کبیرکوه یکتاقدیسازدوسومایل و بسیار طولانی است که در استان ایلام واقع شده و از جنوب شرقی شهر ایلام تا نزدیک اندیمشک در استان خوزستانامتداد یافته است.این تاقدیس مانندسایرتاقدیس-هایرشتهکوهزاگرسامتدادیشمالغربی - جنوبشرقیدارد. این تاقدیس طول اینکوهحدود 160 کیلومتراستومتعلقبهزاگرسچین خوردهمی باشد. واحد-هاییکهدراینکوهرخنموندارندازقدیمبهجدیدشاملسازندهایگرو،سروک،سورگاه،ایلام،گورپی،پابده،آسماریوگچسارانمی باشند. محدوده مطالعاتی این تحقیق در جنوب شرقی این تاقدیس قرار گرفته است.بهمنظورتعییننوع آبخوان کارستی،چشمه هایآبدانان،دره شهرو سیاه گاوبهمدتیکسالآبی (مهرماه 1388 تا شهریور 1389)مطالعهگردیدهاست. حوضه آبگیر چشمه های آبدانان و دره شهر در سازندهای ایلام – سروک و حوضه آبگیر چشمه سیاه گاو در سازندهای سروک، پابده - گورپی، آسماری و گچساران واقع شده است. دراینمطالعهدبی (به صورت ماهانه)،هدایتالکتریکی،درجهحرارت واسیدیتهآبچشمه هادرمحل نمونه برداریوآنیون هاوکاتیون هادرآزمایشگاه هیدروشیمی شرکت آب منطقه ای استان ایلام(هر 45 روزیکبار)اندازه گیریشده است. پس از دریافت نتایج آزمایشگاه، پارامترهای آماری مانند شاخص های اشباع کلسیت (sic)، آراگونیت (sia)، دولومیت (sid)، ژیپس (sig)، هالیت (sih) و انیدریت (sian) (بااستفادهازنرمافزارphreeqc)و همچنین درصد خطای آزمایش، کل مواد جامد محلول، سختی کل، ضریب تغییرات و برخی از نسبت های یونی محاسبه شده است. درنهایت با عنایتبه تغییرات زمانیخصوصیات کمیوکیفیچشمه ها،توسعهکارست در منطقه بررسی شده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته، سیستم غالب جریان در منطقه مورد مطالعه از نوع افشان می باشد.

اهمیت آب و خاک در زندگی بشر و نقش آن در شکل گیری اجتماعات و رشد و تمدن بشری بر کسی پوشیده نیست. پایش و ارزیابی منابع آب را می توان یکی از مهمترین اقداماتی دانست که برای افزایش آگاهی و شناخت درباره شرایط منابع آب کشور باید انجام پذیرد. از آنجایی که پدیده فرسایش و رسوب یکی از پیچیده ترین فرآیندهای طبیعی بوده و عوامل زیادی در آن دخیل می باشد، شناخت کامل عوامل موثر در این پدیده کاری بسیار مشکل است. هدف از این پژوهش مدل سازی و ارزیابی عملکرد مدل پیچیده swat در شبیه سازی رواناب و بار رسوب و بهینه سازی پارامترهای این مدل و تعیین حساسیت و میزان تأثیر هر یک از آن ها در تولید رواناب و بار رسوب ماهانه حوزه آبخیز دویرج در غرب ایران به منظور پیش بینی رواناب و بار رسوب، با توجه به محدودیت داده و اهمیت شبیه سازی رواناب و بار رسوب به دلیل وجود سد مخزنی دویرج در خروجی و اراضی حاصلخیز در پایین دست حوزه می باشد. این تحقیق با استفاده از مدل مفهومی – نیمه توزیعی swat و الگوریتم sufi2 انجام شده است. مدل swat به دلیل بهره گیری از بیشترین تعداد پارامترهای موثر بر جریان و بار رسوب استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی بسیار کاربردی می باشد. برای واسنجی مدل داده-های دوره آماری 1994 تا 2000 و برای اعتبارسنجی آن دوره آماری 2001 تا 2004 مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل نتایج از شاخص های آماری r2، br2 و ضریب نش- ساتکلیف (ns) استفاده شد. به طور کلی نتایج مربوط به شبیه سازی رواناب و بار رسوب در اولین اجرای مدل swat و بررسی شاخص های ارزیابی کارایی این مدل نشان می دهند که در اولین اجرا و با مقادیر اولیه پارامترهای آن، دارای دقت قابل قبولی برای شبیه سازی دبی رواناب