نام پژوهشگر: هادی رهبری

فرهنگ تلمیحات نظامی با تاکید بر مثنوی های مخزن الاسرار و هفت پیکر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1391
  هادی رهبری   نرگس محمدی بدر

تلمیح از جمله شگردها و فنونی است که شاعر با ایجاد و اختصار و همچنین گسترش معنا برای بیان مقصود و زیبایی کلام از آنها بهره می گیرد. برای درک و فهم عبارات و یا ابیاتی که در آن تلمیح وجود دارد اطلاع و آگاهی کامل از داستان، شعر، مثل و ... ضرورت دارد، زیرا این شناخت و آگاهی باعث درک صحیح اثر دیدگاه شاعر یا نویسنده است و شیرینی کلام او را دو چندان می کند. نظامی از جمله شاعرانی است که در دیوان خود از تلمیح به میزان قابل توجهی استفاده کرده است. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته و به بررسی تلمیحات دو مثنوی مخزن الاسرار و هفت پیکر نظامی می پردازد. هدف پژوهش این است که تلمیحات و اشارات دو مثنوی نام برده را استخراج نماید و آن را در قالب یک فرهنگ ارائه نماید تا خوانندگان ضمن مطالعه ی آن به آسانی بتوانند تلمیحات و اشارات دو مثنوی نام برده را دریابند و از خواندن آن لذت ببرند و با نحوه به کار گیری آن توسط نظامی آشنا شوند. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که نظامی در دو مثنوی مخزن الاسرار و هفت پیکر از تلمیح و اشاره به میزان زیادی استفاده کرده است تا جایی که مثنوی های او به مجموعه ی گران بهایی از تلمیحات تبدیل شده اند. این امر خلاقیت شاعر و هنر استفاده او از تلمیحات را نشان می دهد.