در حال حاضر میزان باروری کل در 22 استان از 31 استان ایران از جمله استان زنجان کمتر از دو فرزند است. هم چنین این مسئله مدتی است که موضوع بحث و اختلاف نظر سیاست گذاران است و همایش ها و جلسات مختلفی در این زمینه برگزار می شود. بر اساس سرشماری سال 1385، میزان باروری کل کشور 1/9 فرزند برای هر مادر بوده است که زیر سطح جانشینی است. بنابراین مطالعه عوامل موثر بر باروری زیر سطح جانشینی می تواند راه گشای برنامه ریزان برای برنامه ریزی صحیح باشد. مطالعات بسیاری پیرامون باروری صورت گرفته است؛ اما از آنجا که اغلب مطالعات، نگرش ها نسبت به باروری را مورد بررسی قرار داده اند؛ لذا در این مطالعه سعی شده باروری زیر جانشینی شهر زنجان با تاکید بر گذار جمعیتی دوم مورد بررسی قرار گیرد. به عبارت دیگر سعی شده است ضمن توصیف باروری زیر جانشینی، به این پرسش اساسی پاسخ دهیم که باروری زیر جانشینی در شهر زنجان متاثر از کدام عوامل است و عوامل گذار جمعیتی دوم تا چه حد می تواند در تبیین این مسئله تاثیر داشته باشد. در این پژوهش از عوامل گذار جمعیتی دوم، عوامل افزایش سن ازدواج، وضعیت اشتغال، افزایش سطح تحصیلات و موقعیت اجتماعی- اقتصادی مورد مطالعه قرار گرفته است.