نام پژوهشگر: علی صفایی سنگری

رویکرد چند رشته ای به وجوه طنز در امثال و حکم دهخدا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان 1389
  حمیده مظفری   علیرضا نیکویی

شوخ طبعی، از عناصر جدایی ناپذیر زندگی بشری است. شوخ طبعی در گفتار و نوشتار در صورت های مختلفی چون طنز، هزل، هجو و لطیفه نمود پیدا می کند. هر یک از این نمودها، بنا بر تعاریف خاص خود در موقعیّت های متفاوت کاربرد دارد. طنز در میان مطالعات ادبی، جامعه شناسی، روان شناسی، زبان شناسی و مردم شناسی دیده می شود و کسانی چون فروید، فوناژی، گرِمِس و راسکین نظریه هایی در این زمینه مطرح کرده اند. طنز با ادبیات عامّه آمیخته است و ضرب المثل از مصادیق پایدار این گونه ادبیات است. دهخدا از جمله محقّقانی است که به جمع آوری امثال پرداخته است، وی پس از فیش برداری برای نگارش مجموعه ی لغت نامه، مصمّم گشت ضرب المثل ها، حکمت ها و کلمات قصار را از میان لغت نامه جدا و در مجموعه ای مستقل به چاپ رساند. این مجموعه در چهار مجلّد به طبع رسیده است. در این رساله که مبنای آن امثال و حکم دهخدا است، ابتدا امثال طنز آمیز از میان ضرب المثل ها جدا گردیده، سپس در فصول مختلف دسته بندی شده است.این رساله ی تحقیقی در پنج فصل تنظیم گردیده است: 1- شوخ طبعی 2- ادبیات عامه و ضرب المثل 3- آرایه های لفظی و بازی های زبانی 4- اقوام و خرده فرهنگ ها 5- رویکرد های نو.

بررسی ادبی، اندیشگانی اشعار محمد علی افراشته
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان 1390
  اسد رجب نواز بیجارپس   علی صفایی سنگری

محمد علی افراشته شاعر و نویسنده طنز پرداز از بزرگترین چهره های ادبی معاصر به حساب می آید. افراشته در دوره ای می زیست که مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی نظیر:مسائل ارباب رعیتی، فقر وغنا،کار و کارگر، استعمارستیزی و... بیشترین تأثیر را در شعر این دوره از جمله در اشعار وی داشته است. در این پایان نامه سعی شده است تا ضمن معرفی شخصیت ، آثار ، و روزگار زندگی افراشته، به تحلیل ادبی و اندیشگانی اشعار وی بپردازیم. بر این اساس این پایان نامه درچهارفصل تدوین گردیده که عبارتند از: 1)فصل اول: معرفی شاعر 2) فصل دوم :معرفی روزگار شاعر 3) فصل سوم : تحلیل ادبی اشعار شاعر 4) فصل چهارم: تحلیل اندیشگانی اشعار شاعر در مبحث تحلیل ادبی، آرایه هایی چون: تشبیه، مجاز ،کنایه ، استعاره، ، جناس، تلمیح و... بیشترین کاربرد را داشته اند. در بین انواع آرایه ها،تشبیه ، ودر بین انواع تشبیه ،گونه محسوس به محسوس آن بیشترین بسامد را در اشعار وی داشته است. در حوزه اندیشگانی نیز می توان از مفاهیمی نظیر: استعمارستیزی، خرافات ستیزی، مسائل ارباب رعیتی، تعلیم وتربیت زنان و...به عنوان مهمترین محورهای فکری افراشته نام برد.

