تغییر شکل کادمیم با کاربرد عصاره گیری دنباله ای به روش سینگ و همکاران (1988) صورت گرفت. در این روش کادمیم به هفت بخش محلول + تبادلی، کربناتی، آلی، پیوند با اکسید منگنز، پیوند با اکسید آهن بلوری، پیوند با اکسید آهن بی شکل و بخش باقی مانده تقسیم می شود. نتایج نشان داد که بسته به نوع خاک در تیمارهای کادمیم کلرید 47-36 درصد و در تیمارهای کمپوست 33-27 درصد کادمیم در شکل های محلول + تبادلی و کربناتی وجود دارند، بنابراین به نظر می رسد ماده آلی عامل موثری در کاهش فراهمی کادمیم است. در بیشتر خاک ها شکل کربناتی فراوان ترین شکل کادمیم را تشکیل می دهد، کادمیم تمایل زیادی برای ورود به بخش کربناتی دارد. پس از 16 هفته خواباندن، در خاک اسیدی کادمیم موجود در بخش اکسید منگنز به بخش آلی و کربناتی وارد می شود. در خاک بازی در تیمار کمپوست، کادمیم موجود در بخش کربناتی و تبادلی به بخش باقی مانده و در تیمارهای کادمیم کلرید به بخش های آلی و باقی مانده تبدیل می شوند. در خاک خنثی شکل های تبادلی، کربناتی و آلی به شکل های باقی مانده و پیوندی با اکسید آهن بی شکل تبدیل می شوند. بین دو رژیم رطوبتی تفاوت ناچیزی وجود دارد که از نظر آماری معنی دار نیست.

حمل و نقل جاده ای همواره یک منبع آلودگی سرب در خاک کنار بزرگراه ها همراه با اثرات مستقیم و غیر مستقیم روی سلامت انسان ها بوده است. زمین آمار از جمله روش های سریع و کم هزینه برای تعیین میزان آلودگی و تهیه نقشه های مربوطه است. در تحقیق حاضر، 104 نمونه خاک سطحی (15-0 سانتیمتر)، با شبکه نمونه برداری با فواصل 100 متری در امتداد بزرگراه قزوین- کرج و فواصل به ترتیب 2، 5، 10، 20، 40، 60، 80 و 100 متری عمود بر بزرگراه جمع آوری گردید. غلظت سرب قابل جذب با استفاده از عصاره گیر dtpa و غلظت سرب کل با اسید نیتریک چهار مولار اندازه گیری شد. پراکندگی مکانی سرب قابل جذب، سرب کل، درصد ماده آلی، درصد کربنات کلسیم، ph، درصد شن، درصدسیلت و درصد رس بررسی گردید. پس از محاسبه نیم تغییرنما برای هر متغیر، مدل مناسبی که دارای کمترین مجموع مربعات و بیشترین ضریب تبیین بود بر آن ها برازش داده شد. به منظور برآورد میزان متغیرها در نقاط نمونه برداری نشده، درون یابی با روش کریجینگ انجام شد. برای متغیرهای ماده آلی و سرب کل، نیم تغییرنمای مدل نمایی و برای سرب قابل جذب، درصد کربنات کلسیم، ph، درصد شن، درصد سیلت و درصد رس نیم تغییرنمای مدل کروی به تغییرنمای تجربی برازش داده شد. نقشه ها با استفاده از نرم افزار gs+ (version 5.1) تهیه شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، غلظت سرب در خاک حاشیه بزرگراه بالا بوده و با افزایش فاصله کاهش پیدا کرد. میانگین غلظت سرب در منطقه از حد مجاز آن بالاتر بوده است و در حدود نیمی از نمونه ها غلظت سرب بالاتر از حد مجاز بود.

آلودگی فلزات سنگین یک تهدید جدی برای کیفیت خاک محسوب می شود زیرا فلزات سنگین پس از ورود به خاک پایدار باقی می مانند. سمیت سرب به طور وسیع در گیاهان، حیوانات و انسان ها گزارش شده است. فلزات سنگین اثرات مضر بر توابع بیولوژیکی خاک شامل اندازه، فعالیت و تنوع جمعیت میکروبی دارند. از طرف دیگر، رطوبت یکی از عوامل تاثیر گذار بر فعالیت های آنزیمی خاک می باشد. در زمین های مرطوب درجه خیس بودن، فاکتور موثری بر فعالیت های آنزیمی است. در تحقیق حاضر، اثر غلظت های سرب (100،50،0، 150و 200 میلی گرم سرب در کیلوگرم خاک) و رطوبت (غرقاب و ظرفیت مزرعه) بر فعالیت آنزیم های اوره آز و فسفاتاز اسیدی و فسفاتاز قلیایی در طی ده هفته در یک خاک لومی رسی شنی مطالعه گردید. طرح آماری مورد استفاده برای تجزیه داده ها، فاکتوریل اسپلیت پلات در زمان با طرح پایه کاملاً تصادفی می باشد. تجزیه آماری داده ها بعد از ده هفته انکوباسیون نشان داد، سرب تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد بر فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی داشت. رطوبت بر فعالیت سه آنزیم در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود و اثرمتقابل سرب × رطوبت تفاوت معنی داری در سطح احتمال یک درصد بر فعالیت آنزیم های فسفاتاز اسیدی و قلیایی نشان داد. تاثیر زمان و اثرمتقابل زمان × رطوبت همانند رطوبت بود. اثرمتقابل زمان × سرب در سطح احتمال پنج درصد بر فعالیت آنزیم های اوره آز و فسفاتاز اسیدی و در سطح احتمال یک درصد بر فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی معنی دار شد و اثرمتقابل زمان × رطوبت و سرب در سطح احتمال یک درصد بر فعالیت آنزیم های اوره آز و فسفاتاز قلیایی و در سطح احتمال پنج درصد بر فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی معنی دار شد. نتایج نشان داد، در رطوبت ظرفیت مزرعه، همبستگی مثبت معنی داری در سطح احتمال یک درصد بین آنزیم اوره آز و زمان (883/0= r) و همبستگی منفی معنی داری در سطح احتمال یک درصد بین آنزیم فسفاتاز قلیایی و سرب (542/0- = r) و در شرایط غرقاب همبستگی مثبت و معنی دار بین آنزیم اوره آز و زمان ( 553/0= r) و آنزیم فسفاتاز اسیدی و زمان ( 553/0= r) و آنزیم فسفاتاز قلیایی و زمان ( 593/0= r) وجود دارد.

