چکیده الف) موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): مجموعه قواعد ساخت وزن شعر، دانش عروض را تشکیل می دهد. این مجموعه با آنکه از ساخت آوایی و زبانی شعر شاعران استخراج گردیده، اما با پیشرفت علم زبان شناسی نیز کمتر از دیدگاه زبان-شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل این پژوهش با موضوع "مبانی آواشناختی تعیین وزن شعر" تا مرحله اختیارات وزنی به این ویژگی های زبانی پرداخته است. این پژوهش به ضرورت تأثیر گذاری بر آموزش عروض صورت گرفته است و هدفش، ارائه توضیحات علمی برای قواعدی است که منابع جدید عروضی برای تعیین وزن شعر فارسی مطرح کرده اند. ب) مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: ناتل خانلری (1345) با کتاب "وزن شعر فارسی"، نجفی (1352؛ 1359؛1381؛ 1386الف)، وحیدیان کامیار (1386)، طبیب زاده (1377الف؛ 1377ب؛ 1382الف؛ 1382ب؛ 1383ب؛ 1386)، الول ساتن (1976) و فین تیسن (1978؛ 1982) از جمله پژوهشگران در این زمینه به شمار می آیند. در این پژوهش بحث شعر کمّی فارسی در قالب واج شناسی مورایی مطرح گردیده است. مورا یا واحد زمانمند نوعی دیرش یا کشش زمانی را در تولید اجزاء هجا نشان می دهد. اصول واج شناسی مورایی که برای بازنمایی وزن در سطح هجا کاربرد دارد، عبارتست از: 1- آغازه هجا فاقد موراست. 2- واکه های کوتاه یک مورا و واکه های بلند دو مورا می گیرند. 3- همخوان ها پس از واکه کوتاه، هر کدام یک مورا می گیرند. 4- خوشه های همخوانی پس از واکه بلند یک مورا می گیرند. 5- همخوان های مشدد یک مورا می گیرند. سوال های این پژوهش عبارتست از: 1- چرا قواعد تعیین وزن شعر در عروض جدید مطرح گردیده است؟ 2- چگونه می توان مشکلات خط عروضی را برطرف کرد؟ 3- چگونه می توان اشعار عروضی را تقطیع هجایی کرد؟ 4- استثنائات عروض در کدام ویژگی های زبان ریشه دارند؟ 5- عامل پیدایش ضرورت های شعری چیست؟ فرضیه های این پژوهش عبارتست از: 1- خواندن شعر بر اساس ویژگی های آوایی فارسی معیار باعث گردیده تا قواعد تعیین وزن شعر در عروض جدید مطرح گردد. 2- استفاده از آوانویسی به جای خط عروضی می تواند مشکلات این خط را برطرف کند. 3- تقطیع هجایی اشعار عروضی را می توان بر مبنای محتوای مورایی هجاها انجام داد. 4- استثنائات عروض ریشه در ویژگی های آوایی و واجی زبان دارد. 5- عامل پیدایش ضرورت های شعری تحولات تاریخی و امکانات زبان است. پ) روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها: اطلاعات و داده ها این تحقیق که به روش توصیفی و تجربی انجام گرفته به شیوه کتابخانه ای و میدانی (آزمایشگاهی) گردآوری شده است. در این تحقیق ابتدا قواعد تعیین وزن شعر فارسی را نام برده، سپس برای آن ها از علم زبان شناسی توصیفات کتابخانه ای ارائه شده است تا دلیل قاعده شدن آن ها مشخص گردد. علاوه بر آن، در هر قسمت که نیاز به بررسی آزمایشگاهی احساس گردیده است از 20 بیت مولوی، سعدی و حافظ که توسط یک گویشور مرد 48 ساله متبحر در خواندن اشعار عروضی در آزمایشگاه آواشناسی خوانده شده و بر روی رایانه ضبط گردیده، هجاهای مناسب انتخاب و دیرش آن با استفاده از نرم افزار تحلیل صوت praat اندازه گیری و تجزیه و تحلیل گردیده است. ت) یافته های تحقیق: نتیجه بخش اول این پژوهش حاکی از آن است که قواعد تعیین وزن شعر، در عروض جدید مطرح گردیده است تا بعد از اعمال آن بر خواندن شعر (که امروزه بر اساس ویژگی-های آوایی و نوایی فارسی معیار انجام می گیرد)، وزن صحیح آن را مشخص کند. همچنین در این پژوهش ضمن برشمردن برتری استفاده از خط آوانگار و آموزش آن جهت استفاده در عروض، خط آوانگار به جای خط عروضی پیشنهاد گردیده است. بخش دوم این تحقیق مزیت های استفاده از واج شناسی مورایی را برای تعیین وزن شعر فارسی عنوان کرده است. سپس ضمن تطبیق محتوای مورایی و امتداد عروضی هجاها، پیشنهاد گردیده است که کمیت هجا به جای شمارش امتداد عروضی بر اساس محتوای مورایی آن مشخص گردد. بخش سوم این پژوهش استثنائات و ضرورت های شعری را در دو دسته تغییر کمیت هجا و تغییر کمیت واکه مورد بررسی قرار داده و نتایج زیر را به دست آورده است: 1- تغییر کمیت هجا: الف) ضرورت شعری درج همزه. ب) استثنای شعری بلند محسوب کردن هجای کشیده پایان مصراع. 2- تغییر کمیت واکه: 2-1 تغییر کمیت واکه های کوتاه: الف) استثناء بلند تلفظ کردن واکه های کوتاه پایان کلمه در جایگاه پایان مصراع. ب) ضرورت شعری بلند تلفظ کردن واکه های کوتاه (واکه های کوتاه پایان کلمه، تکواژهای عطف [o] و اضافه [e]) و 2-2 تغییر کمیت واکه های بلند: الف) استثناء زبانی کوتاه بودن واکه های بلند قبل از /n/ در یک هجا. ب) استثناء زبانی کوتاه بودن واکه بلند [i] پیش از [j] در میان کلمه. ج) ضرورت شعری کوتاه تلفظ کردن واکه های بلند [i] و [u] پایان کلمه پیش از واکه دیگر. نتیجه گیری و پیشنهادها: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تحولات تاریخی و امکانات زبان از نظر آوایی و واجی آغاز و پایان کلمات را تحت تأثیر قرار داده و با افزایش و کاهش دادن کمیت واکه و هجا باعث پیدایش ضرورت های شعری گردیده است. همچنین ویژگی های آوایی و واجی زبان فارسی باعث گردیده تا استثنائات در عروض پدید آید. بر همین اساس پیشنهاد گردید که اختیارات شاعری و ارکان تقطیع نیز از دیدگاه زبان شناسی بررسی گردد.