و بار رسوب حوزه آبخیز رودخانه دویرج نمی باشد. اما پس از واسنجی مدل با استفاده از الگوریتم sufi2 ضرایب r2، br2 و ns برای مرحله واسنجی رواناب به ترتیب 75/0، 74/0 و 65/0 و برای مرحله اعتبارسنجی آن 86/0، 50/0 و 24/0 و این ضرایب برای مرحله واسنجی بار رسوب به ترتیب 63/0، 622/0 و 33/0 و برای مرحله اعتبارسنجی آن 74/0، 522/0 و 05/0 برآورد شدند. بررسی نمودارهای مربوط مراحل واسنجی و اعتبارسنجی مدل نیز نشان می دهد که زمان وقوع دبی اوج و دبی پایه و همچنین زمان وقوع بار رسوب حداکثر و حداقل به خوبی مدل سازی شده است. به طور کلی نتایج بدست آمده نشان می دهد که کارایی مدل swat در شبیه سازی دبی رواناب و بار رسوب ماهانه حوزه آبخیز رودخانه دویرج پس از واسنجی رضایتبخش می باشد. بر اساس نتایج آنالیز حساسیت پارامترهای مدل، پارامترهای چگالی خاک در حالت مرطوب (sol_bd)، ظرفیت آب قابل دسترس خاک (sol_awc)، ضریب ? آب پایه برای ذخیره ساحلی کانال (alpha_bnk) و شماره منحنی در شرایط رطوبتی متوسط (cn2) از پارامترهای بسیار مهم در تعین میزان دبی رواناب خروجی از حوزه شناخته شدند که از بین آن ها عامل چگالی خاک در حالت مرطوب (sol_bd)، به عنوان حساس ترین پارامتر تشخیص داده شد. همچنین چهار پارامتر ضریب مانینگ رودخانه اصلی (ch_n2)، عامل مربوط به فرسایش پذیری خاک در معادله جهانی هدررفت خاک (usle_k)، عامل مربوط به عملیات حفاظت خاک در معادله جهانی هدررفت خاک (usle_p) و ضریب مانینگ برای جریان سطحی (ov_n) از پارامترهای بسیار مهم در تعیین میزان بار رسوب خروجی از حوزه شناخته شدند که از بین آن ها عامل، usle_k به عنوان حساس ترین پارامتر تشخیص داده شد.

یکی از موضوع های مهم در مدیریت منبع های آب، بهینه سازی بهره برداری از مخزن سد است. این موضوع با افزایش تقاضا و به ویژه در سالهای خشک اهمیت بیشتری می یابد. با توجه به محدود بودن منابع آب سطحی و ظرفیت مخازن سدها، مدیریت علمی و ارائه سیاستهای بهره برداری بهینه از این مخازن امری لازم و حیاتی در جهت تامین احتیاجات آبی منطقه نیاز میباشد. از طرفی با وقوع پدیده خشکسالی های شدیدتر از خشکی طرح، مخازن سدها در رهاسازی آب مطمئن خود دچار شکست میشوند در چنین وضعیتی استفاده ازابزارها و مدلهای شبیه سازی، مدیریت و برنامه ریزی یکپارچه منابع آب امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. در این ارتباط یکی از موارد مهم، تعیین سیاستهای بهره برداری صحیح از مخازن سدها بویژه در مواقع خشکسالی است بطوریکه بتواند قابلیت عملکرد مناسب و دقیقی را داشته و بتواند تخصیص آب به بخشهای مختلف مصرف را بنحو مناسب انجام دهد که در این تحقیق مورد توجه بوده و برای انجام این مهم، سد ایلام که تنها سد درحال بهره برداری استان ایلام ویکی از منابع اصلی آب شرب شهر ایلام میباشد، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و سعی شده سیاست بهره برداری از مخزن سد ایلام برای کاهش بحران کم آبی حوضه در شرایط خشکسالی مورد توجه قرا گیرد و توصیه های کاربردی در این زمینه ارائه شود. برای رسیدن به اهداف این تحقیق از روش مدل سازی با نرم افزار weap استفاده شده است که از وظایف مهم آن شبیه سازی و ارزیابی سناریوهاست. به منظور اجرای مدل پس از جمع آوری و تکمیل اطلاعات مورد نیاز، فایل ورودی مدل weap را با اولویت تامین تقاضای برای مصارف گوناگون تشکیل داده و مدل برای یک دوره آماری 7 ساله (1388-1382) کالیبره گردید. مرحله بعدی تدوین