نقد و تحلیل روایی- محتوایی داستان های کوتاه دفاع مقدس (ایران – عراق- 1359- 1367 ش)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی 1391
  محمود رنجبر برکادهی   علی تسلیمی

short story as an important literary genre in the recent decade is focused by many of young writers and literary critical with searching structure, content , artistic techniques and cognitive phenomenon of these works , we can show quantity of using some parts of storied literature from new literal techniques of the word and also we can show the usage of native, cultural and social foundation of islamic republic and holy defence . in this research 82 stories from the yosef short stories has been analyzed based on narrative structuralism and contextual analysis of sociology and also according to the sample of learning critical literary. in this research the analysis and critical narrative of holy defence short stories is based on structuralism way and presenting fundamental elements of telling story . in contextual research, short stories has been analyzed as internal belief of writers in acceptance or reject of social elements from the view of literal sociology. in this research we have shown that some of the recent writers with special time qualification describe the events with less ideological wordiness , complicated verbal process and artistic ambiguity . these stories against the stories of first and second decade of holy defence stories have built different ideas in the structure of stories with mixing the elements of story . for clarifying some of this theories we used the theories of robert mckee, gerard genette and cloud bremond in some stories. contextual part is about the consequences of war and it focuses on victims and tolerant of war and it is a reaction to the welts and belongings of the world. one of the important problems of third decade of holy defence is the repetition of themes of first and second decade which is specified with perseverance of some organizations and also there is the danger of bespoke literature of thirty and forty decades. key words: yosef short stories / gerard genette / cloud bremond/ narrative analysis / literary sociology

بررسی سازوکارهای طنز در اشعار گیلکی افراشته، شیون فومنی، مصطفی رحیم پور سیاهکلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  سیده ساجده اقبالیان   علی صفایی سنگری

طنز کلامی است هنری و خنده انگیز که ضمن انتقاد از شخص، تیپ اجتماعی، یا موضوعی خاص؛ هدفش اغلب اصلاح جامعه یا چون و چرا در یک اندیشه باشد. طنز ظریف است و ساخت آن هنر و استعدادی والا می طلبد. افراشته، شیون فومنی و مصطفی رحیم پور، سه شاعر موفق گیلکی سرا هستند که با محتوای عمیق اشعار خود، مخاطبان را به تفکّر و تأمل وامی دارند. اشعار گیلکی این سه شاعر ویژگی های مشترک بسیاری دارند که زمینه ای مناسب را برای مطالعات فراوان و موثر در ادبیات بومیِ تأثیرگذار در ادبیات ملّی، فراهم می سازد. یکی از این ویژگی هاطنزهای غنی و موثر این سه شاعر است. در این پایان نامه بررسی سازوکارهای طنزآفرین هریک از سه شاعرِ نامبرده و مقایسه ی آنها با هم مدّنظر است. در اشعار گیلکی سه شاعر، سازوکارهای طنزآفرینی چون: اصطلاحات و مثل های عامیانه، توصیفات و تصاویر طنزآمیز، تشبیهات طنزآمیز، کوچک نمایی یا تحقیر، طعنه یا کنایه ی طنزآمیز، کاریکاتورسازی، ترکیب دو زبان و... دیده شده است.

بررسی تطبیقی عناصر داستانی حکایات کوتاه کشف الاسرار و جامع الستین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  لیلا باقری دابانلو   علی صفایی سنگری