در دو فصل اول مفاهیم بنیادین فیزیکی در آواشناسی مورد بحث قرار گرفته است فصل دوم به مفاهیم پیشرفته فیزیکی در آواشناسی می پردازد. فصل سوم آواشناسی تولیدی و فصل چهارم گفتار به عنوان یک سیستم ارتباطی و فصل پنجم نظریه آواشناسی فانت و فصل ششم نرم افزار کامپیوتری و فصل هفتم تجزیه و تحلیل صوتی واکه های ساده و مرکب زبان فارسی را مورد بحث قرار داده است .

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

رساله حاضر پنجاه غزل منتخب از دیوان خواجه شیراز را از نظر آوایی، دستوری و معنایی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است . این بررسی نشان داده است که در اشعار حافظ نسبت هجاهای کوتاه به هجاهای بلند تقریبا دوبرابر است . استفاده از هجاهای کوتاه یکی از دلایل روانی اشعار حافظ است . در بررسی خوشه های همخوانی مشاهده شد که چهار خوشه دو همخوانی سایشی - انفجاری، غنه - انفجاری، روان - انفجاری و سایشی - روان دارای بیشترین کاربرد هستند. طرح هجایی (cvc.cvc) و ترکیب واکه ای (بلند + بلند) از بسامد بالایی برخوردار هستند. طرح واکه ای (بلند + کوتاه) بسیار کمتر از ترکیبات (کوتاه + کوتاه) است . بطور کلی هم در واژه های دوهجایی و هم در واژه های سه هجایی بسامد ترکیبات /a/ بیشتر از سایر ترکیبات است . در بخش دستوری، نوع کلمات (بسیط، ترکیبی، مرکب) و تجزیه کلمات ترکیبی و مرکب ، نوع افعال (ساده، مرکب) و توضیحات مربوط به آنها، افعال ساده و مرکب مهجور و ساختهای نامانوس دستوری و غیره مورد پژوهش قرار گرفته است . ساختهای نامانوس دستوری به دلائل ذوق و قریحه شاعری و مدل زبانی او و نیز ضرورتهای شعری در اشعار حافظ دیده می شود. بررسی وجوه افعال در اشعار حافظ نشانگر اینست که وی از سه وجه ماضی اخباری، امر و مضارع اخباری نسبت به وجوه دیگر بیشتر استفاده نموده است . بررسی معنایی اشعار حافظ نشان داد که وی مفاهیم تمجید و ستایش حسن و زیبایی یار، هجران از دوری و بی وفایی او، مدح و ثنای پادشاهان و بزرگان و انزجار از زهد خشک و دروغین را به خواننده القاء می نماید.

