ارزیابی مولکولی جدایه های عامل بیماری سوختگی آتشی با استفاده از چند ژن خانه دار و نشانگر vntr

علیرغم همگنی بسیار بالا در جدایه های باکتری erwinia amylovora بیماری سوختگی آتشی سالیانه خسارات شدیدی به باغات دانه دار کشور وارد می سازد. به منظور ارائه راهکارهای مدیریتی، یافتن ابزاری جهت شناسایی تنوع احتمالی بین جدایه ها و همچنین درک چگونگی گسترش بیماری در باغات دانه دار ضرورت دارد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی مولکولی جدایه های ea مربوط به میزبان ها و مناطق جغرافیایی مختلف با استفاده از روش های mlsa و vntr صورت پذیرفته است. لذا از باغات دانه دار استان خراسان رضوی در سال های 93-92، تعداد 74 نمونه آلوده گیاهی جمع آوری شد. با انجام آزمون های فنوتیپی و بیماری زایی و همچنین استفاده از دو جفت آغازگر اختصاصی a/b و ea71(1)/ea72(2) از مجموع 57 جدایه، 39 جدایه جهت کارهای تکمیلی مولکولی انتخاب شدند. علاوه بر این تعداد 10 جدایه مربوط به بررسی های پیشین از استان ها و میزبان های مختلف نیز در آزمون های تنوع ژنتیکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. از بین 49 جدایه ea موردمطالعه، 11 جدایه با در نظر گرفتن میزبان، منطقه جغرافیایی و سال نمونه برداری به عنوان نماینده در آزمون توالی یابی ژن های خانه دار انتخاب شدند. تکثیر و توالی یابی سه ژن خانه دار reca، rpos و groel در جدایه های مختلف این باکتری نشان از همگنی بالای جدایه ها دارد و تنها در توالی ژن groel تفاوت تک نوکلئوتیدی در جدایه irgh59 به دست آمده از زالزالک قزوین مشاهده گردید. لذا در صورت، ضرورت توالی یابی ژن groel برای دامنه وسیع تری از جدایه ها پیشنهاد می شود. الگوی انگشت نگاری حاصل از روش vntr-pcr، با استفاده از آغازگرهای vntr4 و vntr5، تفاوت اندکی در دو جدایه mq1 و nbq1 به دست آمده از خراسان رضوی نسبت به سایر جدایه ها و جدایه ea-atcc 49946 نشان داد. جدایه های nbq1 و mq1 به ترتیب از درخت به رقم نیشابور و به رقم اصفهان جداسازی شده اند. بر اساس یافته های این تحقیق، باوجود همگنی بالای بین جدایه های ea ایران، به نظر می رسد چندین منبع آلودگی وارداتی به کشور وجود داشته است. علاوه بر آن کوچ زنبورعسل با توجه به فصل گل نقش مهمی در پراکنش بیماری دارد. اگرچه انگشت نگاری vntr برای آنالیز شیوع منطقه ای بیماری سوختگی آتشی پیشنهاد می شود؛ به نظر می رسد استفاده از تعداد بیشتری جدایه با منشأ جغرافیایی و میزبانی معلوم می تواند در دست یابی به نتایج دقیق تر در ارتباط با الگوی پراکنش بیماری در کشور مثمر ثمر واقع گردد.