پراکندگی x-ray و نوترون از سطوح ناهموار بیش از سایر موضوعات مورد توجه محققان بوده است؛ این پراکندگی به دو بخش پراکندگی آینه ای و پخشی تقسیم می شود. مطالعات پراکندگی روی سطوح ناهموار در حوزه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است؛ در محدوده ی هندسه اپتیکی، ناهمواری سطح، تأثیر زیادی در پراکندگی بازتاب از سطح دارد. ظاهر سطح می تواند سایه ای از آن را در مقابل تابش پرتوی فرودی به وجود آورد و قسمت هایی از سطح که بازتاب ندارد را بپوشاند. بررسی مورفولوژی یک سطح بدون در نظر گرفتن سایه هایی که روی سطح تشکیل می شود ، دیدگاه جامع و صحیحی را از سطح نمی دهد. بدین منظور، بررسی سایه های تشکیل شده و اثرات آن روی مشخصه های سطح را در این پایان نامه مورد بررسی قرار دادیم این مشخصه ها در زوایای مختلف تابش پرتوی فرودی محاسبه شده و در محدوده اعتبار تقریب بورن، شدت پراکندگی پخشی از این سطوح مورد بررسی قرار گرفته است.