سناریوهای حوضه آبریز سد ایلام در قالب هفت سناریو مختلف در بازه 30 ساله و ارزیابی وضعیت مخزن سد به انضمام چگونگی تامین نیازهای حوضه می باشد. شبیه سازی بهره برداری از مخزن سد ایلام با بررسی سناریوهای گوناگون از قبیل سناریو حذف گیاهان پرمصرف از الگوی کشت و جایگزینی با گیاهان کم مصرف و همچنین سناریو کاهش مصرف آب شرب در حد استاندارهای جهانی نشان داد که استفاده از این رویکرد میتواند سبب کاهش تنشهای آبی ناشی از خشکسالی در سطح حوضه و افزایش 5 تا 12 درصدی تامین آب نیازهای کشاورزی در سناریوهای مختلف گردد. واژه های کلیدی: بحران آب، خشکسالی، بهره برداری، مدلweap

اجرای طرح های انتقال آب از حوضه های مجاور به منظور جبران کمبود آب و حفظ کیفیت منابع آب و خاک و مقابله با عواقب زیست محیطی، نظیر شور شدن و بیابان زایی یک منطقه از راهکارهای مدیریتی رایج در دنیاست. هدف از این پژوهش ارزیابی روند بیابانی شدن دشت عباس دهلران در استان ایلام ناشی از انتقال آب کرخه به منطقه مذکور می باشد. در این تحقیق مشاهده گردید با توجه به فقدان آب سطحی منطقه ی دشت عباس ایلام و استفاده ی بی رویه از منابع زیرزمینی دشت فوق، سطح آب دشت مذکور دچار نقصان شدید گردیده به طوری که میانگین افت سالانه آبخوان در طول سال های 64 تا 84 برابر 26/0 متر و با کسری مخزن 1/2 میلیون مترمکعب در سال بوده است که به منظور رفع این نقیصه موضوع سامانه انتقال آب از سد کرخه به دشت عباس به عنوان مطلوب ترین گزینه ممکن مطالعه و اجرا گردیده است. برای این منظور به بررسی وضعیت کمّی آب زیرزمینی منطقه با انجام مطالعات هیدروژئولوژیکی و بیلان شامل تهیه نقشه ی تغییرات تراز آب زیرزمینی قبل از آغاز بهره برداری از شبکه آبیاری و زهکشی (سال های 64 تا 84) و بعد از بهره برداری از شبکه (سال های 84 تا 91)، نقشه ی هم عمق سال آبی 91- 90، تهیه هیدروگراف واحد درازمدت سال های آبی (65-64 تا 91-90 ) و... به منظور ارزیابی نوسانات سطح آب زیرزمینی پرداخته شده و خیز سالانه از اسفند 84 تا پایان سال 91-90 معادل 13/1 متر برآورد گردید. مطالعات هیدروژئوشیمیایی شامل تهیه کموگراف واحد دشت و تهیه نمودارهای ویلکاکس و شولر نیز برای بررسی وضعیت کیفی آب سطحی و زیرزمینی منطقه و با استفاده از نرم افزار های arc gis و excel و ... انجام شد. سپس به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی ناشی از اجرای طرح انتقال آب و با استفاده از سامانه های rs و gis نسبت به تهیه نقشه های کاربری اراضی در پریودهای زمانی 1379، 1386 و 1392 مبادرت گردید. نتایج حاصل از محاسبه سطوح اراضی با کاربری های مختلف در سه دوره زمانی بررسی شده نشان می دهد که علاوه بر تشکیل کاربری های جدید مانند نیزارها (مناطق زه دار) و توسعه کاربری مسکونی، وسعت اراضی کشاورزی نیز بعد از اجرای طرح روند افزایشی داشته است. در مرحله بعد ضمن برداشت نمونه های خاک، پارامترهای شیمیایی نمونه ها از قبیل ec، ph و ماده آلی و ... در محل های اجرای طرح و مناطق شاهد در آزمایشگاه تعیین گردید. نتایج پژوهش نشان داد که انتقال آب کرخه به دشت عباس به دلیل عدم اجرای شبکه های فرعی 3 و 4 آبیاری و زهکشی، بالا بودن حجم آب برگشتی کشاورزی ناشی از آبیاری غرقابی و عدم توسعه ی کافی بهره برداری از آب زیرزمینی موجب تخریب کیفیت شیمیایی خاک در مناطق زه دار و در سطوح اراضی غرقابی و تشکیل نوارهایی با پوشش نیزار و به طور کلی موجب بیابان زایی در محدوده مورد مطالعه شده است.

