نام پژوهشگر: حجت اله یزدان پناه

بررسی همدید پدیده ی یخبندان در استان فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  خداکرم حاتمی بهمن بیگلو   جواد خوشحال دستجردی

هدف از این پژوهش بررسی علل همدید پدیده یخبندان در استان فارس می باشد، برای دستیابی به این هدف از داده های حداقل دمای روزانه ایستگاههای سینوپتیک استان از قبیل: آباده، ایزدخواست، اقلید، شیراز، زرقان، تخت جمشید، فسا، داراب، لارستان و لامرد که بیش از 10 سال داده آماری داشتند استفاده شده است. در انجام این پژوهش ابتدا روزهای یخبندان در هر ایستگاه استخراج شد سپس با توجه به فرایند تحلیل یخبندان به بررسی و تحلیل آماری روزهای یخبندان نظیر: روزهای آغاز و خاتمه، میانگین روزهای آغاز و خاتمه، فراوانی سالانه و روزانه، تداوم و دوره های یخبندان، تعیین شدت یخبندان و پیش بینی آن پرداخته شد. روزهای یخبندان بر اساس شدت یخبندان در چهار آستانه قرار داده شدند که عبارتند از: یخبندانهای ملایم، متوسط، شدید و بسیار شدید. پس از آن طی فرایند تحلیل همدید یخبندان با استفاده از تحلیل خوشه ای به روش اقلیدسی و ادغام وارد بر روی داده های روزهای آغاز یخبندان پاییزی و خاتمه یخبندان بهاری 12 الگو شناسایی شد. بر اساس میزان فراگیری و شدت یخبندان، در هر خوشه یک روز بعنوان روز نماینده برای تحلیل همدید انتخاب گردید. با استفاده از نقشه های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال، فشار تراز دریا، جریان رودباد تراز 400 هکتوپاسکال، وزش حرارتی تراز 1000 هکتوپاسکال و دما بر اساس روزهای الگو به مطالعه همدید پدیده یخبندان پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که برای محاسبه احتمال وقوع روزهای یخبندان در هر آستانه نمی توان توزیع احتمالاتی معینی را پیشنهاد نمود و بر اساس همبستگی بین پارامترها مشخص گردید که بین ارتفاع ایستگاههای استان با روزهای آغاز یخبندان رابطه منفی معنادار و با روزهای خاتمه یخبندان رابطه مثبت معناداری وجود دارد. در تحلیل همدید پدیده یخبندان بر اساس الگوهای مختلف جوی مشخص گردیدکه یخبندان های بسیار شدید با ورود زبانه پرفشار واقع در شرق اروپا( روی دریای مدیترانه، دریای سیاه وکشورهای شرق اروپا) از غرب و شمال غربی ایران به محدوده مورد مطالعه حادث می شوند. همزمان با ورود سامانه های فوق در تراز 500 هکتوپاسکال فرود عمیقی در شرق ایران تشکیل می شود که استان فارس در قسمت عقب فرود در منطقه واچرخندی قرار می گیرد این موقعیت باعث انتقال هوای سرد و یخبندان عرضهای بالا به عرض های پایین می شود و باعث وقوع یخبندانهای بسیار شدید فراگیر در این استان می شود.

اثرات تغییر اقلیم بر مراحل فنولوژی گندم رقم m73-18( مطالعه موردی اصفهان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده جغرافیا 1392
  هدیه محمد نژاد   حجت اله یزدان پناه

