طبیعت منبعی از عوامل دارویی به مدت هزاران سال و از زمان پیدایش بشر بوده است. در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه داروهای سنتزی برای درمان بیماران نه تنها گران و کم هستند بلکه همچنین اغلب همراه با تقلب و اثرات جانبی می باشند بنابراین نیاز به گیاهان با ارزش دارویی به شدت افزایش پیدا کرده است. آنتی اکسیدان ها به طور گسترده در غذاها، لوازم آرایشی و بهداشتی برای جلوگیری از فرآیند اکسایش نامطلوب استفاده می شوند. به دلیل سمیت آنتی اکسیدان های صناعی مانند: bht، bha pg و tbhq استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی از سالیان گذشته به طور چشم گیری افزایش پیدا کرده است. گیاهان و چاشنی ها به عنوان منابع بی ضرر آنتی اکسیدان های طبیعی معمول می باشند. به منظور جلوگیری از اکسایش غذاها توسط رادیکال های آزاد آنتی اکسیدان ها با مقادیر بسیار کم به غذاها افزوده می شوند. در دهه های اخیر اسانس ها و عصاره های مختلف گیاهان به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی خاصی که داشتند بیشتر مورد توجه بوده اند. در این مطالعه ترکیب های شیمیایی اسانس های جداسازی شده از اندام های هوایی گیاه artemisia fragrans willd و از بخش های گل و میوه گیاه melia azedarach linn بررسی شد و سرانجام با استفاده از دستگاه gc-ms ترکیب های تشکیل دهنده اسانس ها از نظر کیفی و کمی مورد بررسی قرار گرفت. اجزای اصلی اسانس اندام هوایی گیاهa. fragrans ، 8،1-سینئول، کامفور، آلفا-توجون و بتا-توجون بودند. اجزای اصلی اسانس گل آذین گیاه m. azedarach، ترانس-نرولیدول، بای سیکلوجرماکرن و ویردی فلورول بودند در حالی که اسانس میوه شامل: آرومادندرن، بای سیکلوجرماکرن، گلوبولول، اسپاتولنول، آلو-آرومادندرن و بتا-کاریوفیلن به عنوان اجزای اصلی بودند. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی گل ها، برگ ها، میوه سبز و رسیده از گیاهm. azedarach و برش های عصاره متانولی اندام هوایی و اسانس از گیاه a. fragrans با استفاده از دو روش dpph (2،2-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل) و بتاکاروتن-لینولئیک اسید مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین کل محتویات فنولی موجود در عصاره ها با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. برش آبی از عصاره متانولی گیاه a. fragrans فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی در تست dpph از خود نشان داد در حالی که برش کلروفرمی از عصاره متانولی این گیاه بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی را در تست بتاکاروتن-لینولئیک اسید از خود نشان داد. عصاره متانولی میوه رسیده گیاه m. azedarach پایین ترین فعالیت آنتی اکسیدانی را در تست dpph و فولین سیوکالتیو از خود نشان داد در حالی که عصاره متانولی میوه سبز این گیاه پایین ترین فعالیت آنتی اکسیدانی را در تست بتاکاروتن-لینولئیک اسید از خود نمایان نمود. فعالیت آنتی میکروبی اسانس و برش های به دست آمده از عصاره متانولی از اندام هوایی گیاه a. fragrans و عصاره های متانولی از بخش های مختلف از گیاه m. azedarach در برابر 3 باکتری گرم مثبت، 6 باکتری گرم منفی، یک قارچ و یک مخمر مورد آزمایش قرار گرفت. در این ملاحظه اسانس گیاه a. fragrans فعالیت آنتی میکروبی قابل ملاحظه ای از خود نشان داده در حالی که عصاره ها از هر دو گیاه هیچ گونه فعالیت آنتی میکروبی از خود نشان ندادند.

گیاهان معطر از زمان های قدیم به دلیل خواص دارویی و نگهدارندگی آن ها در برابر فساد و هم چنین برای عطر و طعم دادن به غذا استفاده می شده اند. خواص دارویی گیاهان معطر تا حدودی مربوط به اسانس های گیاهی می باشند. بر این اساس، در این پژوهش بخش های گل و برگ دو گیاه salvia sclarea l. وsalvia reuterana boiss. از خانواده لامیاسه (لابیاته) از منطقه ی رهق کاشان مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب های طبیعی تشکیل دهنده ی اسانس این دو گیاه شناسائی و خواص آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی اسانس و عصاره های متانولی گل و برگ این دو گیاه سنجیده شد.اسانس های استخراج شده از بخش های گل و برگ این دو گیاه با روش simultaneous distillation extraction (sde) ، به وسیله دستگاه gc-ms آنالیز شد. در اسانس گل و برگ گیاه s.sclareaبه ترتیب 12 و29 ترکیب مورد شناسائی قرار گرفت. اجزای اصلی تشکیل دهنده اسانس گل شامل جرماکرن-د، بتا-کاریوفیلن و کاریو فیلن اکسید و اجزای اصلی اسانس برگ شامل جرماکرن – د ( 83/20%) ، بتاکاریوفیلن ( 24/17%) و کاریو فیلن اکسید (98/9%) بودند. هم چنین در اسانس گل و برگ گیاه reuterana.s به ترتیب 31و 26 ترکیب شناسائی شد. اجزای اصلی اسانس گل شامل بنزوئیک اسید هگزیل استر و بتا- گورجنون و اجزای اصلی اسانس برگ شامل جرماکرن- د و s8 ,13 - سدران دیول گزارش شدند. فعالیت آنتی کسیدانی اسانس و عصاره های متانولی گل و برگ دو گیاه مورد مطالعه، با استفاده از دو روش dpph و ?-caroten-linoleic acid مورد بررسی قرار گرقتند و با آنتی اکسیدان استانداردbht مقایسه شدند. در روش dpph، عصاره متانولی گل گیاه s.sclarea بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را با میزان ic50، 97/0±00/73 میکروگرم بر میلی لیتر نشان داد. در روش?-caroten-linoleic acid ، عصاره متانولی برگ گیاه s.sclarea بیشترین ظرفیت آنتی اکسیدانی را با میزان 57/47% در مهار رادیکال به خود اختصاص داد. هم چنین معادل گالیک اسید ترکیب های فنولی موجود در عصاره ها با روش فولین-سیکالتیو تعیین شد و ترکیب های فنولی موجود در عصاره ها در محدوده ی 39/81 و22/116 میکروگرم بر میلی گرم ارزیابی شد. در نهایت فعالیت ضدمیکروبی نمونه های اسانس و عصاره دو گیاه مورد مطالعه برروی 8 باکتری، 1 مخمر و 1 نوع قارچ با دو روش دسیک دیفیوژن و میکرودایلوشن مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل در بین نمونه های گیاه s.sclarea اسانس گل این گیاه بیشترین اثر و حساسیت را برای متوقف کردن رشد باکتری proteus vulgaris نشان داد. در میان نمونه های گیاه reuterana..s، اثر ضد مخمری اسانس گل این گیاه به خوبی نمایان است که با کمترین غلظت (81/7 میکروگرم بر میلی لیتر) قادر به مهار مخمر candida albicans می باشد.

در این پروژه ترکیبات شیمیایی اسانس ها، خواص آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبی عصاره متانولی سه گونه استاکیس stachys setifera, stachys pilifera, stachys spectabilis اندازه گیری شد. تجزیه gc و gc/ms و اسانس های بدست آمده به دو روش تقطیر با آب و نانو لوله شناسایی و مقایسه شد.ترکیبات اصلی به روش تقطیر با آب برای سه گونه به ترتیب: stachys setifera : caryophyllene oxide(14.47%), piperitenone oxide(10.14%), linalool(7.19%); 2-pentandecanone(7.89%), و stachys pilifera : bicyclopentadiene (29.84%)، caryolan-8-ol (9.4%)،beta-selinene (8.63%) ، 3a,6-methano-3ah-inden-4-d (7.22%)، spathulenol (7.01%) و stachys spectabilis : cembrene (32.97%)، longiborn-8-ene (30.1%)، valencene (8.48%)، 2-pentyl-2-cyclopentene-1-one (6.26%)، alpha-bisabolene (5.41%)، و ترکیبات اصلی بدست آمده به روش نانو لوله به ترتیب: stachys setifera : piperitenone oxide (30.73%)، cinnamaldehyde (18.48%)، linalyl acetate (11.06%)، borneol (4.30%) و stachys pilifera : bicyclopentadiene (51.28%)، cinnamaldehyde (5.49%)، p-cymene (4.83%)، linalyl butyrate (3.83%) و stachys spectabilis : benzaldehyde (30.69%)، caryophylene oxide (10.53%)، caryophylene (e) (9.80%)، chrysanthenyl acetate (6.22%) بدست آمد. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی گیاهان با استاده از دو روش که به ترتیب: با استفاده از رادیکال آزاد 2و2-دی فنیل -1-پیکریل هیدرازیل و بتا کاروتن لینولئیک اسید انجام شد. در روش اول مقدار ic50 برای سه گیاه به ترتیب 269، 138 و 97 میکرو گرم بر میلی لیتر و در روش دوم میزان بازداری به ترتیب سه گیاه: 34/51، 2/59 و 8/75 بدست آمد. مقدار کل ترکیبات فنولی عصاره متانولی سه گیاه به روش فولین سیوکالتیو به ترتیب: 5/52، 42/116 و 58/93 می باشد. و فعالیت آنتی میکروبی عصاره ها در برابر میزان بازداری میکرو ارگانیسم ها اندازه گیری شد.