مسئله فرسایش و رسوب در مناطق خشک و نیمه خشک به عنوان سد بزرگی در راه پیشرفت اقتصادی جوامع انسانی است، لذا سبب نگرانی هایی در جامعه می شود. با توجه به اینکه بخش عمده ای از کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است میزان فرسایش و تولید رسوب نیز بالاست، از اینرو بررسی فرآیند فرسایش خاک و تولید رسوب و ارزیابی عوامل حاکم بر آن از ضروریات مدیریت صحیح منابع موجود در یک حوزه آبخیز می باشد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی کارایی مدل musle در برآورد رسوب در مقیاس رگبار و نیز مدل سازی آن با استفاده از خصوصیات رگبار و رواناب مربوطه در چهار زیرحوزه از زیر حوزه های آبخیز دویرج استان ایلام و در نهایت ارائه مدلی بهینه برای برآورد رسوب رگبار در این حوزه انجام شده است. برای انجام تحقیق حاضر از 2 رگبار به تاریخ های 2/10/1391 و 10/11/1391 استفاده شده است. به دلیل فقدان ایستگاه هیدرومتری در خروجی زیر حوزه ها، ابتدا در خروجی زیر حوزه ها اقدام به نصب اشل شد. در شروع بارندگی، طول بارندگی و ایجاد رواناب به طور مرتب اشل تمام ایستگاه ها قرائت گردید و همزمان با آن با استفاده از دستگاه نمونه برداری بار معلق، از رواناب ایجاد شده نمونه گرفته شد. با انجام تجزیه نمونه ها در آزمایشگاه میزان رسوب هر رگبار به دست آمده بررسی گردید. در مرحله بعد اقدام به برآورد میزان دبی جریان سیلاب های رخ داده با استفاده از رابطه مانینگ شد. همچنین هیدروگراف سیلاب و رسوب هر رگبار پس از انجام محاسبات لازم برای 99 نمونه بار معلق برای هر زیر حوزه تعیین گردید. بعد از نمونه برداری از 2 رگبار رخ داده و تهیه فاکتورهای مورد نیاز، مدل اصلی برای تخمین رسوب رگبار مورد آزمایش قرار گرفت. سپس مدل برای تخمین فرسایش و رسوب رگبار با مقادیر اندازه گیری شده واسنجی و اعتبار سنجی شد. برای تصحیح مدل از روش ضریب تصحیح میانگین که در آن توان فاکتور رواناب مدل musle تصحیح شده، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که در مرحله واسنجی مدل musle، مقدار رسوب مشاهده ای و برآوردی هر چهار زیر حوزه دارای اختلاف کم و قابل قبولی می باشند. اما در مرحله اعتبار سنجی، مقدار رسوب مشاهده ای و برآوردی زیر حوزه های 1، 2 و3 دارای اختلاف بیشتری بوده ولی در زیر حوزه شماره 4 این اختلاف بسیار کمتر می باشد. دلیل ناکارآمدی مدل در مرحله اعتبار سنجی را می توان به مساحت زیاد زیر حوزه 1، 2 و3 نسبت داد. به منظور ارائه مدل بهینه برای محاسبه رسوب در چهار زیر حوزه از رابطه رگرسیونی استفاده گردید که مقدار همبستگی (r2) برای چهار زیر حوزه 90/0 بدست آمده است. همچنین در مدل تغییر شکل یافته musle برای چهار زیر حوزه ی توان فاکتور رواناب از 56/0 به 34/0 تغییر نمود. با توجه به دقت قابل قبول (90/0r2=) بدست آمده برای زیر حوزه های مورد مطالعه می توان نتیجه گرفت که چنانچه زیرحوزه های دیگر حوزه آبخیز دویرج دارای شرایط مشابه ی از نظر زمین شناسی، خصوصیات پوشش گیاهی، فیزیوگرافی و... باشند می توان از مدل تغییر شکل یافته musle استفاده کرد.