این مطالعه به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر مراحل فنولوژی گندم رقم (m73-18) در ایستگاه تحقیقات هواشناسی کشاورزی کبوترآباد انجام شده است. روش مطالعه در این تحقیق توصیفی – اسنادی می باشد. بدین صورت که در مرحله اول اطلاعات و آمار مورد نیاز از منابع مکتوب تا حد امکان فیش برداری و یا از سازمان های ذیربط اخذ گردید.در مرحله بعد رخداد تغییر اقلیم در منطقه با آزمون من کندال ارزیابی شد. نتایج بدست آمده از آزمون من کندال نشان می-دهدکه در دوره تاریخی 2010- 1987 و افق 2039- 2013 دما در سطوح احتمال 5 و 1 درصد دارای روند افزایشی می باشد.در ادامه با کوچک مقیاس سازی آماری داده های خروجی مدل های ccsm4 پروژه ی cmip5 برای پارامترهای اقلیمی حداقل، حداکثر و میانگین درجه حرارت منطقه تحت سناریو rcp 4.5 ، در افق 2039- 2013 شبیه سازی شدند. سپس مراحل فنولوژی گندم و طول دوره رشد با استفاده از شاخص gdd برای افق 2039- 2013 براورد شد . گندم رقم m73-18 در منطقه مورد مطالعه از تاریخ 5 نوامبر تا 20 نوامبر کاشت می شود.تحت شرایط تغییر اقلیم در آینده شروع فصل کاشت از تاریخ10 اکتبر تا 29 اکتبر برآورد می شود. ابتدای دوره ی کاشت در دوره های آتی 25 روز جابجا شده است( از 5 نوامبر به 10 اکتبر). و انتهای دوره ی کاشت نیز 21 روز جا به جا شده است(از 20 نوامبر به 29 اکتبر). در دوره پایه به طور متوسط طول دوره رشد از کاشت تا جوانه زنی 13 روز و در افق 2039- 2013 به 8 روز کاهش می یابد.طول دوره رشد از جوانه زنی تا تشکیل ساقه در دوره پایه به طور متوسط 110 روز، و در افق 2039- 2013 به 161 روز افزایش می یابد. طول دوره رشد از تشکیل ساقه تا گلدهی در دوره پایه به طور متوسط 50 روز، و در افق 2039- 2013 به 32 روز کاهش می یابد.طول دوره رشد از گلدهی تا رسیدن در دوره پایه به طور متوسط 31 روز، و در افق 2039- 2013 به 32 روز می باشد

منطقه بندی اگروکلیماتیکی دیم زارهای استان خوزستان بر مبنای پتانسیل عملکرد کلسا با استفاده از مدلwofost
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - پژوهشکده جغرافیا و علوم زیستی 1392
  مهدی صحنعلی زاده   بهرام اندرزیان

در سال های اخیر واردات 80 تا 90 درصدی دانه های روغنی مورد نیاز کشور و هزینه های این واردات باعث جلب توجه بیشتر به این محصولات شده است. کلزا یکی از مهمترین دانه های روغنی است که از لحاظ چربی های مفید و درصد روغن بهترین دانه روغنی است. در سال 90-1389 میزان سطح زیر کشت کلزا در استان خوزستان 3452 هکتار و تولید کلزا 3513 تن در هکتار بوده است. براین اساس مطالعه و بررسی توانمندی اگروکلیماتیکی استان خوزستان ضروری بنظر می رسید. از آنجا که عناصر و عوامل اقلیمی در کنار خصوصیات گیاهی نقش بسزایی در رشد و تولید محصولات گیاهی دارند امروزه از مدل های شبیه سازی رشد گیاهان به وفور جهت تخمین توان تولید محصولات در مناطق مختلف و تعیین مزیت نسبی بر اساس ویژگی های اگروکلیماتیکی استفاده بعمل می آید. مدل wofostکه توسط فائو با همکاری دانشگاه واگنینگن هلند ابداع شد، یکی از معروفترین مدلهای شبیه سازی رشد گیاهان یک ساله است. این مدل به کمک داده های اقلیمی، گیاهی و مدیریت زراعی رشد گیاهان را شبیه سازی می کند. برای منطقه بندی دیم زارهای خوزستان از این مدل استفاده شد که ارزیابی مدل از طریق مقایسه نتایج آن با داده های نهایی آزمایش مزرعه ای کشت کلزا و با استفاده از شاخص های آماری ارزیابی مدل ها صورت گرفت. در ارزیابی مدل wofostمقدار شاخص های rmse، mpe ، mbe، شاخص توافق و ضریب تبیین در ارزیابی عملکرد دانه بترتیب برابر با 168.9، 63.7، 4.6، 0.94 و 0.95 بودهکه نشان دهنده کارایی مناسب و مطلوب مدل در شبیه سازی رشد کلزا در خوزستان است. پس از ارزیابی و تعیین کارایی و صحت کارکرد مدل، شبیه سازی رشد کلزا با تاریخ کاشت 20 آبان در 7 ایستگاه با بیشترین اراضی دیم استان خوزستان اجرا شد و عملکرد و اجزای عملکرد هر ایستگاه مشخص گردید. شهرستان ایذه با عملکرد دانه 5095 کیلوگرم در هکتار بالاترین و شوشتر با 3838 کیلوگرم در هکتار پایین ترین عملکرد دانه را در اختیار داشتند. در نهایت براساس عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و بکارگیری روش میانیابی idwدر محیط نرم افزار gisمنطقه بندی اگروکلیماتیکی استان خوزستان انجام شد. نتایج این پژوهش و کارهای مشابه در زمینه شناسایی پتانسیل مناطق در تولید کلزا می تواند گام موثری در کاهش واردات و حتی خودکفایی در تولید این محصول مهم باشد. دددد