نگارنده در فرآیند این پژوهش تلاش داشته است که بتواند طرحواره ای نظام مند از مفهوم انصاف ارائه کند و در عین حال، هدف از این تحقیق یافتن متد اجرایی معقول و هماهنگ با سایر نظامهای حقوقی برای اجرای انصاف در حقوق خصوصی ایران است . باید دانست که تحقیق کاربردی است و تنها جنبه نظری ندارد و راهگشای پاره ای از معضلات فعلی نظام حقوقی ایران است . بطور خلاصه برخی منکر وجود انصاف در حقوق خصوصی می باشند. برخی دیگر معتقد به انصاف قانونی هستند یعنی انصاف را تنها در صورت درج صریح آن در قوانین موضوعه معتبر می شمارند. برخی هم انصاف بی حد و مرز و بی قاعده و قانون را قبول داشته و ترویج می نمایند. اینها الگوهای عمده ای است که بنظر می رسد برای انصاف ترسیم گردیده اند. اما اساس کار نگارنده در این رساله، انصاف حقوقی است . به عبارت بهتر، در این رساله انصاف بعنوان بخش ضروری و اجتناب ناپذیر حقوق خصوصی قلمداد شده است . در هر حال، پایان نامه حاضر مشتمل بر پنج فصل و حاوی مطالب زیر است : در فصل اول مقدمه تحقیق به طرح بحث و اهمیت موضوع، سوابق موضوع و مشکلات تحقیق، هدف تحقیق، مراحل و روش تحقیق، و ترتیب مطالب پرداخته شده است . در فصل دوم، پیشینه تاریخی و جایگاه و اهمیت نظری انصاف کاربرد عملی آن و همچنین معنای لغوی و اصطلاحی انصاف و ماهیت آن در ارتباط با مفاهیم اخلاق، حقوق، و عدالت مورد بحث قرار گرفته است . در فصل سوم، مبانی مشروعیت و حقانیت انصاف در حقوق خصوصی ایران و نیز قواعد حاکم بر آن مورد مطالعه قرار گرفته است . در فصل چهارم، کاربرد و نقش انصاف در حقوق خصوصی ایران در جهت تفسیر مضیق و موسع قوانین و نیز تفسیر، تکمیل و تعدیل قراردادها بررسی گردیده است . سرانجام در فصل پنجم، که نتیجه کار است ، کلیه بحثهای بعمل آمده از انصاف در این رساله مورد مداقه قرار گرفته و پیشنهاداتی ارائه گردیده است . در ضمن، حقوق برخی از کشورها از جمله انگلستان، فرانسه، مصر، و.... عنداللزوم مورد بررسی قرار گرفته اند.