پدیده خشکسالی در طول دوره وقوع خود، منابع آب زیرزمینی را تحت تأثیر قرار می دهد که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پایان نامه با هدف بررسی تأثیر خشکسالی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت دهلران واقع در استان ایلام انجام شده است. برای انجام این تحقیق ابتدا وقوع خشکسالی را طی سال های 1390-1361 با به کارگیری شاخص های خشکسالی شامل: شاخص بارش استاندارد، دهک، معیار z، درصد از بارش بهنجار، شاخص z چینی و z چینی اصلاح شده بررسی شده است. به منظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی طی سال های 1390-1380 پارامترهای کلسیم، کلر، بی کربنات، منیزیم، سولفات، سدیم، سختی کل، هدایت الکتریکی و اسیدیته، انتخاب گردیده اند. برای بررسی شدت وابسته بودن کیفیت آب زیرزمینی دشت دهلران با پدیده خشکسالی هواشناسی، ضریب همبستگی پارامترهای کیفی، بارش و شاخص های خشکسالی بدون اعمال تأخیر و با اعمال تأخیر یکساله و دو ساله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده وقوع خشکسالی در دوره مطالعاتی می باشد. همچنین همه پارامترهای کیفی (به جزء بی کربنات) در فصل پاییز افزایش نشان داده اند، که نشانه کاهش کیفیت آب زیرزمینی دشت دهلران می باشد. تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی نشان دهنده کیفیت بهتر منابع آب زیرزمینی دشت دهلران در قسمت های شرقی و غربی نسبت به سایر مناطق بوده است. پارامترهای کیفت آب زیرزمینی با بارش و شاخص های خشکسالی بدون اعمال تأخیر همبستگی معنی داری نداشته اند. ولی با اعمال تأخیر یکساله فقط پارامتر کلسیم همبستگی منفی معنی داری با این عوامل داشته است. در تأخیر دو ساله نیز هیچکدام از پارامترها با بارش و شاخص های خشکسالی همبستگی معنی داری نداشتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که علارغم وقوع خشکسالی، کاهش سطح و کمیت منابع آب زیرزمینی دشت دهلران، کیفیت آب زیرزمینی در این منطقه تحت تاثیر خشکسالی نبوده است. ممکن است کاهش کیفیت آب زیرزمینی این دشت تحت تأثیر عوامل دیگر نظیر زمان ماندگاری آب در سفره، آب برگشتی از آبیاری اراضی و غیره باشد، که پیشنهاد می گردد در مطالعات آتی مورد بررسی قرار گیرند.

چکیده: در مطالعه حاضر به بررسی اثرات تغییر اقلیم و خشکسالی بر آبدهی رودخانه های میمه و دویرج شهرستان دهلران در استان ایلام پرداخته شده است. در ابتدا با استفاده از آزمون های آماری و روشهای مختلف بررسی روند، وقوع پدیده تغییر اقلیم و خشکسالی به اثبات رسیده و در نهایت به بررسی اثرات این پدیده بر آبهای سطحی منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. نتایج، وقوع تغییر اقلیم در منطقه و تأثیرگذاری منفی بر پارامتر های هواشناسی و هیدرولوژیکی منطقه را نشان می دهد. در طول دوره آماری از سال 50 تا 89 خشکسالی ها و تر سالی ها مشخص شدند و سال 87-86 به عنوان خشکترین سال در طول دوره آماری و سال 74-75 مرطوب ترین سال بوده اند که میانگین متحرک و شاخص های خشکسالی این موضوع را تأیید کرده اند. برای بررسی های خشکسالی از نرم افزار dip استفاده شد، که از بین شاخص های مورد استفاده شاخص czi، zsi، spi به عنوان شاخص های مناسب در تعیین خشکسالی ها انتخاب شدند. در بین پارامتر های مورد بررسی بارش ها و دبی اکثر ایستگاه ها در حال کاهش و دما در حال افزایش بود. در نهایت با بررسی نتایج آزمون های آماری، آزمون من - کندال و trend به ترتیب به عنوان بهترین آزمون ها برای بررسی روند انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که دهه 80-70 شروع تأثیر گذاری تغییر اقلیم بر پارامترهای اقلیمی و دبی رودخانه ها بوده است. به علاوه با استفاده از روش های دومارتن و آمبرژه در طول دوه آماری مشخص شد که اقلیم منطقه از شرایط نیمه خشک به سمت اقلیم خشک گرایش دارد، که نشانگر تغییر اقلیم در منطقه است. تغییرات دمایی در انتهای دوره آماری نسبت به ابتدای آن بیش از دو درجه سانتی گراد افزایش داشته و بارش منطقه 42 درصد افت داشته و دبی ایستگاه بیات 46 درصد کاهش، دبی ایستگاه جاده دهلران 67 درصد افت داشته است که خود شاهدی برای تغییرات اقلیمی در منطقه می باشد. همچنین نتایج نشان داد که فراوانی و تداوم خشکسالی ها در طول دوره آماری افزایش داشته است. از طرفی خشکسالی های هیدرولوژیکی که یکسال بعد از خشکسالی هواشناسی اتفاق افتاده اند، نسبت به خشکسالی هواشناسی فراوانی بیشتری داشته اند.