رساله حاضر ترجمه فصول (5-10) از کتاب "بررسی زبانشناختی افعال انگلیسی" است . در فصل 5، به کاربردهای زمان آینده و حال و سپس به خصوصیات بیشتری در باره زمان حال و آینده و مقولات زمانهای کامل و غیرکامل پرداخته شده است . در فصل 6 به نوعی بسط و گسترش افعال اصلی، و در فصل 7 به تمام کاربردهای افعال کمکی بجز آندسته از صورتهای زمان حال که به زمان حال یا آینده دلالت می کند اشاره دارد. در فصل 9 و 10 به ترتیب در باره جمله یا عبارت مرکب و افعال عبارتی و افعال حروف اضافه ای بحث شده است .

رساله حاضر ترجمه کتاب "زبان و زبانشناسی" اثر وال ورک می باشد. در این پژوهش زبان بعنوان وسیله ای برای ایجاد ارتباط توصیف شده است . زبان کاربردهای دیگری نیز از قبیل همبستگی عمومی، اهداف تشریفاتی، حفظ منابع، احساس درونی و ... دارد. در بخش دیگر، زبان از نظر نوشتاری و گفتاری مقایسه شده و این نتیجه حاصل شده که گرایش زبانشناسان کنونی به استفاده و توصیف زبان گفتاری است . در این پژوهش الگوهای دستوری زبان از پنج واحد مختلف ساخته شده اند که عبارتند از: تکواژ، کلمه، گروه، عبارت و جمله . در ادامه این پژوهش تنوع زبانی، زبان و مردم و نیز نظریات سوسور در باره زبان بررسی شده است . وی سه نوع زبان را اصل مسلم می دانست که عبارتند از: گفتار (la parole)، زبان بمعنی اخص (la langue) و زبان به معنی اعم (le language) . این بررسی با مباحث دستور، انتقال معانی و فراگیری زبان خاتمه می یابد.

رساله حاضر پژوهشی است بر روی 5 غزل از دیوان حافظ (نسخه محمد قزوینی و قاسم غنی 1320) که از نظر آواشناسی، معناشناسی و دستور بررسی شده است . در بررسی آوایی این نتیجه بدست آمد که تعداد کل همخوانها بیشتر از واکه ها است . در میان همخوانها، همخوانهای انفجاری و در میان واکه ها، واکه پیشین باز پروقوع ترین واجها هستند. در این اشعار هجاهای کوتاه بیشتر از هجاهای بلند بکار رفته و تعداد هجای cvcc که بلندترین هجا می باشد بسیار کمتر است . در میان خوشه های دو همخوانی داخل هجا در کلمات بسیط، مشتق و مرکب ، ترکیب غنه - انفجاری بالاترین کاربرد را داشته و ترکیب روان - انفجاری در میان مجموع خوشه های دو همخوانی در محل اتصال هجا پروقوع ترین خوشه بوده است . آرایش دو واکه ای(aa) و آرایش سه واکه ای(aaa) در میان کلمات بسیط بالاترین بسامد را دارا بوده است . بررسی طرحهای هجایی نشان داد که در واژه های تک هجائی، دو هجایی و سه هجایی بترتیب هجای cvc، cv.cvc و cv.cv.cvc در کلمات مشتق و طرح cvc در کلمات بسیط بیشتر از همه بکار رفته است . در تحلیل دستوری، هر غزل بطور جداگانه بررسی شده و ساخت های اضافه، واژه های هم معنی، واژه های متضادالمعنی، کلمات مهجور، ساخت افعال و زمان آنها، ساختمان تکواژی کلمات ، مبهمات ، ادات ، حروف و جابجایی و حذف در جمله بدست داده شده است . در تحلیل معنایی، معنی هر بیت ، موضوع اصلی و فرعی و رابطه بین آنها و نحوه ارائه موضوع از نظر کنایه، استعاره و یا تشبیه بررسی شده است .

