نظامی از معروفترین شاعران زبان فارسی است که در منظومه هایش بویژه در منظومه ی خسرو و شیرین بصورت گسترده از تمثیل استفاده می نماید و این شیوه ی سخن سرایی را آگاهانه و هدفمند بر می گزیند . او به خوبی می دانسته که طی طریق با سمند تمثیل بسی سریع تر از مرکب های دیگر سخن است و واقف بوده که گاهی یک تمثیل برای تفهیم یک مطلب با یک کتاب برابری می کند به علت همین آگاهی از فواید تمثیل ، و توانمندی فوق العاده اش در استعمال آن، در منظومه ی خسرووشیرین با توانی وصف ناشدنی و ظرافتی غریب، از تمثیل ها که ذخایر ادبی و فرهنگی هستند کمک می گیرد و خود نیز تمثیل سازی می کند. امیرخسرودهلوی نیز موفق ترین مقلّد حکیم گنجه در سرودن منظومه های غنایی است. در منظومه ی شیرین وخسرو، این شگرد سخن-سرایی (استعمال وافر تمثیلات) را بر می گزیند و شیوه ی اسوه ی خود –نظامی- ره می سپارد و با نهایت توان و ظرافتی کامل از حکیم گنجه تقلید می نماید . از آن جا که تمثیل در دو اثر مورد بحث حضور بسیار گسترده ای دارد و درصد بالایی از این دو منظومه را به خود اختصاص داده است، در این پژوهش کوشیده ایم تا از طریق تحلیل و بررسی تمثیلات هر دو اثر ، آن ها را از نظر صوری و محتوایی با هم مقایسه کنیم و شباهت ها و تفاوت های آن ها را نمایان سازیم . این پژوهش در پنج فصل ترتیب داده شده است که در فصل اول (مقدمه) به ضرورت تحقیق ، پیشینه و شیوه ی آن اشاره کرده ایم . در فصل دوّم (کلیّات و تعاریف) اشاره مختصری به زندگی هر دو شاعر داشته ایم و مبسوط و گسترده تمثیل و انواع آن را ذکر کرده ایم . در فصل سوّم تمثیلات دو اثر را از نظر صوری مقایسه و تحلیل نموده ایم و در بخش چهارم تمثیلات دو منظومه را از نظر محتوایی تحلیل و مقایسه کرده ایم و در فصل آخر از مقایسه ی صوری و محتوایی تمثیلات دو اثر نتیجه گیری کرده ایم .

چکیده کلیله و دمنه یکی از کتاب های ارزشمند ادب فارسی و نمونه ای عالی از نثرفنّی است به همین دلیل مبنای کار این پژوهش بر تحلیل ساختار و محتوای داستان های آن است. ابتدا در این تحقیق به کلّیاتی راجع به کلیله و دمنه، ساختارگرایی، زبان شناسی و فرمالیست ها و نظریه های آن ها پرداخته می شود. سپس ادبیّات داستانی، ویژگی های قصّه، تفاوت قصّه و داستان کوتاه و پیشینه قصّه از ابتدا تا قرن ششم بررسی می گردد، در همین بخش توضیح مختصری درمورد تمدن های سومر، مصر، بابل، و ...