مدلسازی عددی حرکت رسوب در مخزن سد در شرایط جریان شبه ماندگار

متعاقب احداث سدهای ذخیره ای در عرض رودخانه ها و رسوبگذاری جریانات سیلابی، تغییراتی در شرایط هیدرودینامیکی جریان آب مخزن بوجود آمده و به دنبال آن با کاهش سرعت جریان وته نشست موادرسوبی، تغییراتی در مورفولوژی مخزن ایجاد و بالاخره با کاهش حجم مخزن، عمر مفید آن نیز کاهش می یابد. از این رو در این تحقیق برنامه ای کامپیوتری برای روند یابی رسوب در مخزن سد تهیه شد که در آن ابتدا در هر گام زمانی پروفیل جریان در مخزن سد محاسبه می شود پس از آن با حل معادله پیوستگی رسوب تغییرات پروفیل بستر برای همان گام زمانی محاسبه می شود و تا انتهای زمان محاسبات این روند ادامه می یابد. به منظور اعتبارسنجی نتایج خروجی از مدل برای سدی با مقاطع عرضی منظم با نتایج ارائه شده در تحقیقات قبلی مقایسه شد، نتایج صحت سنجی نشان داد که مدل با دقت بسیار مناسبی پروفیل رسوب گذاری در مخزن سد را در دوره های زمانی متفاوت پیش بینی می نماید، در مرحله بعد به منظور بررسی توانایی مدل در شبیه سازی پروفیل بستر برای مقاطع نامنظم از 60 مقطع عرضی رودخانه قرسو در بازه ای به طول 5/18 کیلومتر استفاده شد، نیمرخ طولی بعد از فرسایش و رسوبگذاری در طی مدت 10 سال با نتایج حاصل از نرم افزار hec-ras مقایسه شد، آنالیز آماری نشان داد که پروفیل بستر محاسبه شده با ضریب همبستگی9911/0 بر نتایج حاصل از نرم افزار hec-ras مطابقت داشت. پس از صحت سنجی مدل و اطمینان از نتایج آن تاثیر ماندگاری و شبه ماندگاری و اثر روش های محاسبه بار رسوب بر روند رسوب گذاری در سد مخزنی با مقاطع منظم بررسی شد. نتایج اتخاذ شده نشان داد برای شرایط این تحقیق در طی مدت ده سال شبیه سازی، پیشروی رسوب گذاری در حالت شبه ماندگار 2 کیلومتر بیشتر از حالت ماندگار است . همچنین نتایج نشان داد، پیشروی رسوب برای فرمول انگولند-فردسوی برابر با 29 کیلومتر بیشترین و فرمول لیکویی- وان بیک با 24 کیلومتر کمترین میزان را داشت. بیشترین بازه تغییرات برای روشهای گوناگون برابر با 5 کیلومتر در طول زمان 10 سال می باشد که این نتیجه اهمیت انتخاب روش مناسب را برای براورد رسوب تصدیق نماید. به منظور رسیدن به هدف این تحقیق روند سوبگذاری در مخزن سد دز برای دوره ی 20 ساله از سال 1389 به بعد شبیه سازی شد و پیش روی دلتای رسوب مورد بررسی قرار گرفت.