بررسی اسم در زبان دری موضوع پژوهش حاضر است . دری زبان گروهی از مردم یزد و کرمان است . این پژوهش نشان داده است که ساختمان هجا در دری عبارتست از (c)cv(c) و cv(c)(c) . همزه نیز در آغاز کلمه وجود دارد. مجموعه های دو همخوانی از قبیل zv، tr، xv و غیره در آغاز کلمه دیده می شود. واژه های ساده در این گویش دارای یک تا چهار سیلاب است . در واژه های دو سیلابی هجای cv در کنار هم دیده می شود. هجاهای cv و cvc می توانند با هم بیایند و هر یک از آنها می تواند قبل از دیگری قرار گیرد. cv و ccv در کنار هم می آیند ولی همیشه ccv قبل از cv است . ccv با cvc نیز همزاه می شود، ولی همیشه قبل از آن می آید. واژه های سه سیلابی ممکن است از ترکیب دو هجای cv و یک هجای cvc تشکیل شده باشد که می توانند با هر ترتیبی بیایند. در زبان دری تکیه اسم بر روی هجای اول است . این موضوع در مورد واژه های ساده و مرکب ، یک سیلابی و چندسیلابی صادق است . از نظر صرفی اسم در زبان دری به ساده، مرکب و مشتق تقسیم می شود. وندهای اسم همگی از گروه پسوند هستند. پیشوندهای اسم ساز در دری وجود ندارد. پسوندهای زبان دری از نقطه نظر نقش به پسوندهای اشتقاقی و پسوندهای سازنده فعال تقسیم می شوند. پسوندهای نوع اخیر وقتی به واژه ای اضافه شوند کاربرد آن را محدود می کنند. مثلا کلمه ای را جزء دسته مفعولی قرار می دهند و آن کلمه با آن وند در حالت فاعلی بکار نمی رود. این گونه وندها عبارتند از: ضمائر فاعلی متصل و ضمائر منفصل فاعلی و پسوند /e/ که پسوند معرفه ساز می باشد. از نقطه نظر دیگر وندها به سازنده و غیرسازنده تقسیم می شوند.

رساله حاضر نشانه "را" را در زبان فارسی باستان، اوستا، فارسی میانه، فارسی دری و فارسی نوین بررسی نموده و در نهایت به مسئله کاربرد این نشانه در شاهنامه فردوسی (جلد اول، ژول مول، 1353) مبادرت نموده است . در زبان فارسی اوستایی سابقه ای از نشانه "را" چه به عنوان نشانه و چه به عنوان حرف اضافه وجود ندارد، ولی در زبان پارسی باستان این کلمه بصورت /radiy/ (به معنی به سبب ، به علت) به عنوان حرف اضافه موخره و همچنین با ترکیب با ضمیر اشاره /ava/ (به معنی آن، در حالت مفرد مذکر اضافه)، بصورت /avahya radiy/ (به معنی بدان جهت) آمده است که خود کلمه /radiy/ در حالت مفعول فیه از ریشه /rad/ به معنی دلیل و علت می باشد. معادل نشانه "را" در فارسی میانه و پارتی حرف اضافه موخره /ray/ و /rad/ است که در مواردی همچون علامت مفعول صریح، علامت مفعول غیرصریح، بیان علت ، بیان مقصود، بیان مرجع، حالت مسندالیهی، خطاب و تخصیص بکار می رفت . نشانه "را" در ادبیات کلاسیک دری و فارسی نوین در موارد زیر بکار رفته است : 1) به عنوان حرف اضافه موخره . 2) به عنوان عالمت خاص (علامت مضاف الیه و علامت تشخیص و تملیک) . 3) برای بیان مفاهیم خاص (بیان سوگند، مقابله، عطف بیان و بدل، با مفعول له و مفعول بواسطه) . 4) به عنوان ویژگی سبکی خاص جهت بیان مفاهیم گوناگون . 5) به عنوان حرف زائد که مورد آن بسیار نادر است . در فارسی امروز نشانه "را" صرفا به عنوان علامت مفعول صریح معرفه بکار می رود و استعمال آن در غیر مورد مذکور دارای جنبه تقلیدی می باشد.