در نهایت سلسله ی ساسانیان که هر کدام در پیدایش و گسترش قصّه نقش بسزایی داشته اند داده می شود؛ هزار افسان، طوطی نامه و کلیله و دمنه از جمله کتاب های معروف عهد ساسانی می باشد. در ادامه در مورد اصل، ریشه، منابع، باب ها و ترجمه های کلیله ودمنه توضیح مختصری داده و هم چنین خلاصه ی داستان ها آورده شده است. در آخرین فصلـ مهم ترین فصل این پژوهش ـ به ساختار و زبان شناسی ساختاری که به اهمیّت زبان به عنوان یک نظام و سیستم تأکید می کند، نظریه های هم نشینی ـ جانشینی، هم زمانی ـ درزمانی، نشانه شناسی سوسورـ-یشگام نظریه ی ساختارگرایی ـ بیان می گردد، پیشروان ساختارگرا از جمله ژرارزنت، توماشفسکی، میشل فوکو معرفی می شوند. نمودهای مختلف ساختار از جمله تقابل های دوگانه، آشنایی زدایی، برجسته سازی و هنجارگریزی آورده می شود. از آنجا که نصرالله منشی تضادهای جامعه عصر خود را نشان می دهد در جای جای این کتاب تقابل ها و تضاد های متنوع دیده می شود این نویسنده در انواع هنجارگریزی لفظی و معنوی آشنایی زدایی، آوردن صنایع لفظی و معنوی که جزئی از برجسته سازی است و نثر را زیبا و دلنشین می کند دستی توانا داشته است. در ادامه در بخش عناصرداستان دیده می شود که داستان های کلیله و دمنه بیشتر به قصّه و حتی گاهی اپیزود نزدیک است تا داستان کوتاه، غنیمت شمردن فرصت، انفاق، بردباری از جمله مضمون هایی است که نویسنده بر آن تأکید کرده و از حرص، طمع، حسادت و صفت های بد منع می کند.

بررسی تطبیقی ساختار روایت‏های مختلف وامق و عذرا چکیده داستان وامق و عذراva.meq.va.azra)) که عنصری در قرن پنجم آن را به نظم فارسی درمی‏آورد، در اصل، منشا یونانی دارد. پس از عنصری تا قرن هفتم هجری اطلاعی از این داستان و یا نظم آن به دست شاعری دیگر در دست نیست. اما از قرن هفتم تا قرن دوازدهم، برخی از شاعران فارسی‏زبان ایرانی و غیر ایرانی، نظیره‏هایی در استقبال از منظومه‏ی عنصری سرودند که برخی از آن نظیره‏ها موجود و برخی دیگر مفقود شده‏ا‏ست. این نظیره‏ها با وجود موضوع‏های متفاوت، عناصر و کارکردهای مشترکی دارند که با منظومهی عنصری، پیوند مستقیمی ندارند. پژوهش حاضر به بررسی نه روایت از روایت‏های موجود این نظیره‏ها پرداخته و بر اساس الگوی ساختاری پراپ شباهت‏ها و تفاوت‏های آن‏ها را گزارش کرده‏است. از رهگذر این بررسی مشخص شد بیست کارکرد ثابت و تکراری در ساختار این نظیره‏ها قابل مشاهده است. عنصر زمان و مکان سرایش این نظیره‏ها هر چند تاثیر مستقیمی بر چگونگی ساختار این نظیره‏ها ندارد اما بیشتر نظیره‏ها در محدوده زمانی نزدیک به هم سروده شده‏است که شباهت‏ها و وجود کارکردهای تکرار‏شونده می‏تواند محصول این تاثیر باشد. همچنین قابل ذکر است که داوری در مورد روایت عنصری به دلیل ناقص‏بودن نسخه، قطعی نیست.