داستان مینی مال نوعی جریان آگاهانه در جهت خلق آثارداستانی است که از واژگان اندک پدیدآمده، تا از این طریق، مباحث و مفاهیم عمیق و گاه پیچیده مطرح گردد، کم حرفی از روشن ترین ویژگیهای آن است.این نوع ادبی باید از داستان کوتاه جمع و جور وکوتاه تر باشد وعناصر ضروری اثر را درکمترین و کوتاه ترین شکل آن نگه دارد.در میان تفاسیرقرآن با برداشت های عارفانه، کشف الاسرار و عدّ?الابرار رشیدالدیّن ابوالفضل میبدی و جامع الستّین (تفسیر سوره یوسف ) املای احمد بن محمد زید طوسی که در قرن ششم هجری تألیف شده اند، درراستای بیان مقاصدخود با نقل حکایاتی در قسمت های مختلف کتاب، کلام خود را زینت بخشیده اند.این کتابها علاوه بر داشتن ارزشهای محتوایی،از جهت داستان پردازی حکایات نیز قابل اهمیت و توجه هستند.با این نگاه که این حکایات، داستانهای مینی مال دوره خود بودند، بررسی عناصر داستان، شامل:پیرنگ، شخصیت، گفتگو،درونمایه، صحنه، لحن، روایت و زبان در حکایات کوتاه جامع الستین، حکایات کوتاه نوبت سوم کشف الاسرار، داستانهای مینی مال ومقایسه آنها با یکدیگر در این پایان نامه، بیانگر این است که ایجاز در زبان و صحنه پردازی، حذف حشو و زواید،داشتن درونمایه جذاب، محدودیت شخصیت داستان،پیرنگ ساده،از ویژگیهای برجسته حکایات این کتابها است که به نوعی با شگردهای داستان سراییمینی مالیستی عصر جدید مطابقت دارد . بر این اساس، اینپایان نامه درشش فصل زیر تدوین شده است : 1- فصل اول : مقدمه و کلیّات 2–فصل دوم : مبانی عناصر داستان 3–فصل سوم : مبانی عناصر داستانهای مینی مالیستی 4–فصل چهارم : بررسی عناصر داستان در حکایات کوتاه جامع الستین 5–فصل پنجم : بررسی عناصر داستان در حکایات کوتاه نوبت سوم کشف الاسرار 6– فصل ششم : مقایسه تطبیقی عناصر داستان در حکایات کوتاه جامع الستین و نوبت سوم کشف الاسرار با داستانهای مینی مال. کلید واژه ها: عناصر داستان، مینی مالیسم، حکایات عرفانی، کشف الاسرار، جامع السّتین.

بررسی مقایسه ای نمادهای داستان آفرینش در متون عرفانی منثور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی 1392
  محمد رضا کریمی   ثریا مصلحی

چکیده بررسی مقایسه ای نمادهای داستانِ آفرینش، در متون عرفانی منثور محمد رضا کریمی انسان همواره در پی کسب شناخت از خود، محیط و ماورای ماده بوده است. عرفان یکی از مهم ترین و جذاب ترین راههای فهم داستان آفرینش بشر نخستین بوده و در واقع تلاش آدمی در پاسخ به این پرسش اساسی است که ما از کجا آمده ایم؟ چرا و چگونه آمده ایم؟ و به کجا می رویم؟ دنیای نماد و منطقِ اندیشه زبان نمادین، مورد استفاده در اساطیر، ادیان توحیدی و عرفان، جهت کاویدن و یافتن کلید رمزی این معمای رازآلود به ظاهر سربسته به مُهرِ عدم اطمینان در درستی و راست آزمایی کارکردها، ویژگی ها و کاربردهای نمادین کارکترها و عناصر مادی / مفهومی؛ تشکیل دهنده ساختار اصلی و فرعی داستان آفرینش است. این پژوهش به روش علمی کاربردی ـ توصیفی و تحلیلی، با بهره برداری از شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای پیرامون موضوع مطروحه به بررسی مقایسه ای داستان آفرینش آدم (ع) در متون عرفانی منثور؛ با گزینش منابع تفاسیر عرفانی از سه منظر: درجه غلظت و خلوص عرفانی متفاوت، مذاهب مختلف نویسندگان تفاسیر (اهل تسنن و تشیع) و نیز برداشت های خاص از مفاهیم عرفانی ـ دینی در فرآیند زمانی عصر نویسندگان تفاسیر (قرن پنجم تا قرن نهم) مانند: کشف الاسرار میبدی، مرصاد نجم رازی، روض الجنان ابوالفتوح رازی و ترجمه صافی فیض کاشانی پرداخته است. پژوهنده با استخراج نمادها در اسطوره ایرانی آفرینش، تورات، انجیل، قرآن و تفاسیر عرفانی مذکور؛ در وحله اول با مقایسه قرار دادن اسطوره ایرانی و ادیان توحیدی با هم دیگر و تفاسیر عرفانی با یک دیگر و سرانجام مقایسه نمادهای تحقیق به صورت یکجا و منسجم؛ همان گونه که از پیشینه تحقیق بر می آید، تاکنون به این گستردگی موضوع مطروحه مورد بررسی، توصیف و تحلیل قرار نگرفته است. به منظور سنجش میزان تأثیر پذیری تفاسیر عرفانی در زیرساخت و روساخت از منطق نماد و زبان نمادینِ اسطوره ایرانی و ادیان در پنج فصلِ پژوهش شامل: کلیات، مبانی نظری، مقایسه نمادهای اسطوره و ادیان، مقایسه نمادهای تفاسیر عرفانی و نیز استفاده از جداول، فراوانی عناصر و نمودار آماری به همراه توصیف، تحلیل و نتیجه گیری چنین معلوم گردید که: نمادهای عنوان شده، مطرح در تحقیقِ حاضر با 26/55% از قرآن؛ 16/13% از منابع مشترک: (اسطوره ایرانی، تورات، انجیل، قرآن) 53/10% از تورات؛ 53/10% از منابع مشترک: (تورات و قرآن) 26/5% از منابع مشترک: (اسطوره ایرانی و قرآن) 26/5% از سایر منابع: (عرفان اسلامی) تاثیر گرفته شده است. به عبارتی: مشخّص گردید که داستانِ آفرینش آدم (ع) استنباط شده در تفاسیر عرفانی موید درستی فرضیه های پژوهش بر اساس پرسش های تحقیق است.