رساله حاضر باب اول گلستان سعدی را مورد تحلیل سبکی قرار داده است . این تحلیل در سه بخش : آوایی، معنایی و دستوری انجام گرفته است . بررسی آوایی این پژوهش نشان داد که گرایش سعدی بیشتر به سوی استفاده از هجای cv و سپس cvc و cvcc می باشد. از میان همخوانها، بیشتر همخوانهای انفجاری و بعد سایشی ها، غنه ها و روان ها مورد استفاده قرار گرفته اند. از میان واکه ها، واکه های باز بیشتر از نیم بسته ها و نیم بسته ها بیشتر از بسته ها بکار رفته اند. از میان خوشه های دو همخوانی، خوشه های انفجاری - سایشی در درجه اول و سپس خوشه های روان - انفجاری وغنه - انفجاری قرار دارند. واژه های بسیط بیشتر از واژه های ترکیبی و مرکب بکار رفته اند. واژه های بسیط دوهجایی بیشتر و چهار هجایی کمتر هستند. تشبیه، استعاره، کنایه و کلمات مهجور و دور از ذهن در گلستان کمتر دیده می شود. آوردن حکایت های عبرت آموز و سرشار از پند و حکمت همراه با آیات قرآنی و احادیث نبوی از اختصاصات گلستان است . بررسی معنایی این کتاب نشان داد که سعدی جبری مذهب و پیرو آئین پراگماتیسم است .

در این پژوهش با دیدی کلی به بررسی سبکی 50 غزل از دیوان حافظ پرداخته شده است . بررسی آوایی این پژوهش نشان داد که گرایش حافظ بیشتر به سوی استفاده از هجای cv و بعد از آن هجای cvc و سپس cvcc است . نتایج جدول خوشه های دو همخوانی نشان داد که بطور نسبی میانگین خوشه های دو همخوانی برای هر غزل 34 وقوع است . بیشترین تعداد وقوع مربوط به خوشه هایی است که یک جزء آن سایشی و جزء دیگر انفجاری است . (با توجه به نحوه تولید آواهای سایشی پرواضح است که این نوع آوا در ارائه احساسات شاعرانه و بیان اندیشه های ظریف بر دیگر طبقات همخوانی مقدم است) . کمترین تعداد وقوع خوشه های دو همخوانی مربوط به خوشه هایی است که از دو جزء غنه و دو جزء غنه - روان تشکیل شده اند. در مورد خوشه های سه همخوانی نتایج نشان داد که بالاترین درصد مربوط به گروه همخوانهای سایشی - انفجاری - انفجاری و سپس گروه سایشی - انفجاری - سایشی است . همین پژوهش نشان داد که در واژه های بسیط دو هجایی متشکل از 5 نوع طرح cv.cvc، cvc.cvcv، cv.cv، cvc.cv و cv.cvcc بوده و گرایش شاعر به طرح واکه ای cv.cvc است . از میان طرحهای واکه ای در واژه های بسیط سه هجایی گرایش بیشتر به سوی طرح cv.cv.cvc است . بخش دستوری وجوه افعال، کنایات و صورتی از افعال ساده و مرکب و چند نکته دستوری خارج از نرم، افعال اصطلاحی (مهجور و معمول)، اضافات و ... را مورد تدقیق قرار داده است . در بررسی معنایی اشعار خواجه به این نکته می رسیم که غزلیات وی بیشتر بر محور وصف و زیبایی یار و مبارزه با سالوس و زهد ریائی و شکوه از هجران یار است . همچنین به موازات اشعار مدحی و وصفی از عرضه مسائل فلسفی - اجتماعی و بیان اندرز نیز غافل نبوده است . بطور کلی هر یک از غزلهای حافظ حاوی یک موضوع اصلی است که با ابیاتی که بیانگر موضوعی فرعی هستند پیوند خورده اند. در این غزلیات ، روابط صوری به مراتب پائین تر از میزان روابط ذهنی و معنوی بین موضوع اصلی و موضوع های فرعی است .