فرهنگ اشارات و تلمیحات، امثال و باورهای عامیانه ی دیوان ادیب الممالک فراهانی چکیده آگاهی ادیب الممالک از ادب ، تاریخ ، معارف اسلامی و قصص سبب شده است که شعرش سرشار از اشارات ادبی و تلمیحات و تضمین های گوناگون باشدکه دریافت مفهوم شعر او مستلزم آگاهی از آنهاست. شعر ادیب نسبتاً پیچیده و دشوار است. بخشی از این پیچیدگی و دشواری، از یک سو به واسطه ی فراوانی اشارات و تلمیحات او به اشخاص، اقوام، انساب، مکانها و حوادث دینی، تاریخی و افسانه ها است که گاه شهرت چندانی ندارند و از طرف دیگر، به دلیل بهره گیری وی از اطّلاعات وسیع خویش در زمینه های قرآن، حدیث، ادعیه ی دینی، دیوان های شاعران عرب، موسیقی و نجوم است. برای بهره گیری بهتر از دیوان شاعر، فرهنگی از موضوعات دیوان او در چهار فصل تدوین شده است؛ فصل اوّل سیر تاریخی تلمیح، پیشینه ی تحقیق، اهداف و روش اجرای پژوهش را شامل می شود. در فصل دوّم به سابقه ی فرهنگ نویسی و تعاریفی از تلمیح و سایر انواع وابسته به آن مثل اشاره، مثل و باور عامیانه اشاره شده است. فصل سوم فصل اصلی پژوهش است که در سه بخش « تلمیحات قرآنی، تلمیحات و اشارات و امثال و کنایات» آمده است. تلمیحات قرآنی متناسب با نحوه ی استفاده ی شاعر و دخل و تصرف او در آیات به «تضمین» و «تحلیل» تقسیم شده اند. در بخش «تلمیحات و اشارات» هر مطلبی که نماد مفهومی اسطوره ای و تاریخی بوده است و رسوم کهن و احادیث معصومین و سخنان بزرگان به عنوان تلمیح مدخل بندی و توضیح داده شده است. در فصل نتیجه گیری، تلمیحات دیوان ادیب الممالک به تلمیحات ایرانی، اسلامی، عربی محض، تلمیحات قرآنی و امثال و کنایات تقسیم شده اند و میزان بسامد آنها مشخّص گردیده است.

ادبیّات اقلیمی یکی از جنبه های نوین داستان نویسی است که بر پایه ی واقع گرایی شکل می گیرد و از طریق رسوخ به درون لایه های زندگی مردم و نمایش جلوه های گوناگون آن به معرفی مناطق ناشناخته ی کشور می پردازد. ادبیّات اقلیمی و روستایی گذشته از توصیف شیوه ی زندگی روزمره، آداب و رسوم، باورها و عقاید، سبک معماری، نحوه ی پوشش و خوراک، بیان جاذبه های طبیعی یک منطقه (وصف کوه ها، رودها، بیابان ها، پرندگان و گیاهان) می تواند نوعی بازآفرینی تاریخی- اجتماعی باشد. با توَجه به خاستگاه