نام پژوهشگر: آرزو رضوی

بررسی نسل جدید استانداردهای آموزش علوم از منظر ماهیت علم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم پایه 1393
  آرزو رضوی   منصور وصالی

دهه 1980دهه ای بود که انگیزه تدوین استانداردها باهدف آنچه دانش آموزان باید بدانند وقادر باشند انجام دهند ،به وجود آمد.در این دوران تمرکز از روی علم برای دانشمندان ،به علم برای همه تغییر کردوشناخت ماهیت علم به عنوان یکی از نتایج اصلی آموزش علوم مورد توجه قرار گرفت.استانداردهای آموزش علوم که در سال 1996 منتشر شد،در استانداردهای محتوایی خود از دوره کودکستان تا کلاس دوازدهم ،استانداردهایی برای ماهیت علم در نظر گرفته بود ومی توان گفت آشنایی وشناخت ماهیت علم را به عنوان یکی از نتایج یادگیری مورد توجه قرار داده بود .چند سال بعدهنگامی که استانداردهای مشترکی در زبان وریاضیات تدوین شد،فرصتی برای این تفکر به وجود آمد که استانداردهایی مشترک، برای آموزش علوم تدوین شود. پس از طی یک فرآیند سازماندهی شده ومنسجم در آوریل 2013 نسل جدید استانداردهای آموزش علوم منتشر شد.استانداردهای جدید از لحاظ ساختار با استانداردهای قبلی متفاوت بود وشناخت ماهیت علم را به طور ضمنی در گرو انجام روش های علمی واستفاده از مفاهیم میانبررشته های علمی قرار داده بود.در این مطالعه نسل جدید استانداردهای آموزش علوم،از منظر ماهیت علم مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه در دوبخش به صورت اسنادی وتحلیل محتوای استانداردها انجام گرفته است.به این صورت که در بخش اسنادی،چهارچوب مفهومی استانداردها ومطالعات گوناگونی در مورد روش های تدریس ویادگیری ماهیت علم به دقت مطالعه شد.تقریبا همه مطالعات انجام گرفته در مورد روش های تدریس ماهیت علم نشان می دهد،بهترین روش برای یاد گیری ماهیت علم،تدریس صریح آن در حین فعالیت های کاوشگری است. در نسل جدید استانداردها،هیچ استاندارد صریحی برای تدریس ماهیت علم وجود نداردونتیجه به دست آمده این است که در نسل جدید استانداردها ماهیت علم به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است. برای تحلیل محتوای استاندارها ،با استفاده از تحلیل محتوای مقوله ای ،استانداردها از نظر میزان توجه به مولفه های مختلف ماهیت علم ،مورد بررسی قرار گرفت .نتیجه به دست آمده این است که استانداردهای جدید،حتی به طور ضمنی، برخی از مولفه های ماهیت علم را بسیار کم مورد توجه قرار داده اند.