هدف از این بررسی تهیه اطلسی از گویش های رایج در استان مازندران است که شهرهای شهسوار، نوشهر، نور، آمل، بابل، شاهی، ساری، بهشهر، گرگان و گنبدکاوس را تحت پوشش دارد. بررسیهای انجام شده وجود 14 گویش مختلف مانند گویشهای مازندرانی، فارسی، ترکی، بلوچی، ترکمنی، زابلی، کردی، تاتی، عربی، گوداری، روسی، کتولی، افتری و لری را در این منطقه روشن می سازد. وجود زبان عربی در ده "بوله کلا" در شهر بابل و وجود زبان روسی در نقطه دیگری از این استان بسیار جالب توجه است . در آبادی های مربوط به شهرستانهای شهسوار، نوشهر، نور، آمل، بابل، شاهی، ساری و بهشهر غلبه با گویش مازندرانی است و سپس به ترتیب گویش های فارسی، کردی و ترکی رایج است . ولی در منطقه گرگان و گنبدکاووس به تدریج از گسترش گویش مازندرانی کاسته شده و گویش ترکمنی جای آن را می گیرد. تعداد آبادیها مورد بررسی در این پژوهش 600 بوده است .

این رساله ترجمه بخشی از فرهنگ واژه های زبانشناسی به قلم دو تن از زبانشناسان به نام های گاینر و په ئی است . این بخش شامل مدخل s,p,o است و به روش توصیفی بررسی شده است .

رساله حاضر تاثیر ضرورتهای شعری بر ساختمان آوایی کلمات در دفتر اول مثنوی مولوی را بررسی کرده است . ضرورت شعری از دیدگاه زبانشناسی عبارتست از تغییریافتن ساختمان آوایی کلمات به دلیل انطباق آنها بر یک قالب شعری معین . از آنجا که در شعر فارسی اوزان متنوعی وجود دارد، لذا ضرورت شعری می تواند در وزنهای مختلف به گونه هایی متفاوت بر روی یک رشته آوایی واحد عمل کند. وزن شعر در مثنوی فاعلاتن - رمل است که در سراسر این کتاب یکسان است . بنابراین نوع ضرورتهای شعری تقریبا برای تمام مثنوی یکسان خواهد بود. از این رو مواردی که در 1500 بیت مورد بررسی قرار گرفته می تواند دلالت کننده بوده و به عنوان نمونه هایی از ضرورت شعری برای تمام مثنوی تلقی گردد.

هدف از این تحلیل کشف و شناخت آندسته از اصول، قواعد و ضوابطی است که حافظ در سرودن شعر از آنها مدد گرفته است . تحلیل آوایی، دستوری و معنایی 49 غزل از دیوان حافظ (نسخه تصحیح شده فروغی، قزوینی و دکتر غنی) موضوع کار این رساله می باشد. در هر سه زمینه فوق نتایج بدست آمده با نتایج ارائه شده در پژوهشهای سابق با همین عنوان هماهنگی دارد.

ترجمه بخشی از فرهنگ زبانشناسی اثر فرانک گاینر و ماریو په ئی موضوع پژوهش حاضر است . این رساله شامل مدخل a تا c بوده و به شیوه توصیفی بررسی شده است .

رساله حاضر انتقال اطلاع از طریق کدهای مدون و نقش کد در ارتباطات بین المللی دریایی را مورد بررسی قرار داده است . هدف از تدوین علائم و کدهای بین المللی حاضر، فراهم آوردن طرق و وسایل برقراری ارتباط زبانی، خاصه در مواقعی است که در مورد ایمنی دریانوردی و حیات انسانی مشکلاتی بروز می نماید. علائم مورد استفاده عبارتند از: علائم تک حرفی، دو حرفی و سه حرفی که به ترتیب به معانی فوریت یا کاربرد فراوان، عمومیت و موارد پزشکی اختصاص داده شده اند. کد بین المللی از این اصل مهم که هر علامت باید دارای معنی کاملی باشد پیروی می کند. در بعضی موارد بمنظور تکمیل گروه علائم هر جا که لازم باشد متممم بکار برده می شود. پاره ای از روشهایی که در ارسال پیام مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از: ارسال پیام با پرچم، ارسال پیام بوسیله چراغ چشمک زن با استفاده از علائم مورس و ... . در ادامه این رساله در باره کاربرد علائم تک حرفی بین کشتیهای یخ شکن و کشتیهای کمک گیرنده، علائم ایمنی امدادهای پزشکی و بالاخره کد و علائم بین المللی دریایی به توالی حروف الفبا جهت برقراری ارتباط بهنگام وجود مشکلات زبانی بحث شده است .