چکیده در سال های اخیر اسانس ها و عصاره های استخراج شده از گیاهان به عنوان منبع تولید محصولات طبیعی مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند و کاربردهای فراوانی برای آن ها در صنایع غذایی، دارویی و عطرسازی محقق شده است. کاربرد مواد گیاهی به عنوان رژیم های غذایی و نگه-دارنده، به دلیل ظرفیت های آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی و دیگر ذخیره های زیستی آن هاست. در این پژوهش، گیاه calligonum arborescens litw. از خانواده علف هفت بند از منطقه کاشان مورد بررسی قرار گرفت. اسانس اندام های هوایی گیاه بالا با روش تقطیر و استخراج با بخار به طور همزمان با حلال پنتان، استخراج شد و با gc-ms مورد مطالعه قرار گرفت. در اسانس این گیاه تعداد 20 ترکیب شناسایی شد. در مرحله بعدی، استخراج عصاره از اندام های گیاه به روش سوکسله انجام شد و قابلیت آنتی-اکسیدانی نمونه ها با استفاده از دو روش ارزیابی شد: 1) مهار رادیکال آزاد پایدار 2و2- دی فنیل1- پیکریل هیدرازیل ( dpph) و 2) سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید. ظرفیت تام فنلی عصاره های متانولی گیاه با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. همچنین عصاره های متانولی گیاه با سنجش مرگ و میر میگوی آب شور دریا برای ارزیابی اثر ضد سرطانی غربال شدند. نتایج نشان داد که ترکیبات اصلی اندام های هوایی گیاه شامل دودکانوئیک اسید (36/44%)، دکانوئیک اسید (14/9%)، پی پریتنون (49/8%)، بتا-یونون (89/5%) بود. عصاره متانولی ساقه کمترین میزان ic50 را در مقایسه با آنتی اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن (16/1±06/17=(bht)ic50) نشان داد. در سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید نیز عصاره های متانولی درصد مهار اکسیداسیون قابل ملاحظه ای را در مقایسه با شاهد bht نشان داد. با توجه به مقادیر ظرفیت تام فنلی عصاره های متانولی گیاه می توان گفت این گیاه دارای پتانسیل بالا در تولید ترکیب های فنلی است. عصاره های متانولی، همچنین فعالیت ضد میکروبی ضعیفی مقابل میکروارگانیسم های مورد آزمایش نشان دادند. طبق نتایج حاصل در این پژوهش این گیاه خاصیت ضد سرطانی نداشت.

در این تحقیق گیاه "اسکنبیل" .calligonum comosum l`her متعلق به خانواده علف هفت بند (polygonaceae) مورد بررسی قرار گرفته است. اسکنبیل از درختچه های مخصوص نواحی بیابانی است و گونه های مختلف آن در نقاط و عرض های مختلف جغرافیایی کشور ما، در خاک های بیابانی و شن های متحرک و همچنین در اراضی شوره زار دیده می شود. اسانس اندام های هوایی گیاه در زمان گل دهی به صورت تر و خشک با روش تقطیر و استخراج با بخار به طور همزمان با یک حلال آلی(sde)، استخراج شد. برای شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، از دستگاه های گاز کروماتوگرافی (gc) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی (gc/ms) استفاده شد. همچنین ارزیابی خواص ضداکسیدانی عصاره های تام متانولی و اسانس اندام های هوائی این گیاه، با استفاده از دو روش مهار رادیکال آزاد پایدار 2، 2- دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل (dpph) و سنجش بتا-کاروتن- لینولئیک اسید ارزیابی شد. افزون بر این ظرفیت تام فنولی عصاره های متانولی اندام های گیاه، با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. هم چنین عصاره های متانولی اندام های گیاه با سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا غربال شدند. نتایج این پژوهش نشان داد، ترکیب های اصلی اسانس گیاه تر و خشک به ترتیب n- تریکوزان (%22/17) و متیل پارا انیسات (%88/23) هستند. عصاره های متانولی اندام های گیاه به ترتیب با ic50 ساقه برابرg/ml µ 63/36، ساقه و میوه برابرg/ml µ 69/44، ساقه و گل برابرg/ml µ 68/19 و میوه برابر g/mlµ 8/114، در مقایسه با ضد اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن(bht) با ic50 برابرg/ml µ 06/17 به غیر از میوه، اثر متوسطی داشته که این اثر در ساقه و گل که تقریباً برابر bht بوده، مشهودتر است. در سنجش بتا-کاروتن-لینولئیک اسید، عصاره های متانولی اندام های مختلف گیاه، درصد مهار اکسایش متوسط (ساقه: %78/78، ساقه و میوه: %70/56، ساقه و گل: %43/55 و میوه: %53/75) را نشان دادند که تقریباً برابر نیمی از درصد مهار نشان داده شده با bht (%3/97) بود. ظرفیت تام فنولی عصاره های متانولی اندام های ساقه برابر gµ 83/78، ساقه و میوه برابر gµ 84، ساقه و گل برابرg µ 58/107 و میوه برابر gµ 88/79 مشاهده شد. از بین 11 سویه میکروبی مورد آزمایش، 6 سویه به نمونه ها حساسیت نشان دادند و بزرگترین هاله ممانعت از رشد در حد 22 و 19 میلی متر، به ترتیب مربوط به میکروب s. epidermidis در ساقه و میکروب k. pneumoniaeدر میوه گیاه نشان داده شد. سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا روی عصاره های متانولی اندام های مختلف گیاه، دارای سمیت ضعیف و برابر با g µ 1000<lc50 بود. می توان نتیجه گرفت که فعالیت این گیاه از لحاظ ضد اکسیدانی در حد مطلوب و از لحاظ ضد میکروبی در حد متوسط و از نظر سمیت سلولی در حد ضعیف است.

از زمان های کهن از خواص دارویی گیاهان معطر ، نگه دارندگی و طعم دهندگی و عطر مطلوب آن ها در غذا استفاده شده است. کاربرد مواد گیاهی به عنوان رژیم های غذایی و نگه دارنده، به دلیل ظرفیت های ضد اکسیدانی و ضدمیکروبی و دیگر ذخیره های زیستی آن هاست. در این پژوهش گیاه dendrostellera lessertii (wikstr.) van tiegh. از خانواده دافنه و گیاه dracocephalum kotschyi boiss. از خانواده نعنا ازکاشان بررسی شدند. اسانس اندام های هوایی گیاهان بالا با روش تقطیر و استخراج با بخار به طور هم زمان با یک حلال آلی، استخراج شد و با gc-ms مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش به ارزیابی خواص ضد اکسیدانی عصاره های تام متانولی و اسانس اندام های هوایی این گیاهان در محیط غیر زنده می پردازد. قابلیت ضداکسیدانی نمونه ها با استفاده از دو روش ارزیابی شد: 1) مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دی فنیل-1- پیکریل هیدرازیل (dpph) و 2) سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید. ظرفیت تام فنلی عصاره های متانولی d. lessertii و d. kotschyi با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. هم چنین عصاره های متانولی دو گیاه با سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا غربال شدند. نتایج نشان داد که ترکیب اصلی اندام های هوایی d. lessertii و d. kotschyi به ترتیب پاراکرزول (65/10%) و سیکلوهگزیل آلن (31/37%) بود. عصاره های متانولی این دو گیاه به ترتیب با ic50 برابر با ?g/ml1/90 ± 142/35و ?g/ml0/00 ± 130/32در مقایسه با ضد اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئن (bht ,?g/ml 0/73 ± 17/06=ic50)، اثر کمی را در سنجش dpph نشان دادند. در سنجش بتا کاروتن-لینولئیک اسید، عصاره های متانولی d. lessertii و d. kotschyi درصد مهار اکسایش متوسط (به ترتیب 32/61% و 70/59%،) را نشان دادند، که نیمی از درصد مهار نشان داده شده با bht (102/34%) بود. ظرفیت تام فنلی عصاره های متانولی d. lessertii و d. kotschyi به ترتیب 70/3±48/37 ?g و61/3± 20/45 ?g بود. رابطه مستقیمی بین فعالیت ضداکسیدانی و ظرفیت ترکیب های فنلی به نظر می رسد. عصاره های متانولی گیاهان، هم چنین فعالیت ضدمیکروبی ضعیفی مقابل میکروارگانیسم های موردآزمایش نشان دادند، اما اسانس آن ها در این آزمایش غیر فعال بودند. سنجش کشندگی میگوی آب شور دریا روی عصاره های متانولی گیاه d. lessertii سمیت قوی (lc50=10?g ) و گیاه d. kotschyi سمیت ضعیفی (lc50=920?g) را نشان دادند.

