قارچ fusarium solani f.sp. phaseoli عامل بیماری پوسیدگی خشک ریشه در لوبیا است. هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره پنج گونه گیاه بر علیه قارچ fusarium solani در شرایط آزمایشگاهی و شرایط گلخانه و بررسی نقش احتمالی عصاره بر مقاومت طبیعی گیاه می باشد. جهت بررسی اثر عصاره ها در کنترل بیماری، چند آزمایش مختلف به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت و اثر عصاره های گیاهی، روش های عصاره گیری و غلظت های مختلف ارزیابی گردید. بررسی آزمایشگاهی موثر بودن پنج عصاره روی رشد رویشی قارچ در آزمایشگاه نشان داد که این عصاره ها، دارای اثر کنترلی بر روی قارچ مورد نظر هستند. در بررسی شعاع هاله بازدارندگی در تیمارهای مختلف، بهترین اثر بر روی کنترل قارچ یا بیشترین هاله بازدارندگی از رشد مربوط به عصاره استونی 4 درصد رزماری و سیر بوده است. در آزمایش گلخانه ای آبیاری میزبان با عصاره، بررسی پارامتر شاخص بیماری نشان داد که عصاره های 4 درصد متانولی کاج و استونی و متانولی نعنا و استونی خرزهره و استونی رزماری بیشترین اثر را بر کاهش بیماری نشان دادند و کمترین اثر در عصاره های آبی دیده شد. در پارامترهای رویشی به صورت کلی عصاره های متانولی خرزهره و نعنا و استونی نعنا و کاج بیشترین درصد وزنی را نشان دادند. درآزمایش گلخانه ای خیساندن بذور، بررسی پارامتر شاخص بیماری نشان داد که عصاره های 4 درصد متانولی و استونی نعنا و سپس کاج بیشترین تاثیر را داشته اند و در پارامترهای رویشی نیز عصاره های متانولی و استونی نعنا و متانولی کاج بیشترین میزان درصد وزنی را نشان دادند. در آزمایش بررسی میزان فنول کل در گیاهان مورد بررسی، روند تغییرات میزان فنول در تیمارهای مختلف، همبستگی چندانی با میزان کنترل بیماری هر تیمار نشان نداد. نکته قابل توجه اینکه عصاره نعنا که در آزمایش هاله بازدارندگی اثر قابل توجهی بر رشد قارچ نداشته است، در بررسی های گلخانه ای، چه به صورت آبیاری و چه به صورت خیساندن بذر، اثر قابل توجهی در کاهش بیماری داشته است.

چکیده ندارد.