انباشته شدن مخازن سدها از رسوبات از مهم ترین دغدغه های موجود در زمینه مدیریت و نگهداری سدها است؛ و برای ادامه حیات مفید سد باید تدابیر لازم جهت برداشت این رسوبات اندیشیده شود. در حال حاضر در کشور ما برای رهایی از این مشکل رسوبات با استفاده از نیروی هیدرودینامیکی آب از مخازن تخلیه می شوند که این روش علاوه بر آسیب رساندن به سازه سد خطرات زیست محیطی برای اکوسیستم طبیعی پیرامون ساختگاه به همراه دارد. چنانچه این رسوبات به روش صحیح و غیر مخرب استخراج شوند و به عنوان مصالح با ارزش افزوده مورد استفاده قرار گیرند، علاوه بر افزایش حجم مفید مخزن سد، می توان از این منبع خدادادی و پایان ناپذیر بعنوان ماده خام در صنعت آجر، کاشی و سفال استفاده نمود. در این مطالعه پس از آنالیز شیمیایی و کانی شناسی رسوبات مشخص شد که رسوبات انباشته شده در مخزن سد سفیدرود شرایط لازم برای بهره برداری در صنایع مذکور را دارند. سپس به منظور بررسی ویژگیهای انقباض و ترک خوردگی نمونه های خشت رسی، نمونه های رسوبات بدست آمده از مخزن سد مورد آزمایشات طبقه بندی و حدود آتربرگ قرار گرفته اند. پس از آن بخش ماسه ای به روش مکانیکی و بخش های سیلتی و رسی به روش رسوب گذاری تفکیک گردید. سپس با طرح ترکیبات مختلف خاک، تعداد 203 نمونه آزمایشی با درصد های مختلف رس، سیلت و ماسه بدست آمد. با انجام آزمایش تعیین حدود آتربرگ و انقباض نمونه ها تغییرات انقباض خشک شدگی نمونه ها بر حسب درصدهای ماسه، سیلت و رس موجود در خاک بررسی شده و طرح اختلاط بهینه حاصل گردید. جهت بهبود خواص انقباضی نمونه ها خاک اره به عنوان ماد? افزودنی با نسبت های مختلف به ترکیبات قبلی اضافه شده و حدود انقباض ترکیبات جدید اندازه گیری شد. مشاهده گردید که افزودن خاک اره سبب کاهش انقباض خشک شدگی در تمامی نمونه ها می گردد. همچنین حساسیت پارامترهای انقباض و خشک شدگی خاک نسبت به ترکیبات مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد سیلت موجود در نمونه خاک بیشترین تأثیر را بر حد انقباض دارد. همچنین مشاهده شد که هر چه میزان ماسه موجود در ترکیب کمتر باشد، حد انقباض کاهش می یابد. از سوی دیگر مقدار حد انقباض ترکیب با افزایش میزان رس، ابتدا کاهش و سپس افزایش می یابد و برای مقادیر رس بین 80-20% حد انقباض ترکیب پایین است. در مرحله بعد با استفاده از ترکیب رسوبات ریزدانه، ماسه و خاک اره 16 طرح اختلاط برای بررسی خواص آجر تولیدی با رسوبات مورد مطالعه قرار گرفته و آزمایشات تعیین انقباض خشک شدگی و پخت، درصد جذب آب، تعیین وزن مخصوص، مقاومت فشاری و خواص انتقال حرارتی جهت بررسی مشخصات آجرهای تولیدی و مقایسه نتایج با استانداردهای موجود انجام گرفت. با افزایش میزان رسوبات ریزدانه در طرح اختلاط، انقباض کل آجر افزایش یافت. همچنین مشاهده شد که با افزایش میزان ماسه در طرح اختلاط از 30-0% ، انقباض کل خشت های پخته شده کاهش می یابد. نتایج اندازه گیری انقباض کل نمونه ها نشان داد که خاک اره اثر کاهشی بر انقباض خشت آجر دارد. چگالی نمونه های آزمایشی آجر با افزودن خاک اره به طور متوسط بیش از 5 درصد کاهش نشان داد. با افزودن خاک اره به ترکیب گل آجر پزی رفتار هدایت حرارتی آجر ساختمانی بهبود یافت. ضریب هدایت حرارتی آجر رسوبی پس از افزودن 5 درصد وزنی خاک اره به شدت کاهش می یابد. آجر رسوبی را می توان بسته به ترکیبات پیشنهادی در رده آجر مهندسی درجه 2، آجر نمای درجه 1، آجر نمای درجه 2 یا آجر توکار باربر مورد استفاده قرار داد.

به رغم جنبه های مفید لجن فاضلاب به دلیل وجود مقادیر نسبتا زیاد فلزات سنگین در لجن کاربرد آن در کشاورزی ممکن است مشکل ساز باشد و باعث انباشته شدن بیش از حد فلزات سمی مانند سرب، مس و کادمیم در خاک گردد. با توجه به سمی بودن غلظت بیش از حد مس، سرب و کادمیم برای انسان و دیگر موجودات، آگاهی از توزیع شکل های متفاوت عناصر در خاک به دلیل توانایی متفاوت هر شکل در ورود به محلول خاک بسیار مهم است. عصاره گیری دنباله ای برای جداسازی بخش های مختلف عناصر جهت پیشگویی قابلیت جذب بیولوژیکی، میزان آبشویی آنها و تغییر شکل بخش های شیمیایی این عناصر در خاک های کشاورزی و آلوده مفید است. در این مطالعه از روش عصاره گیری دنباله ای جهت بررسی توزیع گونه های مختلف سرب، مس و کادمیم در خاک تیمار شده با سه نوع لجن خام، فعال و تثبیت شده استفاده گردید. در این روش هر عنصر به هفت بخش محلول و تبادلی، کربناتی، آلی، پیوند با اکسید منگنز، پیوند با اکسید آهن بلوری، پیوند با اکسید آهن بیشکل و بخش باقی مانده تقسیم می شود. مقدار کل و قابل جذب این عناصر و نیز غلظت این عناصر در گیاه ذرت رشد یافته در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عناصر سرب، مس و کادمیم بعد از شکل تتمه به ترتیب در بخش های کربناتی، پیوندی با اکسید آهن بی شکل و آلی بوده است. کاربر لجن فاضلاب موجب کاهش سرب در همه اشکال و افزایش آن در شکل تتمه گردید. هچنین موجب شد مس در بخش پیوندی با کسید آهن بی شکل و تممه افزایش یابد . در خصوص عنصر کادمیم مشاهده شد که کاربرد لجن موجب شد کادمیم از بخش های محلول و تبادلی و کربناتی به بخش آلی وارد شود. غلظت کل فلزات سرب، مس و کادمیم نیز افزایش یافت. اثر کاربرد لجن بر غلظت فلزات مورد مطالعه در گیاه معنی دار نگردید.

گیاه پالایی یا استفاده از گیاهان انباشت کننده برای برداشت فلز از خاک، روشی امید بخش در پاکسازی آلاینده ها از خاک می باشد که کارایی آن با افزایش حلالیت فلزات از طریق اضافه کردن عوامل متحرک کننده آن ها می تواند افزایش یابد. هدف این تحقیق مقایسه کارایی دو کلات eida و dtpa و هم چنین کوددامی در افزایش جذب و انتقال فلزات سرب و کادمیوم در گیاه گوجه فرنگی به منظور برداشت این فلزات از خاک آلوده می باشد. این تحقیق در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه گیلان، در سه تکرار در قالب طرح فاکتوریل در پایه کاملآ تصادفی در گلدان های پلاستیکی برای گیاه گوجه فرنگی اجرا شد. در طول مدت رشد، گیاهان با آب مقطر آبیاری شدند. پس از رشد گیاهان، ساقه، برگ ، میوه و ریشه به طور جداگانه برداشت شدند. در نمونه های خاک غلظت فلز قابل استخراج باdtpa و غلظت فلز کل اندازه گیری شد. نمونه-های ریشه و اندام هوایی گیاه، خشک و غلظت فلزات مورد مطالعه در آن ها اندازه گیری شد، هم چنین شاخص های تجمع زیستی، انتقال و کارایی گیاه پالایی نیز محاسبه گردید. نتایج نشان داد کاربرد کلات ها در سطوح مختلف باعث کاهش معنی دار غلظت باقی مانده سرب و کادمیوم کل در خاک نسبت به شاهد شده است. اثر برهم کنش تیمارهای به کاربرده شده در جذب سرب و کادمیوم توسط میوه، ساقه ، برگ ، ریشه ، کارایی گیاه پالایی و شاخص تجمع زیستی اندام های هوایی وریشه( به جز سطح صفر کادمیوم) در تمامی سطوح سرب و کادمیوم نسبت به شاهد تفاوت معنی داری نشان داده-اند. در بین کلات ها بیشترین تاثیر را در جذب سرب و کادمیوم eida نشان داده است. بر هم کنش سرب و کلات بر روی شاخص انتقال تفاوت معنی داری نسبت به شاهد نشان ندادند. اما برهم کنش کادمیوم و کلات افزایش معنی داری در شاخص انتقال را نسبت به شاهد نشان داده اند. اثر برهم کنش سرب و کلات تاثیر معنی داری در کاهش عملکرد میوه و اثر برهم کنش کلات و کادمیوم تاثیر معنی داری بر کاهش عملکرد میوه و برگ داشته است.بر هم کنش سرب و کلات تاثیری بر خواص مورفولوژیکی گیاه و ph نشان نداده در حالی که برهم کنش کادمیوم و کلات تاثیر معنی داری بر خواص شیمیایی خاک داشته است.