چکیده سابقه استفاده از گیاهان به قدمت تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین است و این تاریخچه انسان را به بررسی و کنکاش بیشتر در مورد ذخیره های غنی گیاهی در جهان ترغیب می کند. این پژوهش به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات فرار و ارزیابی فعالیت ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، سمیت سلولی و محتوای تام فنلی عصاره متانولی گیاه گل شکافته از منطقه کاشان می پردازد. ترکیبات فرار این گیاه از خانواده گل استکانی با روش تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی استخراج و با gc-ms شناسایی شد. در سنجش خواص ضد اکسیدانی از روش های مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دی فنیل-1-پیکریل هیدازیل (dpph) و بی رنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیک اسید استفاده شد. محتوای تام فنلی عصاره ها نیز با واکنشگر فولین- سیوکالتو اندازه گیری شد. سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضدمیکروبی آن با روش های تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن و حداقل غلظت ممانعت کننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که پالمیتیک اسید، لینولئیک اسید، هنی کوزان و میریستیک اسید از عمده ترین ترکیبات فرار گیاه هستند. در روش dpph، مقایسه ic50 عصاره های ساقه و میوه از رویشگاه های دره شهسواران و رهق (به ترتیب 0.07±1.36، 0.02±0.34، 0.06±1.05 و 0.04±0.56 میلی گرم بر میلی لیتر) باbht (ic50=0.02±0.001 mg/ml) نشانگر خاصیت ضد اکسیدانی ضعیف آن است که محتوای فنلی اندک عصاره ها ( به ترتیب 1.72±15.67، 3.65±79.67، 3.19±27.19، 2.95±44.66 میکرو گرم بر میلی گرم) نیز آن را تأیید می کند. در روش بتا کاروتن-لینولئیک اسید، درصدهای مهار اکسایش ساقه و میوه از دره شهسواران و رهق (به ترتیب 0.3±20.2%، 0.6±39.2%، 0.3±16.3% و 1.1±37.4%) در مقایسه باbht (91.3±5.0=i%) قابل توجه نبود. سمیت سلولی گیاه در روش کشندگی میگوی آب شور با lc50 بالاتر از1000 میکروگرم بر میلی لیتر ضعیف ارزیابی شد و نیز عصاره های متانولی با قطر هاله در محدوده 24-8 میلی متر و mic بالاتر از 500 میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به میکروارگانیسم های مورد آزمایش در مقایسه با آنتی بیوتیک های سنتزی، فعالیت ضدمیکروبی چشمگیری را نشان نداد. کلمات کلیدی: تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی، ضد اکسیدان، ضدمیکروبی، سمیت سلولی، گل شکافته

چکیده گیاهان معطر از دیرباز به خاطر داشتن خواص نگهدارنده و دارویی به عنوان افزودنی به عطر و چاشنی های غذایی استفاده می شده اند. برخی از خصوصیات دارویی گیاهان معطر به اسانس ها نسبت داده می شود. این مطالعه ترکیبات شیمیایی اسانس و خواص ضداکسیدانی، ضد میکروبی و سمیت سلولی عصاره متانولی برگ، میوه و ساقه گیاه ferula ovina boiss. از خانواده چتریان جمع آوری شده از منطقه آذران کاشان را در شرایط آزمایشگاهی گزارش می کند. قسمت های مختلف گیاه با روش تقطیر مورد عمل اسانس گیری قرار گرفته و اسانس های به دست آمده، با استفاده از دستگاه gc/ms و gc/fid مورد آنالیز قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل، در اسانس برگ، میوه و ساقه گیاه به ترتیب 19، 16 و 18 ترکیب شناسایی شدند. استخراج عصاره از بخش های مختلف گیاه به روش سوکسله انجام شد. عصاره های متانولی برگ، میوه و ساقه گیاه فعالیت ضداکسیدانی ضعیفی در برابر رادیکال dpph (مقادیر ic50 به ترتیب 5/0±603/395،1±949/234 و 5/1±176/699 میکروگرم بر میلی لیتر) و سنجش به روش بتاکاروتن/لینولئیک اسید (درصدهای بازداری به ترتیب 4/49، 6/48 و 2/38) نشان دادند. محتوای کل فنولی عصاره ها به ترتیب 08/0±72/13، 33/0±78/42 و 15/0±49/23 میکروگرم بر میلی گرم بود. عصاره های گیاهی و اسانس ها همچنین فعالیت ضد میکروبی ضعیفی در برابر میکروارگانیسم ها تست شده نشان دادند. عصاره های متانولی توسط سنجش مرگ و میر میگوی آب شور بررسی شدند و سمیت سلولی بالایی را در این تست نشان دادند (2±19، 2±10 و2±8 میکروگرم بر میلی لیتر).

رابطه و پیوند انسان و گیاه به قدمت فرهنگ بشری است، از آغاز اولین آثار جوامع بشری، استفاده از گیاه به عنوان مواد غذایی و دارو در تمام جوامع متداول بوده است. عصاره و اسانس گیاهان به سبب دارا بودن خواص و ویژگی های منحصر به فرد و کاربردهای فراوان سنتی و صنعتی آن ها اهمیت بسزائی دارند. در این پژوهش گیاه l. pterocarya fraxinifoliaکه نام عمومی آن caucasian wingnut است و در آستارا، سیاهکل، رشت و مازندران به ترتیب به نام های موتال،کهل ،کوچی و لرگ مشهور است به-عنوان یکی از گیاهان بومی ایران که با پراکندگی بسیار در مناطق شمالی ایران، ترکیه و قفقاز می روید، برای انجام آنالیزهای کیفی و سنجش خواص بیولوژیکی از جمله سنجش فعالیت مهار رادیکال آزاد، سنجش فعالیت مهار پراکسیداسیون لیپید، سنجش میزان کل ترکیبات فنلی، میزان خواص ضد میکروبی و همچنین سنجش میزان خواص سمیت سلولی انتخاب شد. افراد محلی از برگ این گیاه به عنوان ضد قارچ در درمان کچلی و همچنین به عنوان ماهی کش در صید ماهی استفاده می کنند. از آنجا که عصاره این گیاه در آزمون های بیولوژیکی فعالیت بالایی نشان داد، به منظور دست یابی به فرکشن موثر، کروماتوگرافی ستونی انجام و فعالیت های بیولوژیکی فرکشن های هگزانی، کلروفرمی، اتیل استاتی و متانولی اندازه گیری و با عصاره تام مقایسه شد. از بین فرکشن های فوق ملاحظه گردید که فرکشن اتیل استاتی بیشترین فعالیت بیولوژیکی را نشان داد. سپس برای بدست آوردن اجزاء موثر جداسازی بر روی فرکشن اتیل استاتی آغاز و با توجه به موفقیت آمیز بودن روش های کروماتوگرافی کلاسیک در جداسازی اجزاء با انجام روش های خالص سازی تکمیلی، چهار ماده خالص حاصل شد که از طریق طیف-گیریuv ،ir ، h1-nmr ،c13-nmr ، hmbc، hsqc و mass ساختار دقیق این ترکیب ها تعیین گردید. ژوگلون (juglone )، هیدرو ژوگلون 4-o-گلوکوزاید (hydrojuglone-4-o-glucoside)، سیرینجین ((syringin و 1,4-dihydroxy-8-methoxy-7,8-dihydronaphthalen-5-one ترکیب های خالص شده از این گیاه بودند.

در این تحقیق، تاثیر روش اسانس گیری روی ترکیب درصد اجزاء استخراج شده از دو گونه بومی گیاهی ziziphora tenuior l. و ziziphora clinopodioides lam. با نام های محلی کاکوتی و کاکوتی کوهی برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش برای اولین بار استفاده از روش ابداعی اسانس گیری با بخار سرد به عنوان یکی از روش های نوین اسانس گیری رسما استفاده شده است. بدین منظور اسانس اندام های هوایی دو گیاه در زمان گل دهی به وسیله دستگاه های sde، کلونجر، دستگاه تقطیر با بخار آب و اسانس گیری با استفاده از بخار حاصل از امواج فراصوت استخراج شده و به منظور شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس، از دستگاه های گاز کروماتوگرافی(gc) و گاز کروماتوگرافی جفت شده به طیف سنج جرمی(gc-ms) استفاده شد. هم چنین به منظور بررسی خواص کیفی گیاهان مورد مطالعه، ترکیبات فیتوشیمیایی و فعالیت بیولوژیکی آن ها از نظر خواص آنتی اکسیدانی، میزان سمیت سلولی، خاصیت ضدباکتری و ضدقارچی و مورد ارزیابی قرار گرفت. در اسانس گیاه کاکوتی ترکیبهای پولگون (01/80% تا 10/90%) و پیپریتنون (50/4% تا 14/7%) و در اسانس کاکوتی کوهی پولگون (87/25% تا 20/35%)، پیپریتنون (11/10% تا 88/27%) بالاترین درصد را به خود اختصاص دادهاند. براساس نتایج این پژوهش، عصاره ی متانولی اندام های هوایی گیاه کاکوتی و کاکوتی کوهی اثرات آنتی اکسیدانی به ترتیب در حدود 4 و 5/7 برابر کم تر از استاندارد bht دارند. در آزمون مهار پراکسیداسیون لیپید، عصاره متانولی گیاه کاکوتی کوهی فعالیت بیشتری نسبت به گیاه کاکوتی از خود نشان داده است. مقدار کل ترکیبات فنلی عصاره ی متانولی گیاه کاکوتی کوهی نیز در حدود 2 برابر مقدار آن برای گیاه کاکوتی است. خاصیت ضدمیکروبی عصاره و اسانس دو گیاه بر روی 11 سویه میکروبی بیماری زا از دو روش دیسک دیفیوژن و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد ارزیابی شد که 9 سویه به نمونه ها، حساسیت نشان دادند. به طور متوسط خاصیت ضدمیکروبی اسانس ها نسبت به عصاره ها به طور چشمگیری بالاتر بود. سنجش میزان کشندگی میگوی آب شور، به منظور تعیین سمیت سلولی عصاره های دو گیاه و همچنین به عنوان شاخصی جهت غربالگری عصاره ها از نظر دارا بودن فعالیت ضد سرطانی انجام و نشان دهنده وجود میزان معناداری از سمیت سلولی در عصاره متانولی هر دو گیاه کاکوتی و کاکوتی کوهی بود. ارزیابی فیتوشیمیایی دو گیاه نیز نشان دهنده وجود مقدار قابل ملاحظه ای فلاونوئید در گیاه کاکوتی و آلکالوئید در گیاه کاکوتی کوهی است.