چکیده خشک¬سالی یکی از پیچیده ترین و گسترده¬ترین بلایای طبیعی است که به علت سطح گسترش و تداوم زیاد، افراد بیشتری را نسبت به دیگر حوادث طبیعی تحت تأثیر و سیطره¬ی خود قرار می¬دهد. یکی از مهمترین منابعی که از خشک سالی تاثیر می¬پذیرد منابع آب زیرزمینی است. از آنجا که آبخوان¬های کارستی از منابع مهم آب زیرزمینی در استان کرمانشاه می باشند. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات خشک سالی هواشناسی در آبخوان¬های کارستی با شرایط توسعه¬یافتگی متفاوت صورت گرفته است. مناطق مورد مطالعه در این تحقیق شامل دو آبخوان کارستی، بیستون-پرآو و کوه پاطاق در استان کرمانشاه می¬باشند. برای انجام این پژوهش از آمار ماهانه بارش و آبدهی چشمه¬ها استفاده شد. در این تحقیق، از شاخص¬های spi و sdi برای بررسی حالات مختلف خشک سالی¬های هواشناسی و هیدرولوژیکی استفاده شد. برای تعیین توسعه¬یافتگی یا عدم توسعه یافتگی آبخوان¬های مورد مطالعه، ضریب فرود، حجم ذخیره دینامیک و مساحت حوزه آبگیر برای هریکاز چشمه¬های مورد مطالعه محاسبه گردید. نتایج نشان داد شدیدترین خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژیکی، طی دوره¬ی مورد بررسی در سال آبی ‏ 1388-1387 به¬وقوع پیوسته است. نتایج تعیین ارتباط خشک سالی هواشناسی و آب زیرزمینی نشان داد که این دو در سطح معنی¬داری 1 درصد دارای همبستگی هستند. هم¬چنین نتایج بررسی همبستگی بین شرایط زمانی مختلف (بدون تأخیر و تأخیر 1 تا 6 ماه) شاخص sdi نسبت به شاخص spi نشان داد که تأخیر زمانی بین وقوع خشک سالی هواشناسی و آب زیرزمینی در مناطق مورد مطالعه بدون تأخیر زمانی یا حداکثر با یک ماه تأخیر رخ داده است. نتایج حاصل از محاسبه حجم ذخیره دینامیک نشان داد که چشمه قره بلاغ در منطقه پاطاق دارای حجم ذخیره 3/29میلیون متر مکعب بیشتر از چشمه¬های بیستون، برکه و گزنهله با حجم ذخیره به ترتیب برابر 55/0، 2/2 و 3/1میلیون مترمکعب در منطقه بیستون-پرآو می باشد. که نشان دهنده توسعه یافتگی بیشتر منطقه بیستون-پرآو نسبت به منطقه پاطاق می-باشد. کلمات کلیدی: خشک سالی هواشناسی، خشک سالی آب زیرزمینی، همبستگی پیرسون، تأخیر زمانی، کارست، توده بیستون-پرآو، کوه پاطاق.

