نام پژوهشگر: رویا شمس دیبا

سنتز و شناسائی برخی از مشتقات آلی فلزی از مولیبدن کربونیل ونیکل کربونیل بالیگاندتریس -4(نیتروفنیل) فسفیت و مطالعه طیف های زیر قرمز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت معلم تهران - دانشکده علوم 1371
  رویا شمس دیبا   اکبر رییسی شبری

در این طرح پژوهشی ابتدا لیگاندی از نوع فسفیت به نام تریس - 4 (نیترو فنیل فسفیت با فرمول p) o - c6h4 - 4 - no2(3 سنتز گردید.سپس این لیگاند در دو نو فلز کربونیل با تقارن بالا یعنی مولیبدن هگزاکربونیل، mo) co (6 و نیکل تتراکربونیل، ni) co (جایگزین گروه یا گروههای کربونیل گردید و کمپلکسهای جدیدی با فرمول کلی mo)co(6-n ln و (ni)co(4-n l که در آنها n = 1,2 بود) تهیه شد . البته هدف ما سنتز و بررسی مشتقات استخلافی مرتبه بالاترn = 3 (و یا حتی n = 4 در مورد مولیبدن کربونیل) نیز بود که متاسفانه به دلایل خاص از جمله کمبود مواد اولیه و زمان موفق به تحقق کامل این هدف نشدیم . از آنجایی که مطالعه طیفهای زیر قرمز این نوع کمپلکسها بهترین روش مستقیم شناسایی ساختار و پی بردن به رفتار الکترونی لیگاند در فلز کربونیلهای مربوطه می باشد، در این طرح پژوهشی نیز عمدتا" به بررسی طیفهای زیر قرمز) ir (این ترکیبات بویژه در ناحیه نوسانهای کششی گروه کربونیل، v) co (پرداخته شده است . از روی الگوی کلی و فرکانس نوسانهای گروههای کربونیل با توجه به ساختار و تقارن این کمپلکسها به اطلاعات فراوانی می توان دست یافت . از آن جمله این که از طریق مقایسه این فرکانسها با ترکیبات مشابه می توان به خواص الکترونی این لیگاند که از حیث استخلاف گروه no2 روی حلقه بنزنی لیگاندی جدید محسوب می شود پی برد . از جمله نتایجی که از روی طیفهای زیر قرمز مربوط به مشتقات استخلافی فلز کربونیل گوناگون بدست آوریم این است که چگونه وجود پیوندهای مزدوج onjugate(بر روی هسته بنزنی اثر می گذارد و این اثر چگونه در بازیسیتی لیگاند در پیوند با فلز m <-- p - o no2 پایدار می گردد. بنابراین با پی بردن به میزان بازیسیتی این لیگاند طبقه بندی نسبی لیگاندهای فسفر از لحاظ ساختار و خواص الکترونی کاملتر می گردد .