اهمیت استفاده از گیاهان در صنایع غذایی و به خصوص دارویی، بر کسی پوشیده نیست. در کنار این صنایع، صنعت عطر و ادکلن نیز یکی از پر رونق ترین شاخه های مورد توجه و از نظر اقتصادی سود آور محسوب می شود که گیاهان معطر نقشی مهم در آن ایفا می کنند. یکی از اجزاء بسیار مهم طبیعی به کار رفته در عطرها، مشتقات گل محمدی rosa damascene mill. می باشد که منطقه کاشان، پیشینه تاریخی مهمی در تولید عطر طبیعی از این گونه را داراست. متاسفانه علی رغم وجود سوابق تاریخی در مورد این گونه ارزشمند تا کنون تحقیقات کاربردی ارزشمندی در منابع علمی در مورد این گیاه ارائه نشده است. بنابراین با توجه به ارزش اقتصادی و کاربرد فراوان اسانس گل محمدی در صنایع داروسازی، عطر سازی و غذایی، در این تحقیق، اثر پارامترهای مختلف شامل زمان و دمای نگه داری پس از چیدن گل ها و همچنین اثر دوره گل دهی بر کیفیت اسانس از نظر خواص شیمیایی و فیزیکی بررسی شد. نتایج نشان داد که تمامی پارامترها بر کیفیت و کمیت اجزاء اسانس استخراج شده تاثیر به سزایی دارند اما انتخاب بهترین پارامترها کاملا وابسته به نوع کاربرد اسانس و خاصیت مورد انتظار خواهد بود. در این تحقیق، همچنین مشتقا ت روغنی استخراج شده، شامل کانکریت پنتانی و هگزانی و روغن آبسلود، با اسانس استخراج شده از طریق تقطیر با بخار آب مورد مقایسه کمی و کیفی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز اجزاء اسانس با استفاده از تکنیک gc-ms، در استخراج توسط حلال (کانکریت ها) درصد بالاتری از هیدرو کربن های آلیفاتیک و الکل نسبت به روش تقطیر، استخراج شده اند و گروه های استری و کربونیل کمتری در کانکریت ها ظاهر شده اند. از طرف دیگر، اندام های مختلف گیاهl. rheum ribes از منطقه قمصر کاشان، به دلیل فراوانی رویش و کاربرد غذایی و دارویی فراوان در منطقه از یک طرف و عدم وجود گزارش های معتبر علمی از طرف دیگر، از نظر میزان فعالیت بیولوژیکی، به منظور ردیابی اثرات دارویی، مورد آنالیز قرار گرفت؛ انجام آزمون های غربالگری از نظر تعیین حضور انواع متابولیت های ثانویه موجود در گیاه، عدم حضور آلکالوئید ها و حضور مقادیر زیادی از فلاونوئید و آنتراکینون ها را در گیاه تأیید نمود. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های آبی و متانولی و اسانس اندام های مختلف گیاه با استفاده از تعیین میزان مهار رادیکال آزاد و توانایی مهار اکسایش لیپید ارزیابی شد. همچنین میزان ترکیبات فنلی موجود در عصاره ها با روش فولین - سیکالتیو اندازه گیری شد، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که عصاره های این گیاه به خصوص عصاره متانولی دارای خواص آنتی اکسیدانی نسبتا بالایی می باشند. نتایج آزمون های ضدمیکروبی، وجود اثرات ضعیف ضدمیکروبی را برای برخی عصاره ها نشان می دهد. همچنین بررسی میزان سمیت سلولی به روش میگوی آب شور وجود اثرات سمیت سلولی را در گیاه تایید نمی کند. کلمات کلیدی: گل محمدی، ریواس، روغن اسانسی، اثر دما، اثر زمان، اثر دوره برداشت، خواص فیزیکوشیمیایی، کانکریت، آبسلود، فعالیت آنتی اکسیدانی، فعالیت ضد میکروبی، سمیت سلولی

ترکیبات فعال بیولوژیکی استخراج شده از پیکره ی گیاهان برای مصارف دارویی گوناگون، از جمله حذف میکروارگانیسم های پاتوژن و جلوگیری از اثرات سمی اکسیدآن ها کاربرد دارند. یکی از موارد مهم و حیاتی در استخراج مواد از گیاهان، حفظ ساختار شیمیایی اولیه و جلوگیری از تخریب مولکول های آن ها می باشد. بنابراین، ابداع روش و استفاده از تکنیکی که به وسیله آن بتوان استخراج ترکیبات حساس اسانس از گیاهان را بدون استفاده از حرارت و در دمای پایین انجام داد می تواند در میل به این هدف اثر بسزایی داشته باشد. در این پژوهش برای اولین بار دستگاه اسانس گیری از طریق مولد امواج فراصوت، طراحی و ساخته شد؛ به منظور ارزیابی کارایی دستگاه و روش مورد نظر، اسانس های حاصل از دو گیاه بومیtanacetum pinnatum و achillea wilhelhemsii، استخراج شده با دستگاه مولد امواج فراصوت و تقطیر با بخار آب کلونجر مورد مقایسه قرار گرفتند. هم چنین با توجه به عدم وجود گزارش در مورد دو گونه گیاهی مورد استفاده از نظر تحقیقات فیتوشیمیایی و بیولوژیکی، دو گیاه نام برده علاوه بر آنالیز اجزاء اسانس با استفاده از دستگاه gc-msو غربالگری فیتوشیمیایی عصاره ها از نظر تعیین انواع مواد موثر موجود، با انجام آزمون های آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی و بررسی سمیت سلولی نیز مورد ارزیابی قرار-گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که از نظر مقایسه روش اسانس گیری به کمک دستگاه فراصوت با دیگر روش های موجود تفاوت های قابل تأملی در میزان و نوع ترکیبات اسانسی استخراج شده وجود دارد. از نظر خواص بیولوژیکی، خاصیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی در هیچ یک از گیاهان مشاهده نشد و این موضوع, در تطابق نسبی با نتایج حاصل از بررسی های فیتوشیمیایی از نظر میزان وجود ترکیبات تاننی، فلاونوئیدی و آنتوسیانینی موجود در عصاره می باشد. در مورد آزمون های ضدمیکروبی نیز اسانس این دو گیاه اثرات بارزتری نسبت به عصاره ها از خود نشان داده اند.

این پژوهش به شناسایی کمی و کیفی ترکیب های فرار و ارزیابی فعالیت ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، سمیت سلولی و محتوای تام فنلی عصاره متانلی گیاه سنبل بیابانی رفیع(bunge. (eremostachys laevigata از منطقه ی کاشان پرداخته است. ترکیب های فرار این گیاه از خانواده ی نعناعیان با روش تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی استخراج و با gc-ms شناسایی شدند. در سنجش خواص ضد اکسیدانی از روش های مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دی فنیل-1- پیکریل هیدازیل (dpph) و بی رنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیک اسید استفاده شد. محتوای تام فنلی عصاره ها نیز با واکنشگر فولین- سیوکالتیو اندازه گیری شد. سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضدمیکروبی آن با روش تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که لینالول (80/11%) و 1- لیمونن (07/5%) از عمده ترین ترکیبات فرار گیاه هستند. در روش dpph، مقایسه ی ic50 عصاره های برگ و سرشاخه ی گلدار (به ترتیب 58/12 و 79/70 میکروگرم بر میلی لیتر)، نشانگر خاصیت ضد اکسیدانی بیشتر برگ گیاه است. محتوای فنلی عصاره ها نیز به ترتیب 97/28 و 16/27 میکرو گرم بر میلی لیتر اندازه گیری شد. در روش بتا کاروتن-لینولئیک اسید نیز، درصدهای مهار اکسایش برگ و سرشاخه ی گلدار که به ترتیب 28/49 % و 73/18 %به دست آمد نشان دهنده ی بیشتر بودن خاصیت آنتی اکسیدانی برگ گیاه است. سمیت سلولی برگ گیاه در روش کشندگی میگوی آب شور با µg/ml 1000lc50 > ضعیف ارزیابی شد، اما سرشاخه ی گلدار با lc50 معادل µg/ml162 سمیت سلولی بیشتری نسبت به برگ گیاه نشان داد. برگ و سرشاخه ی گلدارگیاه هیچ خاصیت ضد میکروبی از خود نشان ندادند.

در این مطالعه آنالیز کمی و کیفی اسانس سرشاخه هوایی گیاه آویشنک و بررسی خواص بیولوژیک عصاره متانولی گیاه فوق و اندام های میوه، ساقه و برگ از گیاه سریش زرین و نیز طراحی و سنتز مشتق دی آزو مولکول رزوراترول به منظور بهبود فعالیت آنتی اکسیدانی آن صورت گرفته است. اسانس گیری از سرشاخه هوایی آویشنک با دستگاه sde انجام شد. آنالیز و شناسایی اسانس حاصل بوسیله دستگاههای gc و gc-ms انجام پذیرفت و 93 درصد کل اسانس شناسایی شد.