طنز در اشعار دفاع مقدس (1368-1390)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی 1392
  سمیه حیدری اشکجان پهلو   علی صفایی سنگری

از آغاز جنگ تحمیلی یکی از موضوعات کانونی مورد توجه شاعران، داستان های دلاوری ها و ایثار رزمندگان جبهه ها بود، بسیاری از شاعران در اشعار خود به بیان ارادت خویش نسبت به شهدا وآرمان هایشان پرداختند. برخی دیگر نیز که خود از رزمندگان جبهه بودند از نزدیک با بسیاری از ابعاد نهفته آن آشنا بودند و لذا بسیاری از ویژگی های فرهنگ جبهه در اشعارشان نمود یافت. پس از جنگ تحمیلی بسیاری از شاعران به سرودن مراثی و مداحی نسبت به شهدا وارزش ها وتمامی آنچه که پشت سرگذاشته شد، پرداختند. در این میان برخی از شاعران راهی دیگر را در بیان احساسشان نسبت به حادثه دفاع مقدس درپیش گرفتند. این راه جدید بهره گیری از طنز وطنزپردازی در زمینه دفاع مقدس است. اشعار طنزآمیزگلایه ها و انتقادهای شاعران است ازبی تفاوتی هایی که نسبت به خون شهدا وآرمان ها و یاد آنان در جامعه وجود داشت. چنین لحن و نگاهی در بیان احساسات شاعر نسبت به حوادث هشت سال دفاع مقدس وآنچه که باید به عنوان نتیجه این سال ها در نظر گرفته می شد، راهی جدید است که شاعر دفاع مقدس آن را برای سرودن اشعاری متفاوت برگزیده است. باید توجه داشت، آنچه که به عنوان طنز در این عرصه مورد توجه است صرفا طنزی نیست که خنده، تنها حاصل آن باشد بلکه حاصل چنین طنزی تامل، تاثر و در واقع تلخندی است که خواننده را با خود درگیر می کند. پژوهش حاضر می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی وگردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای در شش فصل به تبیین طنز موجود در اشعار دفاع مقدس شاعران در سال های 1368 تا 1390 بپردازد و به بیان شگرد ها وشیو? آن همت گمارد. فصول عبارتند از: 1- مقدمه 2-کلیات طنز وطنز پردازی 3- دفاع مقدس، ادبیات وشعر 4- طنز و شعردفاع مقدس 5- بررسی اشعار طنزآمیز دفاع مقدس 6- نتیجه گیری

جستجوی ریشه های معرفت عرفانی در ادعیه اهل بیت (ع)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی 1386
  مجتبی روحی پور   محمدکاظم یوسف پور

چکیده ندارد.

بررسی رویکردهای خیام شناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی 1387
  محسن بتلاب اکبرآبادی   علی صفایی سنگری

چکیده ندارد.