نویسندگان و ویژگی های اقلیمی بازتاب یافته در آثارشان، پنج مکتب یا شاخه ی داستان نویسی اقلیمی در داستان نویسی معاصر ایران قابل تشخیص است. امین فقیری از جمله نویسندگان جنوبی است که منطقه جنوب(فارس ) را به عنوان محلّ وقوع داستان هایش انتخاب کرده است. و حال و هوا و رنگ محلّی در داستان های روستایی او بارز است. علی-اشرف درویشیان نیز از شاخه های تنومند درخت ادبیّات اقلیمی و روستایی غرب (کرمانشاه ) است که در داستان های روستایی خود عناصر و ویژگی ها ی محلّی و بومی را با دقّت و روشنی بازگو می کند. این پایان نامه به بررسی عناصر و رنگ های محلّی و بومی در داستان های روستایی این دو نویسنده با ارائه ی شواهد و نمونه های متنی می پردازد و چهره ی غالباً فرهنگی جنوب و غرب را با توَجه به این عناصر(طبیعت، آب و هوا، آداب و رسوم، اعتقادات و باورها، لهجه و واژگان محلَی، پوشش، خوراک ها، نوع معماری منطقه، مکان ها و مناطق محلّی ) معرفی می کند و میزان خلاّقیّت این دو را در عرصه ی داستان نویسی اقلیمی بررسی و تحلیل می کند. امین فقیری و علی اشرف درویشیان با تأثیر پذیری از محیط و زیست اقلیمی خود در مورد مردمان و ویژگی فرهنگی و محیط و منطقه خود در داستان های روستایی شان نوشته اند و به بازتاب عناصر و ویژگی های اقلیمی و روستایی مناطق خود پرداخته اند. اشتراکات و تفاوت هایی در بازتاب دادن ویژگی ها و رنگ های اقلیمی و محلّی در داستان های روستایی این دو نویسنده وجود دارد که مهّم ترین وجه اشتراکشان در این است که هر دو نویسنده در داستان هایشان از عناصر و رنگ های محلّی و بومی محلّ زندگی و مکان الهام ادبی خود بهره برده اند. همچنین نمود این عناصر محلّی در داستان های بررسی شده آن ها یکسان است. در بررسی ویژگی زبان و لهجه ی محلّی و واژگان، به وجود واژگان و اصطلاحات مشترکی چون: پتی، جار، لته، رمانیدن و...بین اقلیم فارس و کرمانشاه باید اشاره کرد و در بیان تفاوت-های میان این دو نویسنده در نوع و محتوای ویژگی ها و رنگ های محلّی و بومی به کار رفته در داستان های آن ها، باید به نوع و نقش متفاوت پدیده ها و عناصر و رنگ های محلّی که این دو نویسنده از محیط و اقلیم و فرهنگ محلّ زندگی خود اخذ و جهت به کارگیری این ویژگی ها استفاده کرده اند اشاره کرد.