رساله حاضر ترجمه دو بخش 6 و 7 از کتاب "زبانشناسی عملی" تالیف سامارین می باشد. در این بررسی استخراج به عنوان یکی از تکنیک هایی که در پژوهش های زبانی مورد استفاده قرار می گیرد و نیز استراتژیهای جلسات کار با گویشور مورد مطالعه قرار گرفته است .

رساله حاضر ترجمه هفت بخش اول از کتاب "درآمدی بر آواشناسی" اثر لیدفوگد می باشد. در این کتاب پس از مروری بر آواشناسی و واجشناسی، به بررسی مباحثی از قبیل : همخوانها، واکه ها، واژه، جمله، مکانیسم جریان هوای تنفسی و جایگاه و شیوه تولید پرداخته شده است .

این رساله پژوهشی است در باره ویژگیهای نثر کسروی نویسنده معاصر ایران . وی در آثار خود از آمیختگی زبان با واژه های بیگانه امتناع می ورزید. بدین جهت "مهنامه پیمان" را با زبانی که پیراسته از واژه های تازی بود نوشت . به اعتقاد وی زبان فارسی را باید مستقل نگهداشت و اجازه نداد همیشه درهای آن بر روی کلمات بیگانه باز باشد. کتاب "تاریخ مشروطه ایران" چاپ سیزدهم (1356) به عنوان منبع این رساله برگزیده شده تا براساس آن به ویژگیهای نثر کسروی پرداخته شود.

رساله حاضر ترجمه بخشی از فرهنگ زبانشناسی اثر په ئی و گاینر می باشد. این بخش شامل مدخل j-o بوده و به شیوه توصیفی تهیه شده است .

رساله حاضر ترجمه فصول 8 و 9 از کتاب "زبانشناسی میدانی" اثر ویلیام سامارین است . این کتاب راهنمای بسیار مفیدی برای کار عملی در زبانشناسی است . در این کتاب تجزیه و تحلیل زبانشناسی به خواننده آموخته نمی شود، ولی او را با تکنیکها و مشکلات معینی در این رشته آشنا می سازد. هدف این تحقیق آشناکردن محققین در مواجهه با منبع داده هایشان می باشد. این بررسی در دو بخش مقابله داده ها و مراحل کار در عمل انجام گرفته است .

رساله حاضر ترجمه چهار فصل از کتاب بررسی "زبانشناسی فعل در زبان انگلیسی" اثر پالمر می باشد. در این کتاب خصوصیات ساختی فعل و نیز طریقی که فعل در مسیر آن انجام وظیفه می کند مورد مطالعه قرار گرفته است . در این تجزیه و تحلیل هیچگونه محدودیت تئوریکی فرض نشده است .

هدف این رساله تهیه فرهنگ توصیفی آواشناسی می باشد. بدین منظور تعدادی از کتب فارسی و انگلیسی مربوط به آواشناسی بررسی و تعداد 560 اصطلاح گردآوری شده است . در مقابل هر اصطلاح، اولا یک یا چند معادل به ترتیب اولویت قید و سپس توصیف شده اند و ثانیا مرجعی که اصطلاح مذکور از آن اتخاذ گردیده مشخص شده است . در پایان نیز فهرستی از واژه های فارسی همراه معادل انگلیسی شان بدست داده شده است .

در پژوهش حاضر پنجاه غزل از دیوان حافظ (به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی) از نظر آوایی، دستوری و معنایی بررسی شده است . نتایج این بررسی با نتایج بدست آمده در پژوهشهای سابق با همین عنوان هماهنگی دارد.

بررسی واژه های کردی مهابادی موضوع پژوهش حاضر است . در این گویش واژه به سه دسته ساده، مرکب و ترکیبی تقسیم می شود. واژه های ساده از یک جزء آزاد تشکیل شده و می توانند از یک تا پنج هجا داشته باشد.