این پژوهش به منظور بررسی اثرات محلول پاشی ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات کمی و کیفی میوه زیتون ارقام زرد و روغنی، در یک باغ تجاری در منطقه لوشان استان گیلان انجام گرفت. تیمارها شامل مخلوط عناصر پرمصرف و عناصر کم مصرف بودند که به تنهایی و در ترکیب با هم و با دو فرم امولسیونی و معمولی اعمال شدند. هر کدام از محلول های کودی در دو زمان اعمال شدند: قبل از تمام گل و بعد از تمام گل (مرحله شکوفایی). صفات مورد اندازه گیری شامل وزن صد میوه، وزن میوه، طول میوه، عرض میوه، وزن هسته، نسبت وزن گوشت میوه به وزن هسته، نسبت طول به عرض میوه، نسبت طول به عرض هسته، درصد میوه های شات بری، درصد روغن میوه ، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و مقدار عناصر فسفر، آهن، روی، منگنز و مس موجود در بافت میوه بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی اثر معنی داری بر کمیت و کیفیت میوه زیتون دارد. بیشترین وزن میوه و وزن گوشت میوه در هر دو رقم از تیمار کود کامل امولسیونی به دست آمد. وزن هسته در بیشتر تیمارها نسبت به شاهد افزایش نشان داد و بیشترین وزن هسته از تیمار کود ماکرو و در رقم زرد به دست آمد. نسبت گوشت به هسته در رقم روغنی در همه تیمارها نسبت به تیمارهای مشابه در رقم زرد بالاتر بود. کمترین درصد میوه های شات بری از تیمار کود میکرو امولسیونی در رقم زرد بدست آمد. میزان روغن رقم روغنی در همه تیمارها نسبت به رقم زرد بیشتر بود. ابعاد میوه و هسته نیز به طور معنی داری تحت تاثیر محلول پاشی قرار گرفت. بیشترین طول و عرض میوه از تیمار کود کامل امولسیونی در رقم روغنی به دست آمد. مقدار فنل کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی میوه نیز تحت تاثیر محلول پاشی قرار گرفت. بالاترین میزان فنل کل از تیمار کود کامل در رقم زرد به دست آمد. بالاترین میزان فلاونوئید کل نیز مربوط به تیمار کود کامل و در رقم روغنی بود. بیشترین میزان فسفر و منگنز در بافت میوه از تیمار کود کامل امولسیونی در رقم زرد به دست آمد. بیشترین میزان روی و آهن در بافت میوه مربوط به تیمار کود میکرو امولسیونی و در رقم زرد بود. بیشترین مقدار مس در بافت میوه از تیمار کود کامل امولسیونی به دست آمد که مربوط به رقم روغنی بود. به طور کلی، تیمار کود کامل بهترین تیمار برای بهبود کمیت و کیفیت میوه زیتون بود.

به منظور بررسی تاثیر کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بر عملکرد کمی وکیفی ذرت علوفه ای، آزمایشی در سال 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمار های آزمایش شامل 100% کود شیمیایی (150 کیلو گرم در هکتار نیتروژن + 40 کیلوگرم در هکتار فسفر)، 100% کود دامی، کود زیستی (pseudomonas fluorescens + azospririllum brasilenes)، 50% کود شیمیایی + کود زیستی، 75% کود شیمیایی + کود زیستی، 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی، 25% کود دامی + 25% کود شیمیایی + کود زیستی، 75% کود دامی + کود زیستی، 50% کود دامی + کود زیستی و نهایتا بدون کود شیمیایی، بدون کود دامی و بدون تلقیح بودند. نتایج نشان داد که تیمار های کود شیمیایی خالص و 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی از لحاظ عملکرد علوفه تر، عملکرد ماده خشک، وزن خشک برگ، وزن خشک بلال، وزن خشک گل آذین نر، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول تفاوت معنی داری با هم نداشتند. عملکرد علوفه خشک در تیمار های کود شیمیایی خالص و50% کود دامی + 50% کود شیمیایی به ترتیب 19253 و 16175 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس صفات کیفی نشان داد که تیمار ها تاثیر معنی داری بر روی درصد ماده خشک قابل هضم، درصد کربوهیدرات محلول در آب و درصد فیبر محلول در شوینده اسیدی داشتند. نتایج عملکرد کیفی نیز نشان داد که بیش ترین عملکرد پروتئین، عملکرد کربوهیدرات محلول در آب، عملکرد خاکستر، عملکرد ماده خشک قابل هضم، عملکرد فیبر و عملکرد فیبر محلول در شوینده اسیدی از تیمار های کود شیمیایی خالص و تیمار 50%کود دامی+ 50% کود شیمیایی، 75% کود شیمیایی+ کود زیستی و 50% کود شیمیایی+ کود زیستی حاصل گردید. بنابراین نتایج این تحقیق نشان داد که امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می توان با کاربرد تلفیقی کودها، در راستای کاهش هزینه های تولید و مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف کود های شیمیایی گام موثری برداشت.

فلزات سنگین موجود در فاضلاب های صنعتی و شهری می تواند موجب آلودگی آب های سطحی، رسوب و سپس خاک شود. کیفیت منابع آب هر منطقه تحت تاثیر عواملی با منشاء طبیعی یا مصنوعی دچار تغییرات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی می باشد. به منظور ارزیابی میزان فلزات سنگین (سرب، روی و کادمیوم) در رسوب و آب رودخانه گوهررود رشت، مطالعه ای طراحی و در این راستا نمونه برداری از آب رودخانه و نیز از رسوب بستر رودخانه انجام گرفت. نمونه ها از رودخانه با فواصل دو کیلومتر به تعداد 30 نمونه توسط دستگاه نمونه بردار آب و30 نمونه توسط نمونه بردار رسوب (گراب) جمع آوری شد و مختصات نقاط نمونه برداری با استفاده از دستگاه موقعیت یاب جهانی (gps)تعیین شد. در نمونه های رسوب مقدار کل عناصر روی، سرب و کادمیوم پس از عصاره گیری با دستگاه جذب اتمی تعیین شد. میزان این فلزات ph, tds, sar, و ec در نمونه های آب نیز تعیین گردید. غلظت روی، سرب و کادمیوم کل در رسوبات بوسیله اسید نیتریک 4مولار استخراج شدند. توصیف آماری نتایج با استفاده از نرم افزار spssانجام شد. آزمون t-student جهت تعیین اختلاف معنی دار بین غلظت فلزات سنگین و استانداردها برای مصارف مختلف حیات آبزیان، آبیاری و غیره به کار برده شد. نتایج نشان داد آب تمامی ایستگاهها از نظرمقدار کادمیوم آلودگی نداشته و از نظر آلودگی سرب و روی نیز کمتر از حد سمیت بودند. نمونه های رسوب برداشته شده نیز به سرب و روی آلوده بودند اما غلظت کادمیوم در رسوب ناچیز بوده است حداکثر.غلظت سرب در ایستگاه هشتم (mg/kg20/18) و حداقل مقدار آن در ایستگاه بیست و دوم (mg/kg 10/2) مشاهده گردید. غلظت روی در ایستگاه چهاردهم حداکثر (mg/kg64/101) ودر ایستگاه دوازدهم حداقل (mg/kg80/37) مقدار را نشان داد. در ایستگاه آخرحداکثر مقدار کادمیوم mg/kg)49/0) مشاهده گردید. مقدار غلظت روی و سرب موجود در آب درایستگا های قبل از شهر متوسط و یا کم نسبت به داخل شهر بوده و پس از عبور از شهر به حداکثر می رسد.

