نام پژوهشگر: ضیاء مرتضوی

مهر و میزان آن از دیدگاه فریقین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1384
  عبدالواحد شفق   ضیاء مرتضوی

این تحقیق به مقایسه و تبیین مقدار و کیفیّت مَهر زن و نحوه تعیین آن در فقه شیعه امامیّه و اهل سنّت و حقوق زنان در عقد نکاح می پردازد. نوشتار حاضر در پنج فصل سامان یافته است. نویسنده در فصل اوّل به تعریف مفاهیم کلیدی پژوهش، همچون: مَهر، صداق، نحله، بضع، حق و سایر موضوعات مرتبط با مَهر می پردازد. او در فصل دوم ابتدا به تشریح جایگاه مَهر در ادیان مختلف، مانند یهود، مسیحیت و اسلام و ادیان پیشین و تمدّن های بزرگ بشری پرداخته و سپس جایگاه مَهر در آیات و روایات را بررسی می کند. وی در همین زمینه به تعابیر گوناگون قرآن و احادیث درباره مَهر، مَهر زنان پیامبر اسلام، میزان و نحوه تعیین مَهر در قرآن و سنّت، فضیلت و آثار مثبت پرداخت مَهرو آثار بخشش مَهر از جانب زن می پردازد. در فصل سوم ماهیّت و میزان مَهر در فقه اسلامی اعمّ از شیعه و اهل سنّت و میزان مهرالسّنُه از منظر فقهای مسلمان براساس احایث مربوط بررسی گردیده است. فصل چهارم به تبیین انواع شرایط مَهر همچون: مهرالمسمّی، مهرالمثل، مهرالمفوّضه از منظر فقیهان اختصاص دارد. در فصل پنجم مهم ترین مسایل فقهی درباره مَهر، مانند مالکیّت مَهر، نحوه پرداخت مَهر، دیدگاه های فقها در زمینه نرخ روز مَهر، حقّ حبس مَهر، شرایط استقرار مَهر، تأثیر خلوت زوجین بر ثبوت و عدم ثبوت مَهر، نما و رشد مَهر، حکم معیوب شدن و تلف شدن مَهر به دست زوجه، ماهیّت حقوقی ضمان و معیوب بودن مَهر، هبه و ابرای مَهر توسّط زوجه، اختلاف زوجین بر مسایل مَهر، مَهر در نکاح موقّت و برخی مسایل کلّی آن مطرح شده و ادلّه ودیدگاه های موافق و مخالف فقهای شیعه امامیّه و اهل سنّت در زمینه موضوعات مربوط به مَهر با یکدیگر مقایسه گردیده است.