در این پژوهش، ویژگی های جنسیّتی در آثار دانشور و آل-احمد در سه حوزه ی واژگان، ساختار و معنا مطالعه شده است. دربخش واژگان، به منظور تشخیص میزان پایبندی نویسندگان یاد شده به زبان معیار، نوشته های آن ها از نظر به کارگیریِ واژگان گفتاری در نوشتار و شکل گفتاری کلمات در نوشتار، واژگان قدیمی، واژگان بومی و بیگانه و آفرینش واژگان جدید بررسی شده و هم چنین برای درک میزان نزدیکی و یا دوری به جریان های فرهنگی- زبانی، آثار دانشور و آل احمد از نظر کاربرد دشواژه و ضرب المثل نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. در حوزه ی ساختار، با استفاده از قاعده کاهی سبکی در شکل نحوی آن، ویژگی های دستوری بررسی گردیده و به مواردی مانند قطع کلام، سکوت در متن، شخصیّت پردازی و فضای داستان نیز پرداخته شده و در پایان، مطالعه در زمینه ی معنا، به محوریّت طرح مسایل زنانه در آثار دانشور، توجّه به توصیفات و جزئی نگری در نوشته های وی و مقایسه ی آن ها با آثار آل احمد، اختصاص داده شده است. حاصل مطالعات بالا نشان داد که در بیش تر حوزه ها، شیوه-ها و ویژگی هایی که برای آثار زنانه برمی شمرند، در نوشته های داستانی دانشور دیده می شود و تفاوت نوشتاری بین آثار دانشور و آل احمد از نظر جنسیّت، به-خوبی قابل مشاهده است. هم چنین عدم تطابق میان برخی نظریّه ها و داده ها، می تواند حاصل تأثیر عوامل فرهنگی، محیطی و ویژگی های خاص شخصیّتی هر نویسنده باشد.

صادق چوبک (1377_1295)، از نگاه برخی منتقدین و صاحبنظران، به عنوان نویسنده ای ناتورالیست، معرفی می گردد. برخی نیز نسبت به ناتورالیست بودن او تردید روا داشته اند. چوبک، در آثارش تلاش خود را برای تجسّم بخشیدن به پلیدی ها، خشونت ها و پلشتی های اجتماع و سرنوشت شوم انسان های تیره بخت به کار می گیرد. در پژوهش حاضر سعی بر این است تا ابتدا با شناختِ ویژگی هایِ اساسیِ ناتورالیسم، آثار چوبک مطالعه و تحلیل گردد. علیرغمِ اینکه تمامی ویژگی های مکتب ناتورالیسم، در داستان های مختلفِ چوبک، به گونه ای خود را نمودار می سازند، اما باید این نکته را در نظر داشت که هیچ اثرِ داستانی را نمی توان یافت که همه ی ویژگی های یک مکتب ادبی، در آن مشهود باشد. مهمترین ویژگی های ناتورالیستی آثارِ چوبک، عبارت است از: توصیفِ فقر و فلاکت موجود در جامعه، توصیفِ صحنه های زشت و مُشمئزکننده، مخالفت با قراردادهای اخلاقی و باورهای مذهبی، نفی خرافات و مقابله با عقاید سطحی و عوامانه، توجه به علمِ فیزیولوژی و بسامد توصیفِ ویژگی های جسمانی، توجه به غرایز حیوانی و انگیزه های شهوانی، تأثیرِ محیط و لحظه در اَعمالِ شخصیت های داستانی و اعتقاد به سرنوشتِ محتوم.