فلزات سنگین یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین آلاینده ها هستند که ورود آن ها به محیط زیست سبب بروز صدمات و بیماری های مختلفی می شود. این عناصر در غلظت های مشخصی سمی بوده و برای برخی موجودات زنده از جمله انسان مضر می باشند. بنابراین شناخت منابع و تعیین ریسک آلودگی یک منطقه برای اعمال مدیریتی دقیق و کارآمد حائز اهمیت می-باشد. با توجه به هزینه های بالای نمونه برداری و تجزیه های آزمایشگاهی خاک ها، استفاده از روش های جدید نظیر زمین آمار جهت تسریع و تسهیل تعیین ریسک آلودگی خاک ها مفید خواهد بود. این تحقیق با هدف تعیین وضعیت آلودگی خاک ها و برگ درختان چنار، تخمین و پهنه بندی فلزات سرب، نیکل و کادمیوم در سطح شهر رشت به کمک روش زمین آمار انجام شد. برای نیل به این هدف 126 نمونه مرکب از خاک سطحی (0 – 30 سانتی متری) و 76 نمونه برگ از درختان چنار از خیابان های شهر جمع آوری شد. پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت کل عناصر سرب، نیکل و کادمیوم در خاک ها و برگ ها توسط دستگاه جذب اتمی تعیین و درصد ذرات رس، سیلت و شن، درصد ماده آلی و ph خاک ها اندازه گیری شد. میانگین غلظت های سرب، نیکل و کادمیوم خاک به ترتیب 62/86، 59/35 و 6/0 میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت های سرب و نیکل گیاه به ترتیب 99/8 و 7/2 بود، که در بین آن ها از کل داده های سرب خاک 3/33 درصد بالاتر از حد مجاز، سرب گیاه تمام داده ها به جز دو مورد بالاتر از حد مجاز و در حدود 2/9 درصد از داده های نیکل گیاه بالاتر از حد مجاز و بقیه متغیرها پایین تر از حد مجاز بودند. تغییر نمای تجربی با استفاده از مدل های کروی و خطی مدل سازی شدند. برای سرب ، نیکل و کادمیوم خاک، سرب گیاه و ph مدل کروی و برای نیکل گیاه مدل خطی به روش سعی و خطا برازش داده شد. سپس با توجه به ساختار مکانی آن ها از تخمین گر کریجینگ جهت درون یابی استفاده شد. سپس نقشه های تخمین و خطای تخمین توسط نرم افزارهای arc gis 9.2و(version 5.1) gs+ ترسیم شدند.

تغذیه ی مطلوب گیاه تأثیر چشمگیری بر مقدار و کیفیت عملکرد آن دارد. نیتروژن جزء عناصر ضروری برای رشد گیاهان محسوب شده و از مهم ترین عناصر غذایی محدود کننده در تولید برنج می باشد. سیلیسیم به عنوان یک عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاه محسوب نمی شود اما از یک سو برای رشد و عملکرد برنج مورد نیاز است و از سوی دیگر موجب کاهش اثرات زیانبار ناشی از تنش های طبیعی و غیرطبیعی می شود. به منظور بررسی اثر برهمکنش نیتروژن و سیلیسیم بر رشد و غلظت عناصر غذایی گیاه برنج، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح نیتروژن (صفر، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و چهار سطح سیلیسیم (صفر، 150، 300 و 450 میلی گرم در کیلوگرم خاک) برای دو رقم برنج محلی (هاشمی) و اصلاح شده (sa13) در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه در سه دسته شامل صفات زراعی، صفات مرتبط با ورس و غلظت عناصر غذایی اندام هوایی مورد بررسی قرار گرفتند. کاربرد نیتروژن موجب کاهش شاخص برداشت و افزایش معنی دار ارتفاع ساقه، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد خوشه، میانگین تعداد دانه در خوشه، عملکرد دانه، عملکرد کاه و کلش، وزن هزار دانه، مقدار کلروفیل و نیز افزایش نیروی شکستگی، سطح مقطع، ضخامت و طول میانگره شد. همچنین با کاربرد نیتروژن، غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و روی اندام هوایی افزایش و غلظت sio2 ساقه کاهش پیدا کرد. کاربرد سیلیسیم طول خوشه، تعداد خوشه، عملکرد کاه و کلش و نیز وزن خشک، نیروی شکستگی، سطح مقطع و ضخامت میانگره را به طور معنی داری افزایش و طول میانگره را کاهش داد. غلظت sio2 ساقه و نیز غلظت فسفر و پتاسیم اندام هوایی با استفاده از سیلیسیم افزایش و غلظت روی کاهش پیدا کرد. اثر برهمکنش نیتروژن و سیلیسیم بر طول خوشه، تعداد خوشه، میانگین تعداد دانه در خوشه و عملکرد کاه و کلش معنی دار بود و کاربرد سطح بالای نیتروژن و سیلیسیم اثر بهتری داشت. در میان عناصر غذایی تنها غلظت نیتروژن دانه به طور معنی داری تحت تأثیر برهمکنش دو عنصر قرار گرفت به طوری که حداکثر غلظت نیتروژن در سطح 200 میلی گرم نیتروژن و 300 میلی گرم سیلیسیم مشاهده شد. ترکیب سطح متوسط نیتروژن و سطوح بالای سیلیسیم اثر بهتری بر استحکام ساقه داشت. رقم اصلاح شده پاسخ بهتری به مصرف هر دو عنصر نشان داد.

افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب و همچنین حجم عظیم فاضلاب های تولید شده در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره گیری از فاضلاب را افزایش داده است. هدف از انجام این پژوهش تعیین اثرات پساب فاضلاب شهری تصفیه خانه شهر انزلی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و نیز اثرات آن بر جذب عناصر و عملکرد گیاه ذرت بود. این مطالعه در گلخانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار شامل تیمار شاهد (آب چاه)، پساب ورودی به تصفیه خانه، پساب نیمه تصفیه شده، پساب خروجی از تصفیه خانه و تیمار کود شیمیایی (شامل عناصر نیتروژن و فسفر) و سه نوع بافت خاک (شنی، لومی و رسی) با سه تکرار انجام شد. پس از آماده کردن تیمارها، چهار عدد بذر ذرت کشت داده شد. گیاهان ذرت در پایان مرحله رویشی و قبل از گلدهی برداشت شدند. نتایج تحقیق نشان داد که اعمال تیمارهای پساب فاضلاب و تیمار کودی به خاک باعث افزایش مقدار ph، قابلیت هدایت الکتریکی خاک و ماده آلی خاک نسبت به شاهد شد که این افزایش در خاک با بافت رسی و بافت متوسط، از نظر آماری معنی دار بود ولی در خاک با بافت شنی معنی دار نبود. در مورد ph و قابلیت هدایت الکتریکی بیشترین افزایش مربوط به تیمار کودی و در ماده آلی خاک بیشترین افزایش مربوط به تیمار پساب ورودی به تصفیه خانه بود. اعمال تیمارها باعث افزایش معنی دار ازت و فسفر خاک نسبت به شاهد شد که بیشترین افزایش را تیمار کودی نسبت به شاهد داشت. همچنین در بین پساب های فاضلاب بیشترین افزایش را پساب ورودی به تصفیه خانه و بیشترین مقدار را خاک رسی دارا بود. استفاده از پساب های فاضلاب باعث افزایش عناصر کادمیوم، نیکل، آهن، روی و منگنز خاک نسبت به شاهد شد که این افزایش در خاک با بافت رسی و متوسط از نظر آماری معنی داربود ولی در خاک با بافت شنی معنی دار نبود. اعمال تیمارها باعث افزایش عملکرد گیاه و میزان جذب گیاهی ازت، فسفر و پتاسیم نسبت به شاهد شد که این افزایش از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین مقدار عملکرد و ازت گیاه مربوط به تیمار کودی و بیشترین مقدار فسفر و پتاسیم مربوط به تیمار پساب ورودی به تصفیه خانه بود.

