نام پژوهشگر: عبدالحسین میلانی عبدالحسین میلانی

رویارویی نخبگان سیاسی ایرانی با مغولان « از چنگیز تا زوال دولت ایلخانی »
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز 1390
  مریم لری   عبدالحسین میلانی عبدالحسین میلانی

هجوم مغولان به ایران در سال 616 ه.ق آغاز گردید، خوارزمشاهیان در رویارویی با مغولان شکست خوردند و مغولان نیز با ویرانگری هر چه تمامتر ایران را فتح نمودند. اشغال ایران و تاثیراتی که مغولان بر ایران گذاشتند باعث گردید عده ای از نخبگان سیاسی ایرانی که احساس خطر کرده بودند، راه نجات ایران را نزدیکی به آنان دانسته و در صدد نفوذ به دربار مغولان و دیوانسالاری ایلخانان برآمدند؛ و از این طریق تلاش خود را برای آبادانی مجدد ایران و برگرداندن اوضاع آن به حالت سابق به کار بستند هرچند که در این راستا با مشکلات عدیده ای روبه رو گشتند.از جمله شخصیت هایی که از همان ابتدای هجوم مغولان به ایران این وظیفه خطیر را بر عهده گرفتند محمود یلواج و فرزندش مسعود بیگ بودند که با جلب اعتماد مغولان توانستد مناصب مهم دولتی را در دست گیرند و دست به آبادانی مناطق ویران شده بزنند. همینطور فاطمه خاتون نخبه دیگر ایرانی با نفوذ در دربار مغولان تلاش نمود با قرار دادن ایرانیان در راس امور و آشنا نمودن مغولان با فرهنگ وتمدن ایرانیان، آنان را به بازسازی ایران ترغیب نماید. با تاسیس دولت ایلخانی، نخبگان سیاسی ایرانی همچنان به تلاش خود ادامه دادند در این میان خواجه نصیرالدین طوسی و خاندان جوینی گام های اساسی را برداشتند و تاثیر عمیقی در احیای حیات سیاسی وفرهنگی ایران برجای گذاشتند، پس از آنها سیاستمدار بارز و شخصیت متفکر ایرانی، خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی نقشی اساسی در این زمینه ایفا نمود، وی به نام غازان خان دست به طرح واجرای اصلاحاتی زد که توانست تا حدودی به اوضاع آشفته ایران سروسامان بخشد.