در این پژوهش به شناسایی ساختار ترکیب های فرار و بررسی فعالیت های بیولوژیکی گیاهی متعلق به خانواده لاله به نام eremurus persicus (jaub. & spach) boiss. (سریش ایرانی) جمع آوری شده از منطقه میمه پرداخته شد. گل، برگ و میوه گیاه بوسیله روش تقطیر و استخراج به طور هم زمان با حلال پنتان مورد عمل اسانس گیری قرار گرفته و اجزای تشکیل دهنده ترکیب های فرار نمونه های مورد مطالعه توسط gc-fid و gc-msمورد مطالعه قرار گرفتند. در مرحله بعدی، استخراج عصاره از اندام های گیاه به روش سوکسله انجام شد و قابلیت آنتی اکسیدانی نمونه ها با استفاده از دو روش مهار رادیکال آزاد پایدار 2و2- دی فنیل1- پیکریل هیدرازیل dpph)) و سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید ارزیابی شد. ظرفیت تام فنلی عصاره های متانولی گیاه با معرف فولین سیوکالتیو اندازه گیری شد. اثرات ضدمیکروبی عصاره های گیاهی بوسیله دو روش دیسک دیفیوژن و تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (mic) مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین عصاره های متانولی گیاه با سنجش مرگ و میر میگوی آب شور دریا برای ارزیابی اثر ضد سرطانی غربال شدند. نتایج نشان داد ترکیب های n-نونانال (01/9% درگل)، پاراوینیل-گوائیاکول (94/6% در گل)، هگزادکانوئیک اسید (4/11% درگل ،95/7% در برگ و 07/13% در میوه)، سودوفیتول (7/22% درمیوه)، ترانس-وربنول ( 85/9% در میوه)، کایورن ( 45/8% در برگ)، e- بتا-یونون (04/7% در برگ)، آپیول (31/5% در گل)، هپتادکان (31/5% در گل) و 2e،4e- دودکادی انول(86/5% در برگ) بالاترین درصد ترکیب های فرار موجود در گیاه را به خود اختصاص داده اند. در سنجش به روش dpph عصاره متانولی گل بالاترین و عصاره متانولی ساقه کمترین میزان ic50 را به خود اختصاص داد. در روش سنجش بتاکاروتن-لینولئیک اسید عصاره متانولی گل بالاترین و عصاره متانولی ساقه پایین ترین درصد مهار را نشان دادند. از میان اندام های گیاه، گل، برگ و میوه گیاه نسبت به بعضی از میکروارگانیسم ها عملکرد ضعیفی را نشان دادند. در سنجش فعالیت ضدسرطانی از میان اندام-های مختلف، میوه دارای بالاترین اثر ضدسرطانی بود. کلمات کلیدی: سریش ایرانی، تجزیه و شناسایی با gc-ms، فعالیت آنتی اکسیدانی، فعالیت ضد میکروبی، آزمایش کشندگی میگوی آب شور.

خانواده نعناء دارای 220 جنس و حدود 4000 گونه در جهان است و دارای طیف وسیعی از تنوع مورفولوژیکی بوده و گیاهان متعلق به این خانواده تقریبا" همه جازیcosmopolite می باشند و یکی از خانواده های گیاهی تکامل یافته به شمار می آید. گونه های مختلف جنس برازمبل perovskia محدوده ی جغرافیای وسیعی از نواحی خشک تا فرا خشک کشور را در بر می گیرند. این پژوهش برای بررسی تشریحی و ریخت شناسی دو گونه از جنس برازمبل perovskia از مناطق شهسواران قمصر کاشان و باغ گیاهشناسی کاشان انجام گرفت، که بر اساس بررسی های به عمل آمده در خصوص ویژگیهای ریخت شناسی گیاهان مناطق خشک، تا کنون مطالعه پیرامون این دو درختچه بیابانی انجام نگرفته و تنها پژوهش انجام شده در ارتباط با این دو گیاه، بررسی ویژگی های اسانس سر شاخه های گلدار آنها می باشد. به این منظور در هر منطقه افراد جامعه تشخیص داده شد و سپس مورد مطالعات ریخت شناسی و تشریحی قرار گرفت. داده های حاصل از مطالعات تشریحی به روش گونو تجزیه و تحلیل شدند. از بررسی تشریحی و ریخت شناسی دو گونه، برداشت گردید که، تنها از خصوصیات آناتومیکی ریشه ومورفولوژیکی برگ میتوان این دو گونه را ازیکدیگرتشخیص داد.با توجه به نتایج به دست آمده و مقایسه آن با مطالعات انجام شده روی سایر جنس های خانواده نعناء، می توانیم این گونه نتیجه گیری کنیم که تنها صفات آناتومی، صفات مقایسه ای مناسبی برای مطالعه گونه های مختلف این جنس نمی باشند. بلکه سایر خصوصیات ریخت شناسی گیاه، نظیر ویژگیهای میکرومورفولوژی و گرده شناسی، کمک موثرتری را در تفکیک گونه ها، ارائه می کند.

در این تحقیق اجزای تشکیل دهنده اسانس دو گیاه مریم گلی لبه دار و گل محمدی شناسایی و اثرات ضد اکسیدانی، ضد سرطانی و ضد میکروبی آن بررسی شد. اسانس گیاه مریم گلی لبه دار با روش تقطیر و استخراج به طور همزمان و اسانس گل محمدی به روش صنعتی تهیه و با جفت کروماتوگرافی گازی- طیف نگار جرمی آنالیز شد. ترکیبات نونادکان (%89/10)، ژرانیول (%15/9) و سیترونلول (%97/55) اجزای اصلی اسانس گل محمدی و آلفاپینن (47/20-15/12%)، بتا-پینن (96/7-03/24%)، سابینن (73/16-46/6%)، بای سیکلوژرماکرن (39/1-28/22%)، اوکالیپتول (99/7-78/1%)، مانول (15/2-63/20%)، کاریوفیلن (37/0-01/12%)، بورنئول (60/10-80/1%) و اسپاتونلول (44/1-28/8%) اجزای اصلی اسانس مریم گلی تشخیص داده شد. خواص فیزیکوشیمیایی اسانس گل محمدی اندازه گیری و با استاندارد مقایسه شد. عصاره های استخراج شده بوسیله دستگاه سوکسله با آزمون های آنتی اکسیدانی به روش dpph و بتاکاروتن – لینولئیک اسید مورد سنجش قرارگرفت. در تست dpph عصاره های متانولی، برگ، سرشاخه هوایی، گل و میوه به ترتیبic50 برابر با 19/184، 16/20 و 09/149 و عصاره های متانولی گلبرگ خشک گل محمدی، گلبرگ تازه، پسماند گل، برگ خشک و نهنج به ترتیب ic50 برابر با 09/63، 91/22، 18/16، 61/18 و 21/23 میکروگرم بر میلی لیتر را نشان دادند. در سنجش بتاکاروتن-لینولئیک اسید عصاره های متانولی، برگ، سرشاخه هوایی، گل و میوه به ترتیب میزان مهاری معادل 36/0، 96/32 و 12/9 درصد و عصاره های متانولی گلبرگ خشک گل محمدی، گلبرگ تازه، پسماند گل، برگ خشک و نهنج به ترتیب میزان مهاری معادل 55/42، 53/39، 63/47، 12/13، 46/35 درصد نشان دادند. مقدار کل ترکیب های فنلی معادل با گالیک اسید نیز به روش فولین – سیوکالتیو اندازه گیری شد و مقادیر 42/59، 68/155 و 89/97 میکروگرم بر میلی گرم به ترتیب برای عصاره های متانولی برگ، سرشاخه هوایی، گل و میوه مریم گلی و مقادیر 31/92، 44/108، 11/135، 28/204، 47/135 میکروگرم بر میلی گرم به ترتیب برای عصاره های متانولی گلبرگ خشک، گلبرگ تازه، پسماند گل، برگ خشک و نهنج گل محمدی ثبت شد. اثرات ضد میکروبی و سمیت سلولی اسانس و عصاره ها مورد ارزیابی قرارگرفت. اسانس هر دو گیاه اثر ضد میکروبی نسبتاً خوبی را در مقابل اکثر سوش های مورد مطالعه نشان دادند. در آزمون سمیت سلولی، عصاره های متانولی هر دو گیاه جزء سرشاخه هوایی مریم گلی lc50 >1000 µg/ml را نشان دادند. در مورد فرکشن اتیل استاتی گلبرگ خشک، برگ خشک و اسانس تام گل محمدی و برگ، سرشاخه هوایی و گل و میوه و عصاره متانولی سرشاخه هوایی مریم گلی به ترتیب lc50 برابر با 453 و 700 و 42 و 112 و 168 و 90 و790 میکروگرم بر میلی لیتر بدست آمد. اسانس گل محمدی و برگ مریم گلی اثر خوبی را در تست دیسک سیب زمینی نشان ندادند. کلمات کلیدی: گل محمدی، مریم گلی لبه دار، اسانس، عصاره، آنتی اکسیدان، ضد میکروب، سمیت سلولی، عصاره، اسانس

در این پژوهش ترکیبات فرار، خواص آنتی اکسیدانی، ضدمیکروبی و سمیت سلولی گیاه prosopis farcta از خانواده leguminosae از منطقه زابل و کاشان بررسی شدند. ترکیبات فرار گیاه با روش تقطیر و استخراج با بخار به طور همزمان با یک حلال آلی، استخراج شد و با gc-ms مورد مطالعه قرار گرفت، نونانوئیک اسید، هگزادکانوئیک اسید و اولوئیک اسید عمده ترین ترکیبات فرار گیاه بودند. قابلیت آنتی اکسیدانی نمونه ها با استفاده از سه روش متفاوت ارزیابی شد: 1) مهار رادیکال آزاد پایدار 2 و 2 دی فنیل -1- پیکریل هیدرازیل (dpph) 2) مهار رادیکال آزاد پراکسید هیدروژن 3) سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید. ریشه ها و سرشاخه ها گیاه در این آزمون ها خاصیت قوی نشان دادن. ظرفیت تام فنلی عصاره ها با معرف فولین سیوکالتیو اندازه-گیری شد و نتایج با نتایج آزمون های آنتی اکسیدانی گزارش شده همخوانی داشت. همچنین خاصیت سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضدمیکروبی آن با روش-های تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن و حداقل غلظت ممانعت کننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره های گیاه فعالیت ضعیفی در برابر میکروارگانیسم های نشان دادند و در آزمون ارزیابی کشندگی میگوی آبشور غیر فعال بودند.

