این پایان نامه شامل سه بخش طراحی، سنتز و تست بیولوژیکی نمونه های نوین پپتیدی با خاصیت ضدسرطانی می باشد. در بخش اول چندین نمونه هپتاپپتیدی بر مبنای روش های نوین ژن درمانی جهت درمان سرطان ریه (a549) طراحی گردید. هپتاپپتیدهای هدف با استفاده از روش سنتز پپتید در فاز جامد سنتز شدند و تست های بیولوژیکی مربوطه بر روی آن ها انجام شده و نمونه (65) بهترین اثر را از خود نشان داده بود انتخاب گردید. این نمونه به صورت گزینشی بر روی سلو ل های سرطانی ریه تأثیر داشته و آن ها را با مرگ آپوپتوز از بین می برد. جهت بهبود خاصیت هپتاپپتید گزینش شده، راهکارهای متفاوتی استفاده شد از جمله: ? آمیده کردن c- انتهای توالی ? استفاده از پل های چربی دوست دی اُلی با کمک پیوند استری ? استفاده از لیگیشن اوگی در میان توالی ? حلقوی کردن توالی با اتصال ابتدا و انتهای آن ? استفاده از واکنش متوالی اوگی/هویزگن 3،1-دوقطبی حلقوی کردن توالی از طریق زنجیر جانبی در هر مرحله پس از انجام تغییرات، تأثیر آن ها بر روی میزان نابودی سلول های سرطانی ریه مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه هر مرحله با مراحل قبلی مقایسه می شد. هپتاپپتید غنی از پرولین از طریق انجام لیگیشن اوگی بهینه سازی گردید. برای این منظور، پنتاپپتید بعنوان کربوکسیلیک اسید و دی پپتید بعنوان آمین انتخاب شد. دو دیاستریومر هر شبه پپتید سنتز شده جدا و خالص سازی شده و فعالیت ضدسرطانی هر یک مورد بررسی قرار گرفت. خاصیت ضدسرطانی همه نمونه ها بر روی سلول های سرطان ریه (a549)، سلول های سرطانی لوسمی (hl60) و سلول های سرطان پستان (mcf7) بررسی شد. در تلاشی دیگر، به کمک واکنش متوالی اوگی/3،1- دوقطبی هویزگن سیکلوپپتیدی حاوی حلقه تری آزولی سنتز گردید. برای این منظور ابتدا h2n-lys(n3)conh2 بعنوان آمین و هگزا پپتید حاوی آمینواسید boc-ser(o-prop)-oh بعنوان کربوکسیلیک اسید سنتز گردید. بدین ترتیب، در ساختار محصول اوگی دو گروه عاملی آزید و پروپارژیل که برای انجام واکنش کلیک لازمند، وجود دارد. حلقه تری آزول به کمک کاتالیزور cui.p(oet)3 تشکیل شد. محصول بدست آمدده خاصیت ضدسرطانی بسیار خوبی از خود نشان داد. این ترکیب به صورت کاملاً گزینشی تنها بر روی سلول های سرطانی حاوی ras انکوژن خاص نظیر a549، pc3 و c26 اثرگذار بوده و به سلول های دیگر به ویژه سلول های سالم بی تأثیر است. آزمایشات موید تأثیر ویژه-ی حلقه تری آزولی بر خاصیت ضدسرطانی توالی پپتیدی بود. در زیر شمای کلی تشکیل سیکل.پپتید حلقوی آورده شده است.

این پایان نامه شامل سه بخش می باشد که به ترتیب خلاصه ای از آن ها در زیر ذکر شده است: در بخش اول پایان نامه به بررسی سنتز چند مرحله ای کلاریترومایسین از اریترومایسین اکسیم پرداخته شده است. به دلیل مصرف روز افزون آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های گوناگون، هر روزه شاهد تحقیقات فراوان بر روی گونه های جدیدآنتی بیوتیک که قادر به مقابله با عوامل عفونت زا باشند هستیم. آنتی بیوتیک های ماکرولیدی یک دسته قدیمی و عالی از ترکیبات ضدمیکروبی اند که نقش مهمی در درمان بیماری های عفونی ایفا می کنند. مهم ترین ویژگی های دسته ماکرولیدها طیف وسیع فعالیت ضدمیکروبی آن ها، تجویز خوراکی و داشتن کمترین اثرات جانبی آن ها است. همچنین ماکرولیدها اولین دسته آنتی بیوتیک هایی بودند که در دوز کم، اثر خوبی از خود نشان می دهند. اریترومایسین عضو اصلی خانواده ماکرولیدهاست که به طور طبیعی سنتز می شود. مصرف اریترومایسین معمولاً منجر به واکنش های آلرژیک هم می شود. استفاده از اریترومایسین به علت ایجاد سمیت در کبد و تخریب آن در محیط اسیدی معده که باعث ایجاد عوارض جانبی نامطلوب بر معده و روده می شود محدود شده است. جهت رفع این مشکل، مشتقات نیمه سنتزی آن مورد بررسی قرار گرفته اند که خاصیت دارویی بهتر و عوارض جانبی کم تری را نسبت به اریترومایسین نشان می دهند. کلاریترومایسین یکی از این ماکرولیدهای سنتزی می باشد که برای اولین بار توسط شرکت دارویی تایشو در دهه 1970 به ثبت رسید و در سال 1991 به بازار ژاپن عرضه گردید. این دارو در سال 2004 در اروپا و از 2005 در امریکا وارد بازار شده است. فعالیت خوبی برعلیه هلیکوباکتریا پیلوری نشان داده و به عنوان دارویی برای درمان بیماری زخم گوارشی برگزیده شده است. در این پایان نامه، روش های گوناگون سنتز کلاریترومایسین موجود مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین طی 6 مرحله از اریترومایسین اکسیم به کلاریترومایسین دست یافتیم و در نهایت شرایط واکنش هر مرحله بهینه گردید. یکی از مشکلات اصلی مصرف کلاریترومایسین، مزه تلخ آن است. بنابراین اگر بتوان طعم بد و تلخ آن را به نحو موثری پوشش داد، علاوه بر پذیرش بهتر آن توسط بیمار، سبب موفقیت تجاری آن نیز می شود. روش های متعددی جهت پوشش مزه تلخ مواد گوناگون وجود دارد. در بخش دوم این پایان نامه برخی از روش های ممکن پوشش دهی مورد بررسی قرار گرفته است و آزمایشات لازم جهت تأیید بهترین نمونه بدست آمده انجام شده است. در بخش سوم پایان نامه نیز روشی مفید جهت کاربردی کردن سنتز مشتقات کوئین اکسالین ارائه گردیده است. بدین صورت که ابتدا با تعیین بهترین نسبت مولی از کاتالیزور و دما و حلال، شرایط واکنش بهینه گردید سپس برخی مشتقات کوئین اکسالین ها با این روش سنتز شدند. همچنین این روش نسبت به روش های گزارش شده قبلی از ویژگی هایی چون سادگی واکنش، امکان انجام واکنش در دمای اتاق، عدم تشکیل محصولات جانبی و از همه مهم تر استفاده از کاتالیزور بی ضرر برای محیط زیست بود که موجب برتری این روش به سایر روش ها گردید.