چکیده: پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی سه موضوع: 1- ساختار وجودی انسان، 2- انسان و کمال، 3- رابطه های انسان با انسان، خداو جهان در مرصاد العباد نجم الدین رازی و آثار جبران خلیل جبران تدوین شده است که شامل شش فصل است. در فصل اول، کلیات شامل معرفی موضوع، هدف و ضرورت آن، پیشینه ی تحقیق و روش انجام آن آمده است. فصل دوم به زندگی، آثار و مختصری از جهان بینی نجم رازی و جبران خلیل جبران می پردازد ساختار وجودی انسان، شامل جسم، روح، دل، عقل و نفس در نظر جبران و رازی مطالب فصل سوم را تشکیل می دهد. استعدادات کمالی انسان، راه و ملزومات رسیدن به کمال و انسان کامل در نظر جبران و نجم رازی از مباحث فصل چهارم است. در فصل پنجم رابطه ی انسان با انسان، خدا و جهان از نظر دو نویسنده ی مذکور آمده است. و فصل ششم به نتایج حاصل از پژوهش اختصاص دارد. در این پژوهش که به شیوه ی کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شد، دریافتیم که اندیشه های نجم الدین رازی و جبران خلیل جبران در مورد موضوع مورد بحث، بسیار به هم شبیه است و در بسیاری موارد نظرات یکسان و نزدیک به هم دارند و تفاوت های آن ها جز در چند مورد جزئی، ناشی از اهمیت دادن یا ندادن به یک مسأله است.

چکیده عبید یکی از طنز پردازان و در عین حال منتقدان بزرگ اجتماعی ایران است. زبان و سبک نویسندگی عبید زاکانی دارای ویژگی هایی است که سبک او را از دیگر نویسندگان هم عصر و پیش از وی متفاوت می-سازد؛ به گونه ای که می توان او را از نویسندگان صاحب سبک برشمرد. عبید نه تنها در نقّادی و طنز-پردازی سرآمد است، بلکه شیوه ی نویسندگی او در نظم و نثر نیز دارای ارزش هایی قابل توجّه است. با وجود این درباره ی او پژوهش های اندکی صورت گرفته است که با موضوع سبک شناسی ارتباط چندانی ندارد. با توجّه به اهمّیّت کلّیّات عبید زاکانی در میان آثار قرن هشتم و تفاوت شیوه و سبک او با هم-عصران وی، بایسته است که ابعاد و زوایای سبکی نوشته های منظوم و منثور وی روشن گردد. در این پژوهش تلاش شده است آثار وی با نگاه سبک شناختی در سه سطح زبانی، فکری، و ادبی بررسی و اهمّیّت سبکی آثار وی روشن و با تحلیل های علمی بررسی و تبیین گردد. اهمّ نتایجی که در این پژوهش حاصل شده است، عبارت است از این که آثار منظوم و منثور عبید در سطح زبانی با آثار قرن هفتم و هشتم همانندی دارد؛ در عین حال ویژگی های کهن زبانی در آن کمتر از دیگر آثار دیده می شود. در سطح فکری کار عبید ویژه و در خور توجّه است، با وجود این که برخی مضامین خود را از نویسندگانی مانند سعدی گرفته است، ولی شیوه ی بیان او تفاوت بسیاری با شیوه ی آنان دارد، او با زبان طنز از اوضاع زمان خود سخت انتقاد کرده است، می توان گفت در سطح فکری صاحب سبک است. در سطح ادبی نیز در آثار منظوم از انواع صور خیال و آرایه های بدیعی استفاده کرده، ولی کلام او تعقید و ابهام ندارد و فصیح و ساده سروده شده است. انواع استعاره و جناس بیشترین بسامد را در آثار منظوم او دارد. آثار منثور عبید به شیوه ی نثر مرسل است، تنها در مقدمه ی برخی آثار کلام او مسجّع می شود. در آثار منثور در نهایت ایجاز، معانی مورد نظر خود را بیان کرده است. یکی از مهم ترین عناصر بیانی که در همه ی آثار عبید، به خصوص آثار منثور دیده می شود، طنز است. واژگان کلیدی: سبک شناسی، سطح ادبی، سطح زبانی، سطح فکری، عبید، کلّیّات عبید

هنجارگریزی، شکستن قواعد حاکم بر زبان خودکار است که به برجستگی زبان می انجامد. ابراهیم گلستان از نویسندگان صاحب سبک معاصر فارسی است. وی نویسنده ای ساخت گرا و متمایل به فرم است که برای استفاده از نثر آهنگین در قالب های داستانی نوین اهمیت قائل است. وی همچنین در آثار داستانی خود، به پیروی از نظریه فرمالیسم، در مواردی به هنجارگریزی دست زده و از این رهگذر به غنا و توسعه ی زبان داستانی خود پرداخته است. هنجارگریزی در داستان های ابراهیم گلستان، همواره باعث تقویت زبان نثر وی و برانگیختن تأمل و درک لذت بیشتر مخاطب از نثر وی گردیده است. مهم ترین جلوه های هنجارگریزی که موجب برجستگی کلام گلستان شده است، هنجارگریزی نحوی، هنجارگریزی معنایی و هنجارگریزی سبکی است. در این پایان نامه سعی شده است تا با رویکردی زبان شناسانه از منظر فرمالیسم، هنجارگریزی در آثار ابراهیم گلستان، بررسی شود. این منظور در پنج فصل تدوین یافته است: فصل اول شامل مقدمه و کلیات، فصل دوم شناخت نظریه فرمالیسم روسی و دیدگاه های آن، فصل سوم دربردارنده ی زندگی و آثار ابراهیم گلستان، فصل چهارم نظری بر هنجارگریزی زبانی در آثار داستانی ابراهیم گلستان و در نهایت فصل پنجم، با ارائه ی نمودارها و آمارهایی از مطالب فصول قبل نتیجه گیری شده است، و پس از آن منابع استفاده شده، آمده است.