منابع آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع تامین آب شرب و کشاورزی هستند. آلودگی منابع آبهای زیرزمینی توسط آلایندهها باعث کاهش کیفیت این منابع می گردد. فلزات سنگین یکی از مهمترین آلاینده های زیست محیطی هستند و در اثر فعالیتهای کشاورزی و صنعتی غلظت آنها در منابع آبی رو به افزایش است. از طرف دیگر هزینه زیاد آزمایشات کیفی آب زیرزمینی علی الخصوص تعیین غلظت فلزات سنگین، استفاده از ابزارهای آمار مکانی را ناگزیر مینماید. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین سرب، کادمیوم، روی و مس در چاههای محدودهی گیلان مرکزی و پهنهبندی آلودگی آبهای زیرزمینی در این منطقهاست. نمونهبرداری از 50 حلقه چاه در گیلان مرکزی و در طول تابستان سال 1389 انجام گرفت. پس از نمونه برداری، غلظت فلزات سرب، کادمیوم، روی و مس با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری و نتایج با مقادیر استاندارد در آب مقایسه گردید. بررسی ساختار مکانی دادهها با نرم افزار gs+ v5.1انجام شد. ابتدا دقت روشهای کریجینگ(ok) و وزن دادن معکوس فاصله (idw)با 4 توانمختلف (5و4و3و2=m)بااستفادهازمعیارهای maeوmbeارزیابیشدند. سپس نقشه های پهنه بندی نهایی ارائه گردید. برای رسم نقشهی نهایی پهنهبندی سرب روش ok و برای نقشههای مس، روی و کادمیوم روش idwبه کار برده شد. نتایج نشان می دهند که غلظت کادمیوم و سرب در چاه های محدوده ی گیلان مرکزی بالاتر از استانداردهای آب و غلظت روی و مس پایینتر از این استانداردها میباشند. همچنین نتایج ما نشان می دهند که مدل های کروی و نمایی بهترین مدل ها برای برازش نیم-تغییرنما می باشند.این مدلها می توانند آلودگی سایر مناطق محدودهی مورد بررسی را نیز پیش بینی کنند.

آهن یک عنصر غذایی ضروری گیاه است. اطلاع از توزیع آهن بین شکل های شیمیایی مختلف برای درک واکنش های شیمیایی این عنصر در خاک و توسعه روش های آزمون خاک آن اهمیت دارد. مطالعه حاضر به منظور به دست آوردن اطلاعاتی در زمینه توزیع آهن در خاک های آهکی استان کردستان، مقایسه دو روش عصاره گیری سینگ و همکاران و روش اصلاح شده bcr در استخراج فرم های مختلف آهن از این خاک ها و رابطه شکل های استخراج شده با ویژگی های خاک و اثر کشت ذرت بر شکل های مختلف آهن در خاک های آهکی استان کردستان، انجام شد. در 20 نمونه از خاک های افق سطحی (0 تا 30 سانتی متر) استان کردستان، شکل های مختلف آهن به دو روش اندازه گیری شدند. یک آزمایش کشت گلخانه ای نیز با گیاه ذرت در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت که تیمار آهن در دو سطح صفر و 10 میلی گرم بر کیلوگرم خاک اعمال شد. در پایان دوره رشد، قسمت هوایی گیاه برداشت و وزن خشک، غلظت و جذب کل آهن به عنوان پاسخ های گیاهی اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج به دست آمده از این آزمایش، آهن در خاک های منطقه مورد مطالعه توسط روش سینگ و همکاران، به شکل های تبادلی، کربناتی، آلی، متصل به اکسیدهای آهن بی-شکل، متصل به اکسیدهای آهن متبلور و تتمه توزیع شده است که جزء تتمه بیشترین مقدار را تشکیل می دهد. نتایج به-دست آمده توسط روش اصلاح شده bcr نشان می دهد که آهن در خاک های مورد آزمایش در شکل های تبادلی و محلول در آب و اسید، کاهشی، اکسیدی و تتمه وجود دارد که بیشترین مقدار را جزء تتمه تشکیل می دهد. در هر دو روش بین آهن کل و مجموع فرم ها هماهنگی خوبی وجود داشت. با استفاده از معادلات رگرسیون، همبستگی بین برخی خصوصیات خاک شامل ph، ماده آلی، درصد کربنات کلسیم معادل، ظرفیت تبادل کاتیونی، درصد رس و آهن قابل استخراج با dtpa با شکل های مختلف آهن در خاک ها بررسی شد. نتایج مربوط به روش اصلاح شده bcr همبستگی بهتری را با شرایط موجود در خاک های آهکی نشان می دهد. با مقایسه مقادیر به دست آمده توسط دو روش این نتیجه حاصل شد که روش اصلاح شده bcr قابلیت استخراج شکل اکسیدی بیشتری را دارد. این در حالی است که روش سینگ و همکاران می تواند مقدار شکل کاهشی بیشتری را عصاره گیری کند. همچنین بر اثر کشت ذرت در روش اصلاح شده bcr همه شکل های آهن تغییر یافت.

به منظور بررسی اثرات اصلی و اثرات متقابل روی و کادمیوم بر عملکرد و رشد برنج رقم هاشمی آزمایش گلدانی در سال 1389 در دانشگاه گیلان اجرا گردید. اثر پنج سطح روی (صفر، 2، 5، 10 و 20 میلی گرم بر کیلوگرم خاک ) و سه سطح کادمیوم (صفر، 50، 100 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مصرف کادمیوم موجب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه شد. بطوری که تیمار 100 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیوم به ترتیب باعث کاهش 9/12، 1/36 و 7/5 درصدی در شاخص برداشت برنج، عملکرد دانه و ارتفاع بوته گردید. مساحت برگ پرچم و طول خوشه در سطح 5 میلی گرم بر کیلوگرم تیمار روی به طور معنی داری افزایش، در حالی که مساحت برگ پرچم در سطح 20 میلی گرم برکیلوگرم و طول خوشه در سطح 5 میلی گرم برکیلوگرم کاهش معنی دار در سطح 1% پیدا کرد. مصرف روی تاثیر معنی داری در کاهش طول خوشه در سطح 1% داشت. اثر متقابل روی و کادمیوم بر وزن هزار دانه در سطح 1% معنی دار بود.در تیمار روی و کادمیوم با افزایش غلظت روی، اثرات منفی در صفات گیاهی مشاهده گردید. بطوری که ارتفاع بوته در تیمار cd50-zn10 و تیمار cd50-zn20 به ترتیب 1/3 و 5/16 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش نشان داده است. اثر متقابل روی و کادمیوم بر غلظت فسفر ساقه، ریشه و دانه معنی دار بود. نتایج جالب توجه که به دست آمده نشان می دهد که در غلظت های پایین کادمیوم مقدار فسفر ریشه افزایش و در غلظت های بالای کادمیوم فسفر ریشه کاهش یافته ولی در ساقه عکس روند فوق مشاهده شد .با افزایش مصرف روی و کادمیوم در خاک، غلظت روی و کادمیوم در ریشه گیاه برنج افزایش معنی دار یافت . کادمیوم با روی رابطه آنتاگونیسمی داشت یعنی با افزایش مصرف کادمیوم، غلظت روی در دانه و ساقه گیاه برنج کاهش یافت.