در این پژوهش ترکیب¬های فرار سرشاخه¬گل¬دار و ریشه گیاه biebersteinia multifida dc به روش تقطیر با بخار همزمان با استخراج حلال آلی استخراج و با gc-ms شناسایی شد. که ترکیب¬های فرار عمده سرشاخه شامل farnesyl acetone (49/11%)، italicene ether (11/6%)، sandalore (78/5%)، selin- 11- en- 4- ?- ol.)78/4%)، nerolidol (02/5%) وtetrahydro- 4,4,7a- trimethyl-(4h) benzofuranone 5,6,7,7a- (32/5%) و ریشه شامل 3-methyl-2 butenal (48/19%)، angustione (57/17%)، borneol (43/16%)، nonanal (89/7%) و camphor (46/4%) می¬باشد. و اثرات ضد اکسیدانی، ضد میکروبی و سمیت سلولی عصاره متانولی سرشاخه و ریشه گیاه به روش سرد و گرم مورد بررسی قرار گرفت. برای سنجش خواص ضد اکسیدانی از روش های 1) مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2-دی فنیل-1-پیکریل هیدازیل (dpph) 2) بی رنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیک اسید 3) فعالیت آنتی اکسیدانی به روش پراکسید هیدروژن استفاده شد که نتایج این آزمون¬ها قدرت مهارکنندگی متوسطی را نشان داد. همچنین محتوای تام فنلی عصاره ها به روش فولین- سیوکالتو اندازه گیری شد که نتایج با آزمون¬های آنتی¬اکسیدانی همخوانی داشت. سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضد میکروبی آن با دو روش تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی: 1- روش انتشار در آگار 2- حداقل غلظت ممانعت کننده رشد ارزیابی شد. که در آزمون سمیت سلولی عصاره¬های ریشه و سرشاخه¬گل¬دار lc50 (به ترتیب پرکولاتور µg/ml186، 301 سوکسله µg/ml275، 220) نشان دادند. همچنین در آزمون ضدمیکروبی عصاره¬های سرشاخه نسبت به میکروارگانیسم¬ها غیر فعال بودند و عصاره¬های ریشه mic µg/ml 500 > نشان دادند.

نیاز جامعه جهانی به تامین سلامت از راههای طبیعی بر همگان پوشیده نیست. از اینرو، شناخت مواد موثره در اندامهای مختلف گیاهان که در سلامت ما نقش بسیار مهمی ایفا می کند از ضروریات است. در این پژوهش گیاه زیره سیاه bunium persicum با نام عمومی زیره سیاه کرمانی، به¬ عنوان یکی از گیاهان بومی ایران مورد مطالعه قرار گرفت. این گیاه به طور وحشی در استان سمنان ، استان قزوین، استان هرمزگان، استان های خراسان رضوی،شمالی و جنوبی، استان یزد، استان فارس، استان مرکزی و استان کرمان دیده می شود. آنالیزهای کیفی و سنجش خواص بیولوژیکی از جمله سنجش میزان مهار باکتری های پاتوژن escherichia coli، bacillus subtilis، staphylococcus aureus،pseudomonas aeruginosa، staphylococcus epidermidis، shigella dysenteriae، proteus vulgaris،salmonella paratyphi-a serotype و قارچ های candida albicans، aspergillus niger ، aspergillus brasiliensis و همچنین بررسی اثر بر رشد و ماندگاری باکتری های پروبیوتیکی لاکتوباسیلوس l10 و بیفیدوباکتریم مد نظر این مطالعه بود. اسانس و عصاره های میوه bunium persicum به دو روش سرد و گرم استخراج گردید. سپس اثر مهاری عصاره ها و اسانس بر روی باکتری های پاتوژن و رشد و ماندگاری باکتری های پروبیوتیک شناسایی و اندازه گیری شد. نتیجه گیری کلی : استفاده از اسانس زیره با غلظت حداقل 4000 میکروگرم بر میلی لیتر همراه با باکتری پروبیوتیکی l10 در محصولات غذایی و دارویی پیشنهاد نمی گردد. استفاده از عصاره ها ی زیره در محصولات غذایی و دارویی همراه با باکتری های پروبیوتیکی بیفیدیوم باکتریوم و لاکتوباسیلوس l10 مفید خواهد بود. مجموعه عصاره های زیره با باکتری های پروبیوتیکی بیفیدیوم باکتریوم و لاکتوباسیلوس l10 تشکیل ترکیبات سین بیوتیک را می دهد یعنی عصاره زیره خاصیت پری بیوتیکی دارد.

در سنجش خواص ضد اکسیدانی از روش های مهار رادیکال آزاد پایدار 2،2- دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل (dpph) و بی رنگ شدن بتاکاروتن-لینولئیک اسید استفاده شد. محتوای تام فنولی عصاره ها نیز با واکنش¬گر فولین-سیوکالتو اندازه گیری شد. سمیت سلولی گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور و فعالیت ضد میکروبی آن با روش های تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی شامل دیسک دیفیوژن و حداقل غلظت ممانعت کننده رشد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 8،1- سینئول، میرتنال، نوپینون و ترانس-پینوکاروئول از عمده ترین ترکیب¬های اسانس گیاه بودند. در روش dpph مقایسه ic50 عصاره پرکولاتور و سوکسله (به ترتیب 95/89، 65/67 میکرو گرم بر میلی لیتر) با bht (81/21 میکروگرم بر میلی لیتر) نشانگر خاصیت ضد اکسیدانی متوسط آن است که محتوای فنولی اندک عصاره (به ترتیب 00/35، 66/26 میکروگرم بر میلی گرم) نیز آن را تایید می کند. در روش بتا کاروتن-لینولئیک اسید، درصد مهار اکسایش عصاره پرکولاتور و سوکسله (به ترتیب 73/42، 38/65 درصد) در مقایسه با bht (100 درصد) متوسط بود. سمیت سلولی گیاه در روش کشندگی میگو آب شور برای عصاره پرکولاتور و سوکسله ( به ترتیب 290، 650 میکروگرم بر میلی لیتر)، خاصیت ضد سرطانی متوسط گیاه را نشان می دهد و عصاره ها هیچ فعالیت ضد میکروبی را نشان ندادند.

در تحقیق حاضر، پس از دو دوره برداشت گیاه ajuga chamaecistus subsp. scoparia مربوط به سالﻫای 1392 و 1393، به بررسی یافتهﻫای حاصل از اجزاء اسانس و ارزیابی فعالیت زیستی عصارهﻫای متانولی از اندامﻫای برگ، ساقه، سرشاخه گلدار و ریشه، مبادرت شد. بتا پینن و اوژنول به عنوان اجزاء اصلی اسانس در هر دو دوره شناسایی شدند. اسانس قدرت ضدمیکروبی و سمیت سلولی خوبی را از خود اراﺋه نمود. عصارهﻫا نه تنها فعالیت همولیز کنندهﺍی نداشتند بلکه اثر ضدهمولیز از خود نمایان ساختند. از میان اندامﻫای گیاه، عصاره برگ بیشترین فعالیت در زمینه سمیت سلولی را عرضه نمود. به همین جهت، ادامه تحقیقات با هدف جداسازی عامل سیتوتوکسیسیته بالقوه از عصاره متانولی برگ، با استفاده از استراتژی هدایت شده – سمیت سلولی سنجی، انجام گرفت که در این جهت موفق به جداسازی و خالصﺳازی ترکیب b گردیدیم. در این راستا، مجموع ساپونینﻫای موجود در برگ نیز جدا گردیدند که فاقد قدرت همولیز به عنوان یک ویژگی مثبت بودند.

سابقه استفاده از گیاهان به قدمت تاریخ زندگی بشر بر روی کره زمین است و این تاریخچه انسان را به بررسی و کنکاش بیشتر در مورد ذخیره های غنی گیاهی در جهان ترغیب می کند. این پژوهش به شناسایی کمی و کیفی ترکیبات فرار و ارزیابی فعالیت ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، سمیت سلولی و محتوای تام فنلی عصاره متانولی دو گیاه شوکران باغی و خار عروس از منطقه گرد بیشه بروجن می پردازد. ترکیبات فرار این گیاه با روش تقطیر همزمان با استخراج حلال آلی استخراج و با gc-ms شناسایی شد.

