناوبی کلزا و گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال متوالی (1393-1391) در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی داراب، دانشگاه شیراز انجام شد. فاکتورهای آزمایش در سال اول شامل: کود شیمیایی نیتروژن از منبع اوره (50 تن در هکتار)، کمپوست ضایعات شهری (50 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (50 تن در هکتار)، کود گوسفندی (50 تن در هکتار)، کود گاوی (50 تن در هکتار) و شاهد (بدون کود) و روی از منبع سولفات روی در سه سطح 0، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم و دو رقم کلزا (ساری گل و rgs) بودند. در سال دوم آزمایش، در گلدان های سال قبل دو رقم گندم دوروم (یاواروس و بهرنگ) کشت شدند. نتایج در سال اول نشان داد که کود گوسفندی نسبت به سایر تیمارهای کودی عملکرد دانه کلزا بیشتری داشت. قطر ساقه و تعداد شاخه های فرعی به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار ورمی کمپوست قرار گرفتند و افزایش یافتند. روی نیز باعث افزایش عملکرد و اجزای عملکرد کلزا شد (05/0p<). بین ارقام کلزا، رقم ساری گل عملکرد دانه بیشتری داشت. نتایج در سال دوم نشان داد که بین ارقام گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس)، رقم یاواروس از نظر عملکرد دانه و اجزای عملکرد نسبت به رقم بهرنگ برتری داشت. همچنین از نظر میزان عناصر ماکرو و میکرو گندم دوروم، رقم بهرنگ محتوای عناصر بیشتری داشت. عملکرد و اجزای عملکرد گندم به طور معنی داری تحت تاثیر تیمار کود گوسفندی قرار گرفتند و افزایش یافتند (05/0p<). روی نیز به طور معنی داری باعث افزایش عملکرد گندم دوروم شد (05/0p<). غلظت روی و مس دانه گندم به طور معنی داری تحت تاثیر کود گاوی قرار گرفت و افزایش یافت (05/0p<). تجزیه خاک پس از برداشت گندم نشان داد که کاربرد کودهای آلی، ویژگی های شیمیایی مورد بررسی خاک مانند: قابلیت هدایت الکتریکی، درصد رطوبت اشباع، مقدار نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم و منگنز در خاک، به طور معنی داری تحت تاثیر کود گاوی افزایش یافت (05/0p<). درصد رطوبت اشباع، نیتروژن، آهن، مس و روی خاک با مصرف کمپوست ضایعات شهری به طور معنی داری افزایش یافت.