بایوچار (ذغال زیستی) محصولی از تجزیه گرمایی و شیمیایی مواد آلی در غیاب اکسیژن است. کاربرد بایوچار در خاک سبب افزایش ph خاک، افزایش در ظرفیت تبادل کاتیونی و بهبود سایر خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک می¬شود. هدف از انجام این مطالعه تولید بایوچار به وسیله کوره¬ی پژوهشی و مطالعه تأثیر کاربرد بایوچار در خاک مورد مطالعه بود. برای این منظور کوره¬ی پژوهشی تولید بایوچار ساخته شد. در این پژوهش از سه بیومس کاه و کلش برنج، چوب و ضایعات کارخانه کاغذ سازی بایوچار تهیه شد. بایوچارها تحت شرایط پیرولیز کُند و در دمای ℃c 500 تولید شدند. یک نوع بایوچار نیز به وسیله کوره های سنتی ساخت ذغال فراهم گردید. نمونه خاک مورد استفاده پس از هوا خشک شدن از الک 2 میلیمتر عبور داده شد و به منظور اِعمال تیمارها، بایوچارها در سه سطح 10، 20 و gkg-1 30 بر خاک اعمال شدند و مراحل انکوباسیون در سه زمان 1، 3 و 6 ماه انجام گردید. آزمایشات در سه تکرار انجام شد . الگوی آماری مورد استفاده در این آزمایش، اسپیلیت پلات بر پایه طرح کاملاً تصادفی بود. نتایج نشان داد که کاربرد بایوچارها در خاک مورد استفاده باعث افزایش معنی¬دار ph ، هدایت الکتریکی، کاتیون های بازی تبادلی و محلول و درصد اشباع بازی نسبت به شاهد در اکثر تیمارها گردید. فسفر خاک در تیمارها پس از کاربرد بایوچارها با نتایج متفاوتی همراه بود و با گذشت زمان مقدار فسفر ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. کربن خاک پس از کاربرد بایوچارها با افزایش نسبت به شاهد همراه بود و مقدار آهن قابل جذب در تمامی تیمارها کاهش یافت. کاربرد تمام بایوچارها بر ظرفیت تبادل کاتیونی خاک اثر مثبت داشت و باعث افزایش در تمامی تیمارها به صورت معنی¬دار گردید. در بررسی پارامترهای فیزیکی مشاهده شد کاربرد تمام بایوچارها در خاک باعث کاهش در جرم مخصوص ظاهری خاک و میانگین وزنی قطر خاکدانه (mwd) شد و همچنین ظرفیت رطوبت مزرعه خاک در تمامی تیمارها به جز سطح 3 درصد بایوچار کاه و کلش در ماه سوم با کاهش نسبت به شاهد همراه بودند.

ااز میان روش های مختلف حذف نیترات، استفاده از روش جذب به علت بازدهی بالای و هم چنین ملاحظات اقتصادی، مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، با توجه به امکانات آزمایشگاهی، اندازه گیری نیترات آب توسط دو روش کلرومتری و اسپکتروفتومتری فرا بنفش مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که روش اسپکتروفتومتری فرابنفش با داشتن ضریب همبستگی بالاتر(r2=0.999)، روش دقیق تری برای اندازه گیری نیترات آب است. هم چنین، کارایی جاذب های کربنی، شامل کربن تجاری شسته شده با اسید کلریدریک ، کربن تجاری فعال شده با کلرید روی ، کربن فعال سبوس برنج و کربن فعال هسته ی زیتون در جذب نیترات بررسی شد. در تمامی جاذب ها، با گذشت زمان، میزان جذب افزایش یافت و در زمان تماس 20 دقیقه سیستم به تعادل رسید. حداکثر میزان جذب در زمان تعادل برای کربن فعال سبوس برنج و کربن تجاری فعال شده با کلرید روی به ترتیب برابر 3/43 و 6/40 میلی گرم بر گرم جاذب و کم ترین میزان جذب برای کربن فعال هسته زیتون و کربن تجاری شسته شده با اسید کلریدریک به دست آمد و در میزان جذب نیترات بین این دو جاذب تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. در کلیه جاذب ها، با افزایش غلظت نیترات میزان جذب، افزایش و درصد جذب کاهش یافت. نوع ایزوترم، در کلیه جاذب ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که نتایج آزمایش ها برای کربن فعال سبوس برنج و کربن تجاری فعال شده با کلرید روی از ایزوترم لانگ مویر و برای کربن فعال هسته زیتون و کربن تجاری شسته شده با اسید کلریدریک از ایزوترم فروندلیچ پیروی می کند. برای کربن فعال سبوس برنج مدل های سینتیکی شبه مرتبه اول، شبه مرتبه دوم و نفوذ میان ذره ای مورد مطالعه قرار گرفت و مشخص شد که سینتیک جذب کربن فعال سبوس برنج از مدل شبه مرتبه دوم پیروی می کند.

اکثر مناطق ایران در نواحی خشک و نیمه¬خشک قرار دارند و به دلیل خشکسالی های اخیر و هم¬چنین به دلیل کیفیت بهتر آب های زیرزمینی (آلودگی کم¬تر) برای مصارف آشامیدنی، برداشت بی رویه از این آب ها بیش¬تر شده است. در آبخوان هایی که با بهره برداری بیش از حد مواجه می باشند، داشتن یک تخمین جامع، دقیق و قابل اعتماد از سطح آب زیرزمینی و هم¬چنین کیفیت آن به¬شدت مورد نیاز می باشد. برای دست یابی به چنین پارامترهایی روش های مختلفی به کار برده شده است. لذا در این پژوهش مطالعه و بررسی تغییرات مکانی و زمانی برخی متغیرهای کیفی آب زیرزمینی 47 حلقه چاه انتخابی کیفی و تراز آب زیرزمینی 58 حلقه چاه پیزومتری موجود در آبخوان دشت تبریز مربوط به 10 سال دوره¬ی آماری (1391-1382) ارائه شده است. ابتدا صحت روش¬های کریجینگ ساده (sk) و وزن¬دهی معکوس فاصله (idw) بررسی و نقشه¬های ¬هم¬کیفیت¬ هدایت الکتریکی، کلسیم، کلراید، بیکربنات، پتاسیم، منیزیم، نسبت جذب سدیم، ph و نقشه¬های هم¬تراز در سطح آبخوان رسم شد. نتایج ارزیابی متقاطع نشان دهنده¬ی صحت بیش¬تر روش کریجینگ ساده برای تخمین متغیرهای کیفی و روش وزن¬دهی معکوس فاصله برای درون¬یابی تراز آب زیرزمینی بود. تفسیر و تحلیل مکانی متغیرها با استفاده از نقشه¬های هم-کیفیت، هم¬تراز و پروفیل¬های مکانی صورت گرفت؛ نتایج نشان داد بیش¬ترین تجمع اکثر متغیرهای کیفی مربوط به جنوب¬غرب و شمال¬شرق حوضه می¬باشد. هم¬چنین روش ward یکی از روش¬های تحلیل آماری چند متغیره¬ی آنالیز خوشه¬ای برای پهنه¬بندی کیفی آبخوان براساس هدایت الکتریکی و تحلیل توزیع مکانی آن به¬منظور تعیین مناطق همگن بکار گرفته شد؛ خروجی روش ward دو خوشه بود. آزمون s statistics برای آزمون همگنی یا غیر همگنی خوشه¬ها یا مناطق تفکیک¬شده استفاده شد. نتایج آزمون حاکی از همگنی دو گروه بود، بدین¬ترتیب نقشه¬ی مناطق همگن تهیه گردید. در ادامه تغییرات سالانه متغیر-ها بررسی شد. برطبق نتایج، اکثر متغیرهای کیفی آب در طول 10 سال دوره¬ی آماری دارای روند افزایشی بودند ولی تراز آب زیرزمینی کاهش یافته است. در نهایت رابطه رگرسیون غیرخطی برای داده¬های ماهانه¬ی بارش، مصرف از آب زیرزمینی و تراز بدست آمد.