رساله حاضر ترجمه کتاب "دستور زایشی، زبانشناسی ساختاری و آموزش زبان" از کنراد می باشد. نگارنده با دیدی انتقادی به تئوری تجربه گرا، رفتارگرا، روش شنیداری - زبانی، تقلید و بخاطرسپاری و مشق الگو در یادگیری زبان نگریسته ولی از تئوری خردگرای یادگیری زبان به شیوه ای که چامسکی ارائه کرده و روشهای مستقیم تدریس زبان دفاع می نماید. تاریخچه دوگانه تدریس زبان خارجی به ما نشان می دهد که دوگانگی های تئوریکی موجود بین زبانشناسان یعنی تجربه گرایان در مقابل خردگرایان، روش شناسی های تدریس زبان را نیز از هم جدا می کند. در یک جبهه معلمینی مانند یسپرسن، پالمر و سایر زبانشناسان اروپایی پیرو "روش رفرم" قرار دارند که با بلومفیلد و روش آمریکایی توصیف گرای وی هم عقیده اند، و در رابطه با تئوری فراگیری زبان همگی تجربه گرا یا رفتارگرا می باشند. در جبهه متقابل زبانشناسانی همچون فرانکویز گوئین، ام.دی. برلیتز، امیل دوسواز، و بسیاری از دستوردانان سنتی با تئوری خردگرا قرار گرفته اند که نظریه آنان در مورد فراگیری زبان خارجی با دستور زایشی - گشتاری چامسکی مشابه است . در گروه تجربه گرا، روشهای تدریس عبارتست از روشهای تقلید کننده که در آن تقلید، به حافظه سپردن و مشق الگوی اساس کار است . در این روش نقطه نظر این است که فراگیری زبان عبارت از شکل دادن نوعی عادت (با انجام دادن مشق و طبق شرطی نمودن گفته ها) است . روشهای تدریس در گروه خردگرا از تنوع بیشتری برخوردار است . در این نقطه نظر آدمی بگونه ای آفریده شده که قادر است فکر نماید و رمزهای خاصی را که زبان انسان نامیده می شود یاد بگیرد. در ادامه این رساله روش مستقیم، روش دستور - ترجمه و روش سری ها که از روشهای تدریس در گروه خردگرا بشمار می رود، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته اند.

رساله حاضر مجموعه ای است از اصطلاحات تخصصی در زمینه واجشناسی که معادل فارسی آنها اکثرا توسط اساتید زبانشناسی ساخته شده است . مبنای انتخاب اصطلاحات کتب مختلف فارسی و انگلیسی بخصوص کتاب واجشناسی از آقای دکتر یدالله ثمره و فرهنگ زبانشناسی و آواشناسی دیوید کریستال بوده است . رساله از دو بخش تشکیل شده است . بخش اول شامل متن اصلی با نظم الفبایی فارسی است که در آن اصطلاحات توصیف شده است . اگر اصطلاحی چندین معادل فارسی داشته است ، هر معادل در جایگاه الفبایی خود آورده شده و تعریف اصطلاح دوم به اصطلاح اول ارجاع داده شده است . بخش دوم شامل نمایه انگلیسی به فارسی است .

زبان ادبی روسی زبان مردم روسیه است و از نظر ترکیب لغوی فوق العاده مختلف الشکل و از نظر نظام دستوری متنوع است . این زبان وسائل بسیاری برای بیان پیچیده ترین و باریکترین نکات و تحولات درون انسان را در اختیار دارد و چون در زمره زبانهای صرفی بحساب می آید کلیه اسم ها، صفت ها، ضمائر و اعداد آن در حالتهای گوناگون صرف می شود. و نیز دارای شمار جنسی مذکر، مونث و خنثی می باشد. زبان روسی بیش از سیصد میلیون گویشور دارد. این زبان دارای 6 واکه بسیط و بیست همخوان می باشد. حالت لبها، پیشین پسین بودن و درجه بازی بستگی از مشخصه تمایزدهنده در واکه ها می باشند. کوتاهی و بلندی واکه ها به تکیه آنها بستگی داشته و لذا تشخیص صحیح جای تکیه واژه های آن برای فارسی زبانان مشکل است . تغییراتی که برحسب مقوله دستوری در واکه ها بوجود می آید از مشکلات دیگر فراگیری آن است .