قابلیت فرار آب در زمین های کارستی و وجود شرایط پیچیده زمین شناسی در آن ها عاملی است تا روش های مناسب آب‏بندی در مواجهه با این شرایط اعمال شود. تزریق سیمان یکی از متداول ترین روش های ناتراوا سازی است که به صورت گسترده ای در پی‏های سنگی در سدها استفاده می شود. بنابراین، تخمین میزان تزریق سیمان امری ضروری در فرایند طراحی آب بند سد است. این کار در واقع بر اساس تجربیات قبلی مهندسین طراح صورت می گیرد. اما وجود شرایط متفاوت زمین شناسی و ژئومکانیک در سایت های مختلف سدسازی منجر به بروز نتایجی کاملاً دور از انتظار می شود. تزریق-پذیری سنگ ها تابع عوامل مختلفی است که هر یک به طور جداگانه می توانند بر کیفیت آن تأثیرگذار باشند. پارامترهای مورد استفاده در طراحی تزریق چون نوع سنگ، ناپیوستگی ها و ویژگی های آن ها، نفوذپذیری و فشار تزریق دارای ارتباط پیچیده و مبهم بوده و تعیین رابطه ای مستقیم بین آن ها به سادگی امکان پذیر نیست. در چنین مواردی می توان با تشکیل پایگاه داده ها، روابط منطقی بین این عناصر را مدل سازی کرد. یکی از روش هایی که توانایی یادگیری رابطه بین پارامترهای مختلف را دارد، شبکه های عصبی مصنوعی است. در این تحقیق، با استفاده از اطلاعات تزریق گالری های gr4 و gl4 از دو تکیه گاه راست و چپ پرده آب بند سد سیمره، به پیش‏بینی میزان خورند سیمان با استفاده از شبکه های عصبی و هوش مصنوعی پرداخته شد. در انتها، به منظور بررسی بیشتر توانایی این سیستم های هوشمند، نتایج حاصل از آنالیز رگرسیون با نتایج سیستم های شبکه های عصبی و هوش مصنوعی مقایسه گردید. در قسمت دوم این تحقیق به بررسی حساسیت شبکه نسبت به داده های ورودی به شبکه پرداخته شد و عملکرد و کارایی شبکه های هوشمند در مناطق کارستی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که شبکه های عصبی مصنوعی پایه شعاعی می توانند خورند سیمان پرده آب بند را با ضریب r2 برابر با 92% و rmse برابر با 051/0 بهتر از روش‏های شبکه مصنوعی پس انتشار خطا با ضریب r2 برابر با 86% و rmse برابر با 113/0، روش هوش مصنوعی با ضریب r2 برابر با 83% و rmse برابر با 053/0 و روش رگرسیون با ضریب r2برابر با 69% و rmse برابر با 177/0 در مراحل آموزش و آزمون به خوبی پیش بینی کنند.

در این پروژه پس از جمع آوری نمونه های آب معدنی و آشامیدنی تولید شده در داخل کشور با استفاده از اطلاعات موجود بر روی برچسب بطری های آب معدنی و آشامیدنی و با استفاده از روش های کمومتریکس ، انواع بطری های آب دسته بندی شد. ابتدا درصد خطا را برای داده هایی که دارای 8 پارامتر اصلی بودند، محاسبه کرده سپس اقدام به دسته بندی داده هایی که در محدوده قابل قبول درصد خطا قرار می گیرند، شد .طبقه بندی انواع آب ها با استفاده از نمودارهای رسم شد ه انجام شد. در بررسی نمودارهای مختلف و مقایسه شباهت های آن ها با هم و همچنین تفسیر موقعیت قرار گیری نمونه های مختلف آب در نمودارها، یک دسته بندی نهایی در مورد انواع آب به دست آمد. همچنین با جمع آوری اطلاعات مربوط به اندازه گیری عناصر شیمیایی مختلف موجود در آب شرب شهر ایلام و شهرستان های استان از طریق اداره آب و فاضلاب استان ایلام، منابع مختلف در طی 2سال بررسی و دسته بندی شد. در بخش اول اطلاعات مربوط به 73 نمونه بطری آب ایران در جدولی تنظیم کرده که در پیوست آمده است. به ترتیب به بررسی ویژگی های شیمیایی بطری های آب، اطلاعات مربوط به بطری های آب، تجزیه همبستگی، دسته بندی انواع آب از نظر سختی، گروه بندی بطری های آب با روش pca و hca و در پایان ارائه نتیجه گیری نهائی از این تحقیق پرداخته شد. در بخش دوم کار، از طریق داده هایی که از اداره آب و فاضلاب استان تهیه شد، به تفکیک در فصل های مختلف، نمونه های آب را طبقه بندی کرده و در این دسته بندی منابع آب شرب استان از نظر سختی، نوع ترکیب شیمیایی، شباهت هایشان و محل سرچشمه گرفتن آب، طبقه بندی شدند.