شناخت رابطه گیاه با خاک، به منظور افزایش بهره¬وری و برآورد اهداف مورد نظر در راستای احیای اراضی ضروری است. گونه¬های گیاهی با ویژگی¬های خاص خود دارای تاثیرات ویژه¬ای بر محیط رشد خود می-باشند و مطالعه رابطه خاک و گیاه می¬تواند چگونگی این تاثیرات را مشخص کرده و در برنامه ریزی اهداف مفید باشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر گونه¬های مختلف درختی بر برخی از ویژگی¬های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کیفیت خاک در دو عمق 25-0 و 50-25 سانتی¬متری در ایستگاه تحقیقات نهال و بذر گونه¬های جنگلی شلمان در شهرستان لنگرود، واقع در استان گیلان، انجام گردید. تحقیق به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در هفت تیمار و سه تکرار انجام شد.تیمارها شامل سه گونه سوزنی برگ (ارس، کاج تدا و دار تالاب) و سه گونه پهن برگ (توسکا، بلوط و سفید پلت) و یک قطعه درخت کاری نشده یا شاهد در مجاورت آن انتخاب شدند که هر سه منطقه از لحاظ شرایط فیزیوگرافی و اقلیمی مشابه هم بودند. سن پوشش¬های گیاهی30 سال می¬باشد. مجموعا 42 نمونه به صورت نمونه مرکب و با فاصله 150-50 سانتی¬متر از تنه درخت از تیما¬های مورد مطالعه جمع آوری گردید. برخی از خصوصیات خاک، شامل ماده آلی، ازت کل، فسفر قابل دسترس، کاتیون¬های تبادلی (سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم)، ph، هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی، آهن، مس، روی و منگنز قابل جذب (عصاره گیری با dtpa)، میانگین وزنی قطر خاکدانه¬ها، بافت خاک، جرم مخصوص حقیقی، جرم مخصوص ظاهری، سرعت معدنی شدن فسفر با فعالیت آنزیم فسفاتاز و تنفس میکروبی خاک به روش¬های مرسوم آزمایشگاهی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می¬دهد که تیمار¬های مورد مطالعه اختلاف معنی¬داری از نظر ماده آلی، ph، هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، پتاسیم ، فسفر ، کلسیم تبادلی، ازت کل، آهن، روی، تنفس و آنزیم فسفاتاز قلیایی داشته است. هم¬چنین تیمار¬های مورد مطالعه مقدار ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، کلسیم تبادلی، پتاسیم تبادلی، فسفر، ازت کل، نسبت کربن به نیتروژن، آهن و فعالیت فسفاتاز قلیایی را نسبت به تیمار شاهد افزایش، و میزان تنفس میکروبی خاک را نسبت به تیمار شاهد کاهش داده¬اند. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، می¬توان نتیجه گرفت، که گونه¬های پهن¬برگ نسبت به گونه¬های سوزنی¬برگ در بهبود کیفیت خاک تاثیر بیش¬تری داشته¬اند.

اکثر اراضی کشاورزی ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار داشته و جزو خاک های شور محسوب می شوند. بررسی روش هایی برای استفاده بهینه از منابع آب و خاک شور و سازگاری با این شرایط ضروری است. استفاده از آب های شور برای پرورش صیفی جات در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی تاثیر متقابل شوری، منابع پتاسیم و کلسیم بر رشد و عملکرد گوجه فرنگی آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در شرایط آب کشت در گلخانه سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری در سه سطح (0، 20 و 40 میلی مولار سدیم کلرید)، پتاسیم از دو منبع کلرید و نیترات (0 و 15 میلی مولار) و کلسیم از منابع کلرید و نیترات (0 و 10 میلی مولار) بودند. در زمان گلدهی شاخص های رشد شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ و شاخه جانبی، تعداد گل و میوه و کلروفیل برگ اندازه گیری شد. در این مرحله گیاهان برداشت و وزن خشک میوه، اندام هوایی و ریشه تعیین شد. غلظت عناصر سدیم، پتاسیم و کلسیم در اندام هوایی و ریشه و هم چنین غلظت فسفر و نیترات در اندام هوایی اندازه گیری شد. با افزایش سطح شوری تمامی صفات مورد بررسی به جز تعداد شاخه جانبی کاهش یافت. در شوری صفر کاربرد منابع کلسیم باعث کاهش وزن خشک اندام هوایی و ریشه گردید ولی در تیمارهای شوری کاربرد نیترات کلسیم باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی و ریشه شد. کاربرد توام نیترات پتاسیم و نیترات کلسیم باعث افزایش کلروفیل برگ گردید درحالی که منابع کلرید چنین تاثیری نداشت. کاربرد نیترات پتاسیم باعث کاهش تعداد گل در بوته گردید. با افزایش شوری غلظت سدیم افزایش یافت ولی تاثیری بر غلظت پتاسیم اندام هوایی و ریشه نداشت. کلسیم ریشه با افزایش شوری کاهش یافت در حالی که تاثیر آن بر کلسیم اندام هوایی معنی دار نبود. کاربرد منابع نیتراته پتاسیم و کلسیم باعث افزایش غلظت سدیم در تیمارهای شوری گردید. کاربرد منابع پتاسیم و کلسیم باعث افزایش غلظت این عناصر در اندام هوایی و ریشه شد. کاربرد منابع پتاسیم باعث کاهش غلظت کلسیم ریشه گردید. در شوری 40 میلی مولار کلرید سدیم غلظت فسفر اندام هوایی افزایش یافت. کاربرد منابع پتاسیم باعث کاهش غلظت فسفر اندام هوایی شد. در تمام سطوح شوری کاربرد منابع نیتراته، باعث افزایش غلظت نیترات اندام هوایی شد.

به¬منظور توصیف دقیق توانایی خاک در تأمین فسفر، مدیریت بهینه کود وکاهش آلودگی محیط، اطلاعات سینتیکی مورد نیاز می¬باشند. هدف از این تحقیق، مطالعه رهاسازی فسفر قابل دسترس و تطبیق با مطالعات سینتیکی و بدست آوردن بهترین معادله برای توجیه رهاسازی فسفر از خاک¬های غرقاب می¬باشد، که تا به حال بر روی این گونه خاک¬ها در استان گیلان انجام نگردیده بود. در این پژوهش 40 نمونه خاک سطحی (عمق 0 تا 30 سانتی¬متر) در سه تکرار به صورت مرکب از زمین¬های کشاورزی غرقاب استان گیلان جمع آوری شد. از این تعداد 22 نمونه که دارای بیشترین تفاوت از نظر مقدار فسفر و نیز دارای بیشترین پراکنش جغرافیایی بودند، انتخاب گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح کاملا تصادفی با 22 نمونه خاک در 14 زمان مختلف (2، 4، 8، 24، 48، 96، 168، 288، 504، 744، 984، 1224، 1464و 1752 ساعت) و در 3 تکرار انجام گرفت. مطالعه رها¬سازی فسفر به روش عصاره¬گیر¬ی متوالی انجام شد. نتایج نشان داد که خاک¬های مورد مطالعه دارای دامنه گسترده ای از نظر ویژگی¬های فیزیکی و شیمیایی می¬باشند. بررسی نمودار آزاد شدن تجمعی فسفر توسط عصاره¬گیر بی کربنات سدیم نشان داد که سرعت آزاد شدن فسفر در کلیه خاک¬ها تا مرحله هفتم(168 ساعت پس از شروع آزمایش) بالا بوده و پس از این مرحله، رهاسازی با سرعت کمتری ادامه پیدا کرده است. این نتیجه نشان می¬دهد که در قابلیت جذب فسفر علاوه بر مقدار فسفر قابل جذب، سرعت آزاد¬شدن فسفر را نیز باید در نظر گرفت. نتیجه¬گیری کلی نیز مبین این مطلب است که مقدار فسفر آزاد شده پس از 1752 ساعت عصاره¬گیری متوالی با بی¬کربنات سدیم در خاک¬های مختلف غرقاب متفاوت است. در برآورد معادلات سینتیکی، بهترین معادلاتی که می¬تواند رهاسازی فسفر از خاک غرقاب را توصیف نماید، ابتدا معادله مرتبه دوم و سپس معادله الوویچ ساده شده و تا حدودی معادله تابع توانی می¬باشد.