انجماد نمونه منی انسانی به عنوان یک روش موثر در تکنیک های کمک باروری (art) محسوب می شود. بنابراین، در طی روند انجماد، اسپرماتوزوا در معرض استرس های فیزیکی و شیمیائی (ros) قرار می گیرند و در نتیجه این استرس ها، آسیب به ترکیبات لیپیدی غشاء، تحرک اسپرم، بقاء و ساختار کروماتین هسته اسپرم ایجاد می گردد. به این ترتیب در مطالعه حاضر، تاثیر آنتی اکسیدان کرستین و عصاره گیاه کالیگنوم بر پارامترهای اسپرمی و ساختار کروماتینی اسپرم در طی فرایند انجماد و ذوب مورد ارزیابی قرار گرفت

چکیده مقدمه: غلظت بالای اکسیژن و نبودن فاکتور دفاعی در محیط کشت می تواند منجر به افزایش استرس اکسیداتیو گردد. استفاده از فاکتورهای آنتی اکسیدانی نظیر برخی از گیاهان می تواند تا حدودی از اثرات مخرب ایجاد شده جلوگیری نماید. در این مطالعه بررسی اثرات محافظتی عصاره گیاه اسکنبیل بر بقاء، تکثیر و کلونی زایی سلول های اسپرماتوگونی در محیط کشت پس از القاء استرس اکسیداتیو مد نظر قرار گرفت. مواد و روش ها: پس از جداسازی و کشت سلول های اسپرماتوگونی از موش نر 5 روزه ، تعیین ماهیت با نشانگر های plzf و4- oct انجام شد. در فاز اول، جهت القاء استرس اکسیداتیو در محیط کشت سلول ها، دوزهای 0 تا µm100 h2o2 به مدت 3 ساعت استفاده گردید. در فاز دوم دوز بهینه عصاره گیاه کالیگونوم از بین دوزهای 0 تا µg/ml100 تعیین شد. در فاز سوم تاثیر درمانی عصاره گیاه در سلول های تیمار شده با h2o2 ارزیابی شد. میزان ros توسط دستگاه فلوسایتومتری، درصد بقا سلول ها با تریپان بلو و تکثیر توسط شمارش سلولی، tac با روش frap، آپوپتوز با pi-anexin و bax، bcl-2 وp53 با real time pcr بررسی گردیدند. نتایج: پس از بررسی بقا، تکثیر و ros در سلول های تیمار شده با دوزهای مختلف h2o2، دوز µm 30 و در سلول های تیمار با کالیگونوم، دوز µg/ml10به عنوان دوز های بهینه انتخاب شدند. تیمار گروه های مورد آزمون پس از سه هفته نشان داد که میزان ros در گروه های حاوی عصاره به طور معنی داری (05/0 p?) از گروه تیمار با h2o2 پایین تر و برعکس میزان آنتی اکسیدان ها در گروه های حاوی عصاره به طور معنی داری (05/0 p?) بالاتر بود، رابطه بین دو فاکتور معکوس قوی بود. میزان بقا، تکثیر و کلونی زایی در گروه تیمار شده با عصاره کالیگونوم و h2o2 به صورت معنی داری (05/0 p?) بیشتر از گروهی بود که تنها با h2o2 تیمار شده بود. میزان آپوپتوز و بیان ژن های آپوپتوزی bax وp53 در گروه تیمار شده با عصاره کالیگونوم و h2o2 به صورت معنی داری (05/0 p?) کمتر از گروهی بود که تنها با h2o2 تیمار شده بود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج حاصل از این مطالعه دوز µm30 از h2o2 سبب افزایش استرس اکسیداتیو، آپوپتوز، کاهش بقا، تکثیر و کلونی زایی در سلول بنیادی اسپرماتوگونی گردید. کالیگونوم با داشتن خواص آنتی اکسیدانی باعث کاهش میزانros، آپوپتوز، بیان ژن های آپوپتوزی bax وp53 و افزایش میزان بقا، تکثیر و کلونی زایی، tac و بیان ژن آنتی آپوپتوزی bcl-2 در گروه القای ros شده گردید.

در این پژوهش خواص ضد اکسیدانی و سمیت سلولی گیاه marrubium vulgare l. از خانواده lamiaceae از منطقه کاشان بررسی شد. ترکیبات فرار گیاه با روش تقطیر با آب استخراج شد و با کروماتوگرافی گازی جرم سنجی مورد مطالعه قرار گرفت. قابلیت ضد اکسیدانی نمونه ها با استفاده از چندین روش متفاوت ارزیابی شد: 1) مهار رادیکال آزاد پایدار 2 و 2 دی فنیل -1- پیکریل هیدرازیل (dpph) 2) مهار رادیکال آزاد هیدروژن پراکسید 3) سنجش بتاکاروتن- لینولئیک اسید 4) ارزیابی خاصیت ضد اکسیدانی به روش کاهش قدرت آهن و 5) ارزیابی خاصیت ضد اکسیدانی از طریق اندازه گیری توتال فلاونوئید. ظرفیت کل فنلی عصاره ها با معرف فولین سیکالتیو اندازه گیری شد. سمیت سلولی عصاره های گیاه با روش کشندگی میگوی آب شور ارزیابی شد. عمده ترکیبات موجود در سرشاخه شامل (%88/13) spathulenol ، (%11/7) 2-pentadecanone و (%36/10) hexadecanoic acid و عمده ترکیبات موجود در ساقه شامل (%23/9) caryophyllene oxide، (%30/12) 6,10,14-trimethyl-2-pentadecanone و (%05/27) hexadecanoic acid بود. عصاره سرشاخه با ic50 برابر با 66/116 میکروگرم بر میلی لیتر اثر قوی تری نسبت به ساقه با ic50 برابر با 316 میکروگرم بر میلی لیتر در سنجش dpph نشان داد.

در این پژوهش پس از استخراج، ترکیبات فرار، شناسایی ترکیبات فنلی، خواص آنتی اکسیدانی و سمیت سلولی گیاه .sambacus ebulus l از خانواده caprifoliaceae از منطقه اطراف آمل بررسی شد.

با توجه به گرایش گسترده جهانی به گیاهان اسانس دار و از آنجایی که اسانس بسیاری از گونه های اکالیپتوس و ترکیب اصلی آن ها یعنی 1، 8- سینئول به طور وسیعی در تهیه لینمان ها، اسپری ، شربت سرفه، پماد و خمیر دندان به کار می روند. در بخش اول اسانس و عصاره دو گونه از این گیاه بررسی گردید. بدین منظور، دو گونه اکالیپتوس کشت شده در شهر کاشان، به نام هایe. largiflorens و e. intertexta در اوایل زمستان، جمع آوری گردید. بعد از اسانس گیری از نمونه های خشک گیاه به روش تقطیر با آب، اسانس حاصل با دستگاه gc و gc/ms جداسازی و شناسایی شد. بر اساس نتایج حاصل، تعداد 19 ترکیب در برگ گیاه e. largiflorens و 27 ترکیب در اسانس حاصل از گل آن شناسایی شد که عمده ترین ترکیب های اسانس برگ گیاه شامل 1، 8- سینئول (71/58%)، پارا- سیمن (42/12%)، آلفا- پینن (61/5%) و گل گیاه 1، 8- سینئول (04/44%)، آلفا- پینن (11/9%) و اسپاتولنول (55/6%) می باشد. تعداد 16 ترکیب نیز در اسانس حاصل از برگ گیاه e. intertexta شناسایی شد که در این میان 1، 8- سینئول (45/69%)، آلفا- پینن (26/14%)، گلوبولول (02/4%) ترکیب های اصلی آن بودند. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی مشتقات آبی و کلروفرمی عصاره متانولی برگ هر دو گیاه به وسیله معرف dpph و بتا کاروتن/ لینالوئیک اسید بررسی گردید. در بررسی تست dpph بر روی عصاره های آبی و کلروفرمی، مشخص شد که عصاره های آبی دارای ic50 کمتر و به عبارتی خاصیت آنتی اکسیدانی بهتری هستند. در حالی که در سیستم بتا کاروتن/ لینالوئیک اسید میزان بازداری از اکسید شدن لینالوئیک اسید توسط مشتقات غیر قطبی عصاره هر یک از گونه ها بیشتر از مشتقات قطبی بود. به علاوه مقدار کل ترکیب های فنلی برای مشتقات قطبی عصاره متانولی e. largiflorens و e. intertexta به ترتیب برابر 75/1± 13/83 و 1/1 ± 28/62 می باشد. در بخش دوم این پایان نامه، آلکالوئیدهای ایزوکینولینی دو گونه پاپاور از خانواده پاپاوراسه مطالعه شد. این آلکالوئیدها از ارزش دارویی فراوانی برخوردارند. از مورفین و کدئین در پزشکی به طور وسیعی به عنوان تسکین دهنده درد استفاده می گردد. تبائین نیز به عنوان پیش ماده سنتز مسکن های قوی مصرف می شود. به منظور بررسی آلکالوئیدهای مخدر مورفین، کدئین و تبائین، کپسول های دو گونه p. dubium و p. teniufolium در مرحله گلدهی از منطقه کاشان جمع آوری گردید. بعد از استخراج آلکالوئیدها با روش فراصوت، مقدار آنها با روش کاپیلاری الکتروفورز اندازه گیری شد. در نتایج حاصله، مورفین به عنوان آلکالوئید اصلی در هر دو گونه مشاهده گردید که البته میزان آن در گونه p. dubium بیشتر بود.