مرگ و زندگی از دیرباز همچون دو دشمن سازش ناپذیر تجسم شده اند. با وجود این، چنین می¬نماید که تعارض میان این دو مفهوم آشکار و بدیهی نباشد. در شعر اغلب شاعران این مفاهیم وجود دارد، لیکن شیوه برداشت¬ها متفاوت است. زندگی و مرگ از تصویرهای هستند که با کلام سپهری، در آمیختگی جاودانه دارد. سپهری با تعریف دوباره¬ی آن¬ها در اشعارش، برداشت قابل توجهی از این مفاهیم ارائه داده است. در این پژوهش با رویکردی میان رشته¬ای و با استفاده از مبانی ادبیّات و روان شناسی نشان داده خواهد شد که سپهری در دفتر¬های اول تا چهارم که مربوط به دوره¬ی جوانی اوست، متأثر از شعر پیشنیان است و این دفتر ها تجربه¬های اولیه¬ی اوست که یکدست نیستند، اما اوج خلاقیت او در دفتر های پنجم تا هشتم که مربوط به دوره¬ی میانسالی است دیده می¬شود، و ویژگی¬های که این روان شناسان برای خلاقیت انسان بیان می-کنند، در این دفترها مشاهده می¬شود. در ادامه با اتکا به نظریه¬ی معنا درمانی (لوگو تراپی) فرانکل به بررسی مفهوم مرگ و زندگی در شعر سپهری پرداخته می¬شود. مفهوم مرگ و زندگی در دفتر مرگ رنگ به دلیل تأثیر شرایط اجتماعی و فضای حاکم بر شعر آن دوره با بدبینی همراه است. مرگ در این دفتر به مفهوم زوال، نابودی و پایان زندگی است. به نظر می¬رسد، در دفتر زندگی خواب ها، سپهری دوره¬ای از بی معنایی و پوچی را تجربه کرده است؛ با توجه به این که معنای هستی و زندگی چیست ؟. سپهری از میانه¬های دفتر آوار آفتاب با مجذوب شدن در طبیعت و فرهنگ و هنر که از راه¬های معنایابی در نظریه¬ی فرانکل است سعی می¬کند در مسائل هستی ژرف اندیشی کند و معنایی برای زندگی اش بیابد.در دفتر شرق اندوه، سپهری به عرفان روی می¬آورد و به دلیل پرداختن به عرفان، شور و تحرک وارد زندگی او می¬شود، و مرگ مفهومی عارفانه می¬یابد و به عنوان امری حتمی پذیرفته می¬شود. سپهری از منظومه¬یصدای پای آب به بعد با گرایشی که نسبت به مرگ و سرنوشت در پیش می¬گیرد، زیبا- ترین مفاهیم را از مرگ و زندگی ارائه می¬دهد؛ به طوری که مرگ مفهوم کامل¬کننده¬¬ی زندگی را دارد و با مرگ است که زندگی معنا پیدا می¬کند. در منظومه¬ی مسافر نیز مرگ در تمام لحظات در کنار زندگی و انسان حاضر است و همچنان معتقد است که مرگ به زندگی معنا می¬دهد. سپهری در دفتر حجم سبز خواننده را به لطیف ترین لحظه¬های تجربه¬ی شاعرانه از هستی فرا می¬خواند. و با یاد آوری دلخوشی¬های زندگی خواننده خود را معنا¬درمانی می¬کند. در دفتر ماهیچ، ما نگاه معتقد است انسان در دوران اساطیری زندگی خوشبخت تری داشت. هر اندازه از آن دوران دور شده و به پیرایه¬های تمدن آلوده شده اندوهگین تر شده است. کلید واژه¬:شعر معاصر، روان شناسی، سهراب سپهری، مرگ، زندگی

چکیده محمد کشاورز یکی از نویسندگان معاصر میباشد که در خلق داستان هایش شیوه ای بینابین را بر میگزیند، یعنی نه مطلقاً کلاسیک مینویسد و نه مطلقا به شیوهی مدرن، بلکه تلفیقی از این دو را به کار میبرد و داستانها را در فضایی بین واقعیت و رویا میآفریند. کشاورز در داستانهایش به جامعه و مشکلات آن توجه داشته است و مسائل و مشکلات اجتماعی را به شیوهای غیرمستقیم بیان میکند و خواننده را به فکر فرو میبرد که چه معضلاتی در جامعه وجود دارد و او را میرنجاند. ایجاد ابهام و پیچیدگی خصوصا دًر کتاب پایکوبی یکی از شاخصههای اصلی داستان پردازی او میباشد. در این پژوهش شیوهی داستان پردازی محمد کشاورز را بررسی و تحلیل کردهایم