به منظور بررسی اثر بافت و رطوبت بر جذب سطحی و پایداری علف کش های گلایفوزیت و پاراکوات در خاک آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار ها شامل دو علف کش با سطوح ثابت به سه نوع بافت خاک(سبک، متوسط و سنگین) در دو رطوبت ظرفیت زراعی و اشباع اضافه گردید و پس از گذشت بازه های زمانی یک و دو و سه و چهار ماه مقدار باقی مانده علف‏کش‏ها در خاک عصاره گیری و باقی مانده علف‏کش‏ها به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بافت خاک اثر معنی داری بر روی جذب و پایداری علف کش ها در خاک دارد. به طوری که هر چه بافت خاک سنگین تر و مقدار رس بالاتری داشته باشدمقدار باقی مانده علف‏کش کمتر است. افزایش رطوبت خاک نیز اثر معنی داری بر مقدار باقی مانده علف کش ها در خاک دارد با توجه به مقدار میانگین باقی مانده با افزایش رطوبت مقدار باقی مانده علف‏کش گلایفوزیت افزایش یافت ولی در علف‏کش پاراکوات افزایش مقدار رطوبت نقشی در تغییر غلظت باقی مانده پاراکوات نداشت.

زئولیتها با ساختمان کریستالی مواد متخلخلی هستند که به دلیل داشتن ظرفیت تبادل کاتیوتی با? و قرار دادن بعضی از کاتیونها در شبکه خود ع?وه بر نقش اص?ح کنندگی در خاک میتوانند نقش تغذیهای داشته و باعث بهبود رشد گیاه شوند. مصرف این ماده در خاک می تواند نقش موثری در افزایش راندمان مصرف ازت و کاهش تلفات این عنصر مهم در خاکهای اشباع از آب باشد.از طرفی میزان تصعید co2 یکی از راه های عمده هدر رفت کربن از کود های آلی مصرفی در زمین کشاورزی است که باعث کاهش کارایی مصرف این کود ها می شود.

در این پژوهش ویژگی های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهچه های 26 رقم فلفل گلخانه ای پس از قرار گرفتن در معرض شوری با یکدیگر مقایسه شدند. برای این منظور، پنج آزمایش مختلف طراحی و اجرا شد. نتیجه هانشان داد که در بین رقم ها اختلاف معنی داری از نظر تحمل به شوری وجود داد. همچنین پیش تیمار شوری می تواند باعث افزایش تحمل به شوری در مرحله رشد رویشی و زایشی در فلفل گردد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

باتوجه به رشد جمعیت و مقدار عملکرد فعلی در واحد سطح، و نیاز آینده جمعیت نود میلیونی سال دوهزار برنامه های توسعه کشاورزی میباید بنحوی طرح و اجرا گردد که باعث افزایش تولیدات کشاورزی گردد. یکی از طرق افزایش تولیدات کشاورزی، افزایش عملکرد درواحد سطح میباشد . افزایش عملکرد در واحد سطح را میتوان با ارتقاء سطح حاصلخیزی خاک از طریق کودهای شیمیایی امکان پذیر نمود . آزمون خاک عبارت از برنامه ای است که توسط آن میتوان حاصلخیزی خاک را ارزیابی و مقدار کود شیمیایی مورد نیاز برای هرعنصر غذائی را مشخص نمود . این برنامه شامل مراحل 1) انتخاب تعدادی عصاره گیر 2) همبستگی 3) کالیبراسیون و 4) تفسیر نتایج میباشد. هدف از انجام این تحقیق انتخاب عصاره گیری مناسب (انجام آزمایش همبستگی) که بتواند در مدت کوتاه و با صرف هزینه کم، فسفر قابل جذب گیاه و حد بحرانی فسفر را برای گیاه ذرت با توجه به اهمیت این عنصر، درخاکهای منطقه مشخص نماید، میباشد. برای دستیابی به اهداف این مطالعه بر اساس سری خاکهای منطقه اصفهان از روی نقشه های خاک و گزارشات خاکشناسی استان اصفهان 70 محل انتخاب ونمونه برداری انجام شد و سپس آزمایشات فیزیکی و شیمیایی بر روی این نمونه ها انجام گردید سپس 24 نمونه ازبین 70 نمونه اولیه طوری انتخاب شد که دارای طیف وسیعی از نظر مقدار فسفر قابل جذب باشند و همچنین از نظر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متنوع و منطقه وسیعی رااز نظر جغرافیائی بپوشاند. میزان فسفر قابل جذب این خاکها (نمونه های ثانویه) با استفاده از چهار روش عصاره گیری شامل : 1) nh4f 03ˆ0 نرمال در hcl 025ˆ0 نرمال 2) hcl 05ˆ0 نرمال و h2so4 025ˆ0 نرمال 3) nh4hco3 مولار و dtpa 005ˆ0 مولار در 6ˆ7 = ph 4)nahco3 5ˆ0 مولار در 5ˆ8 = phاستخراج شد . بمنظور انجام مطالعات گلخانه ای دو تیمار برای فسفر در نظر گرفته شد. یکی تیمار صفر و دیگری تیمار 100 میکروگرم برگرم فسفر براساس وزن خاک خشک و برای هرتیمار سه تکرار منظور گردید بنابراین با توجه به 24 نمونه خاک تعداد 144 گلدان مورد استفاده قرارگرفت . مقدار سه کیلوگرم خاک به هرگلدان اختصاص داده شد که در مورد تیمار صفر همه خاک یکجا در گلدان ریخته شد ولی در مورد تیمار 100 میکروگرم بر گرم فسفر، ابتداء دو کیلوگرم خاک در گلدان ریخته شد و مقدار فسفر هرگلدان بصورت کود سوپرفسفات تریپل با یک کیلوگرم خاک روئی مخلوط شد . به این ترتیب آزمایش با دو تیمار و سه تکرار بصورت طرح کاملا تصادفی به اجراء درآمد . نیاز گیاهان به ازت و آهن و روی نیز در طی مراحل رشد برآورده گردید، پس از گذشت هفت هفته از کشت گیاه (ذرت) گیاهان برداشت شده و پس از خشک شدن توزین گردیده و غلظت فسفر در نمونه های گیاهی اندازه گیری شد. جهت انتخاب عصاره گیر مناسب برای استخراج فسفر از خاک ضریب همبستگی (r) بین میزان فسفراستخراجی ازخاک توسط محلولهای عصاره گیر با سه پارامترمتفاوت شامل غلظت فسفر در گیاه، میزان فسفر جذب شده توسط گیاه و عملکرد گیاه از طریق روشهای آماری بدست آمد . نتایج بدست آمده نشان میدهد که روش شماره 3 dtpa` 005ˆ0 نرمال و nh4hco3 مولار) ضریب همبستگی بالاتری با میزان جذب فسفر (66ˆ0 =