در سال های اخیر، اسانس ها و عصاره های استخراج شده از گیاهان به دلیل دارا بودن مواد طبیعی و حداقل اثرات جانبی نسبت به مواد صنعتی ودارو های شیمیایی و سنتزی مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند. به طوری که گیاهان را می توان اساس شیمی گیاهی و داروسازی، پایه طعم دهنده های کم نظیر در صنایع غذایی و عامل منحصر به فرد خوش بو کنندگی در صنایع بهداشتی دانست. بدین منظور، در این پروژه سر شاخه های هوایی گیاه demavendia pastinacifolia از خانواده چتریان و سرشاخه های هوایی و گل دار گیاه perovskia atriplicifolia از خانواده لامیاسه (لابیاته)،از منطقه کاشان مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب های طبیعی تشکیل دهنده اسانس این دو گیاه شناسایی شده و خواص آنتی اکسیدانی و آنتی میکروبی اسانس و عصاره های متانولی آن ها سنجیده شد. اسانس های استخراج شده از سر شاخه های هوایی این دو گیاه با روش تقطیر با آب، به وسیله دستگاه gc/ms آنالیز شد. 19 ترکیب در اسانس سر شاخه های هوایی گیاه d.pastinasifolia مورد شناسایی قرار گرفت که در نتیجه میریستیسین، لیمونن، 2و5-دی متوکسی پارا سایمن، دیل آپیول، بتا-بیزابولن و متیل اوژنول به عنوان ترکیب های عمده آن ها شناخته شدند. هم چنین 26 ترکیب در اسانس سر شاخه های هوایی گیاه p.atriplicifolia شناسایی شد، که 1و8-سینئول، کامفر و آلفا-پینن بالاترین درصد را به خود اختصاص دادند. فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس و عصاره های قطبی و غیر قطبی دو گیاه تحت مطالعه، با استفاده از دو روش dpph و –carotene/linoleic acid? مورد ارزیابی قرار گرفتند و با آنتی اکسیدان استاندارد bht مقایسه شدند. در روش dpph فاز آبی عصاره متانولی گیاه p.atriplicifolia بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را با میزان 03/0±94/29 نشان داد. در روش –carotene/linoleic acid? فاز کلروفرمی گیاه p.atriplicifolia بیشترین درصد مهار رادیکال پراکسیل (%72/71) را به خود اختصاص داد. معادل گالیک اسید ترکیب های فنولی موجود در عصاره ها نیز با روش فولین-سیکالتو تعیین شد و ترکیب های فنولی موجود در عصاره ها در محدوده 5/7 تا 92/167 میکروگرم بر میلی لیتر ارزیابی شد. فعالیت آنتی میکروبی نمونه های گیاهی مذکور بر روی 9باکتری و 2 نوع قارچ با دو روش دیسک دیفیوژن و میکرو دایلوشن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اسانس و عصاره های گیاه p.atriplicifolia توانایی مهار رشد طیف وسیعی از میکروارگانیسم های مورد آزمایش را دارند. در حالی که اسانس و عصاره های گیاه d.pastinacifolia فعالیت آنتی میکروبی چندانی نشان نداد.

از روزگاران گذشته دارو های گیاهی یکی از منابع مهم برای درمان بی ماری ها به شمار میرفته است، به طوری که استفاده از برخی گیاهان به 2000 سال پیش بر میگردد. امروزه د ر صنعت داروسازی استفاده از گیاهان دارویی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. nepeta sessilifolia bunge. در این پژوهش ، مطالعه و بررسی سرشاخه های هوایی جمع آوری شده در شهرستان کاشان انجام گرفته است، به این nepeta laxiflora benth. و ترتیب که پس از اسانس گیری و جم ع آوری عصاره از نمونه های گیاهی ، ترکیب شیمیایی اسانسهای این دو گونه شناسایی شدند و خواص آنت ی اکسیدانی و آنتی میکروبی اسانس ه ا و عصارههای آبی و کلروفرمی آنها مورد بررسی قرار گرفتند. اسانسهای حاصل با استفاده از روش تقطیر با بخار هم زمان با یک حلال آلی استخراج و ،n. sessilifolia آنالیز شدند. ترکیب عمده در سرشاخه ی هوایی gc-ms بهوسیلهی دستگاه آلفا-پینن با ترکیب ،n. laxiflora 25 و در سرشاخهی هوایی / اسپاتولنول با ترکیب درصد % 75 19 به عنوان عمدهترین ترکیب گزارش شدند. / درصد % 70 و روش مهار dpph فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس ه ا و عصاره ها با استفاده از .روش بیشترین n.sessilifolia لینولئیک اسید مورد بررسی قرار گرفت ند، در این میان عصارهی آبی داشته است و فاز های کلروفرمی هر دو گونه dpph فعالیت آنتی اکسیدانی را در تست بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی را در تست مهار لینولئیک اسید از خود نشان دادند . هم چنین کل ترکیبهای فنولی موجود در عصارهها با معرف فولین سیوکالتیو بررسی شدند. از بین 11 سوش میکروبی مورد آزمایش در تست میکروبی 8 سوش به نمونه ها حساسیت به دلیل موثر بودن بر روی 6 سوش م یکروبی n. laxiflora نشان دادند، در این میان اسانس دارای خاصیت ضد میکروبی قویتری نسبت به سایر نمونهها بود.

الف)ما به بررسی دو ژنوتیپ از گیاه rosa damascen که در منطقه ی کاشان می روید پرداختیم. اجزای سازنده ی روغن اسانس این دو، ترکیبات اصلی آنها ودرصد اجزا تعیین گردید و با گونه های مختلف ازسایر نقاط جهان مقایسه شد.ب). با استفاده از روشهای محاسباتی رایانه ای نرم افزار گوسین ترکیباتcalix[4]arene را در فاز گازی بررسی نموده و داده های حاصل را با اطلاعات قبلی در دسترس، مقایسه کردیم. همچنین وضعیت ترموشیمیایی این ترکیبات را به دست آوردیم. تطابق خوبی با اصول شیمی و آنچه تاکنون در محیط محلول و کریستال از این ساختارها به دست آمده در فاز گازی نیز مشاهده گردید.

اسکنبیل ها از جمله درختچه های شن دوست نواحی بیابانی محسوب می شود که عمدتاً در گستره تپه های شنی فعال و روان و ماسه زار های نواحی خشک و بیابانی رویش یافته اند. تعداد گونه های انحصاری این جنس در ایران بالغ بر 8 نوع گزارش شده است. بواسطه اهمیت این درختچه ها در تثبیت شن های روان و جلوگیری از تشدید فرسایش بادی، همواره مورد توجه دستگاه های اجرایی در امر بیابان زدایی می باشد. پژوهش حاضر در خصوص بررسی آناتومی اندامهای رویشی 3 گونه از جنس اسکنبیل مستقر در رویشگاه های ماسه زارهای ریگ بلند آران و بیدگل می باشد. افزون بر این ترکیب های شیمیایی اسانس سر شاخه های گل دار دو گونه از این جنس و عصاره متانولی سر شاخه های میوه دار چهار گونه از جنس یاد شده، مورد مطالعه قرار گرفته است.آناتومی ساقه های سال جاری و ریشه های گونه های c.arborescens، c.polygonoides،c.bungei بررسی شد. نتایج حاصل از برش عرضی ساقه و ریشه های گیاهان یاد شده، تفاوت قابل مشاهده ای را در گونه ای مختلف نشان نداد. وجود اپیدرم یک لایه ای، هیپودرم، پارانشیم نردبانی یک لایه ای، دستجات آوندی چوب و آبکش داخل استوانه آوندی و خارج استوانه آوندی، دستجات فیبر منقطع در اپیدرم و در کورتکس، از جمله بافت های مهم ساقه اسکنبیلها می باشد. آنالیز اسانس سر شاخه های گل دار دو گونه c.comosum وc.bungei نیز انجام شده است. دراین مطالعه اسانس سر شاخه های گل دار به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر به دست آمده است . شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی(gc) و گاز کروماتوگرافی متصل شده به طیف سنج جرمی ( gc/ms)، انجام شد.نتایج حاصل از آنالیز اسانس گیاه c.comosum و c.bungei به ترتیب عبارتند از: سیس ، 3 هگزنیل بنزوات (13/73درصد) و اتیل اکتادکانوات(14/3درصد) گزارش شد. همچنین عصاره متانولی چهارگونه c.comosum ،c.bungei ، c.arborescens و c.polygonoides با استفاده از دستگاه سوکسله انجام شد و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی سر شاخه های میوه دار گونه های یاد شده به دو روش dpph و بتا کاروتن لینوئیک اسید بررسی شد. نتایج حاصل از اثرات آنتی اکسیدانی عصاره متانولی چهار گونه اسکنبیل به روش dpph نشان داد که خاصیت آنتی اکسیدانی بیشتر از استاندارد سنتزی obht از خود نشان دادند. افزون بر این خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره متانولی گونه ای یاد شده به روش بتا کاروتن لینوئیک اسید نشان داد اثرات آنتی اکسیدانی دو گونه c.bungei ، c.arborescens بیشتر از گونه های c.comosum و c.polygonoides بود.