و عناصر داستان همچون پیرنگ، زاویهی دید، لحن و درون مایه و شخصیت، از نظر اصول داستان نویسی بررسی شده است. این پژوهش شامل سه فصل میباشد که فصل اول به ادبیات داستانی و گونههای آن در گذشته و حال اختصاص داده این شده است، علاوه بر این تاریخچهی علمی پژوهشی و اهداف آن هم در این فصل آمده است. فصل دوم با محوریت مبانی نظری در خصوص عناصر داستان و اجزای آن نوشته شده و در فصل سوم مجموعه داستانهای پایکوبی و بلبل حلبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در پایان این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که کشاورز یکی از نویسندگان اجتماعی است که با نوشتن داستانهایی در این زمینه، مسائل و مشکلات اجتماعی را مورد نقد و بررسی قرار می- دهد. کلید واژه: محمد کشاورز، عناصر داستان، پیرنگ، شخصیت، درون مایه، لحن، زاویهی دید

علی محمد افغانی، یکی از نویسندگان ادبیات داستانی معاصر فارسی است که زبان و سبک او در به کاربردن کنایات و ضرب المثل ها و اصطلاحات عامیانه و نزدیک به زبان محاوره اش قابل توجه تر از سایر جنبه های نویسندگی اوست به گونه ای که سادگی، گیرایی و دلنشینی و عاری بودن آن از هرگونه تصنع و مغلق گویی، وجه شاخص زبان و بیان او را نمودار می سازد. پژوهش حاضر که به قصد استخراج و بررسی اصطلاحات عامیانه در آثار علی محمد افغانی آغاز شد، به ضرورت کنایات و ضرب المثل های فارسی موجود در داستان های او را نیز شامل شده است. میزان کاربرد موارد اخیر ضمن توضیح و تعریف و ارائه ی شاهد مثال با مطالعه ای آماری و در طی نمودار نشان داده شد. از آن جا که ماندگاری بسیاری از ویژگی های زبانی پیوند و رابطه ای ناگسستنی با کاربرد آن ها در آثار ادبی دارد این مطالعه نشان می دهد آثار این نویسنده می تواند گنجینه ای از لغات، تعبیرات، امثال و کنایات زنده ی زبان فارسی، و برخی از اصططلاحات و لغات بومی و منطقه ای خاص حوزه زندگی نویسنده باشد. افغانی به علت استفاده از زبان محاوره و عامیانه، از این عناصر زبانی که گویش بسیاری از مردم با آنها آشناست بر زیبایی و غنای ادبی آثار خود افزوده است. وی برخی از کنایه یا امثال را به انحا و اشکال گوناگون به کار برده و گاهی با کمی تغییر یا جابه جایی، چندین صورت مختلف از آن را نشان داده، که با این تغییرات در شکل ظاهری اصطلاحات، ذهن خواننده را متوجه گونه های متنوع بیان مفهوم واحد می سازد.

کارل گوستاو یونگ از نظر تاثیر بر اندیشه¬ی قرن بیستم و یاری به شناخت وضعیت انسان، شخصیّتی بزرگ و قابل تقدیر و هم ردیف روان شناسان بزرگی چون زیگموند فروید است. مفاهیمی که او ابداع کرد از جمله کهن الگوهای باستانی مانند نقاب و سایه و نیز طبیعت هدفمند روان انسان که به سوی تفرّد پیش می رود، و تعریف هوشمندانه اش از ناخودآگاه جمعی ، جزیی از فرهنگ بشری معاصر است. در عصر حاضر، با پیوند هر چه بیشتر ادبیات و روان شناسی، مطالعه¬ی آثار ادبی با رهیافت نظریات یونگ رونق یافته است. یکی از نظریّاتی که در مطالعه¬ی این آثار کاربرد دارد، نظریه¬ی فرآیند فردیّت است. فرآیند فردیّت مراحل تکامل فرد را به صورت علمی مرور می¬کند و درصدد است تا راه دستیابی انسان به سوی کمال را ترسیم کند. پژوهش حاضر با این رهیافت سعی دارد با روش تحلیل کیفی محتوا و با ابزار مطالعه¬ی کتابخانه ای به تحلیل چند شخصیت از رمان کلیدر و شخصیّت قیس در رمان سلوک بپردازد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.