بعلت افزایش نیاز به انرژی از سو و روزافرون قمیت سوخت و محدود بودن منابع انرژی از سوی دیگر، اهمیت بهینه سازی مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف آن در صنایع، بیش از پیش به چشم می خورد. روش اکسرژی یک ابزار قوی و کارآمد برای تحلیل سیستم انرژی فرآیندهای صنعتی می باشد. هدف اصلی از تحلیل اکسرژی، تعیین بزرگی و محل اتلاف اکسرژی در یک فرآیند، یافتن علتها و نهایتا ارائه روشی به منظور کاهش اتلافات اکسرژی می باشد. این کار، به تصمیم گیری در بهبود فن آوری فرآیند، برای کاهش مصرف انرژی منتهی می شود. در تحقیق حاضر، واحدهای تصفیه گار و ارزیابی گوگرد مجتمع پتروشیمی رازی، بدین منظور انتخاب شده اند. قسمت تئوری، جهت آشنایی با واحدهای فوق و مفاهیم اکسرژی در نظر گرفته شده است . سپس جهت دستیابی به اطلاعات کافی برای تحلیل و احدهای فوق توسط نرم افزار شبیه ساز pro/ii شبیه سازی شده است . پس از محاسبه اتلاف اکسرژی در کلیه تجهیزات ، ضمن بحث در مورد دلایل زیاد بودن اتلاف اکسرژی در برخی از تجهیزات ، روشهایی برای بهبود و نهایتا صرفه جویی در مصرف انرژی ارائه می گردد. روش پیشنهادی برای واحد تصفیه گاز، کاهش میزان دی اتانول آمین در گردش و افزایش فشار برج جذب به منظور کاهش اتلاف اکسرژی می باشد. در مورد واحد بازیابی گوگرد، سه پیشنهاد ارائه شده است . در دو پیشنهاد اول، با تغییر در سیستم تولید بخار، با تجهیزات موجود، ضمن تولید بیشتر بخار mp، اتلاف اکسرژی نیز کاهش می یابد. پیشنهاد سوم، عبارتست از افزایش دما و فشار بخار تولیدی و استفاده از آن برای تولید انرژی الکتریکی می باشد. این امر، با اصلاح شبکه مبدلهای حرارتی و افزودن مبدلهای جدید امکان پذیر است . برآوردهای اقتصادی این طرح جهت تولید انرژی الکتریکی در انتهای تحقیق، ارائه شده است .