نام پژوهشگر: احمد قندهاری

شبیه سازی نفوذ با استفاده از مدل hydrus-1d مطالعه موردی : دشت جوین سبزوار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1391
  مهدیه متولی زاده کاخکی   بیژن قهرمان

تخمین صحیح تغذیه آبهای زیرزمینی برای مدیریت صحیح و موثر، مخصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک که منابع آب زیرزمینی محدود هستند ضروری می باشد. کمبود آب به طور فزاینده باعث محدودیت اجتماعی و اقتصادی، به خصوص برای کشاورزی، که به شدت به آبهای زیرزمینی متکی است، شده است. فعالیت های انسان تا حد زیادی باعث تغییر تغذیه آبهای زیرزمینی در طول چند دهه گذشته شده است. دشت جوین که در غرب استان خراسان رضوی واقع می باشد، جزء مناطق نیمه خشک محسوب می شود، که آب بازگشتی حاصل از آبیاری و بارندگی در مناطق تحت کشت جزء مهمی از تغذیه آبهای زیر زمینی به شمار می آید. برای تخمین بهتر تغذیه در منطقه جوین، این منطقه به ده زیر حوضه تقسیم شد، تا تاثیر آبیاری و بارندگی بر روی تغذیه آبهای زیر زمینی مشخص شود. در هر زیر حوضه از خاک تا عمق ریشه گیاه گندم و جو و چغندر قند به منظور اندازه گیری بافت خاک، چگالی ظاهری و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک نمونه برداری انجام گرفت وسپس با استفاده از مدل مقدار تغذیه شبیه سازی و آنالیز حساسیت مدل نسبت به پارامترهای ورودی مدل از قبیل تبخیر و تعرق، آب آبیاری و بارندگی و پارامترهای مختلف هیدرولیکی خاک انجام شد. نتایج حاصل از شبیه سازی با استفاده از بیلان آبهای زیر زمینی صحت سنجی شد. مقدار تفاوت بین تغذیه محاسباتی با مدل و محاسباتی از بیلان آب زیر زمینی معادل 02/18سانتی متر ارتفاع آب در خاک که معادل با4/1 سانتی متر آب می باشد.

برآورد نفوذ عمقی از دشت و تأثیر آن بر چاه های پیزومتری (مطالعه موردی: حوضه آبریز جوین)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1391
  علی اسدی خروی   بیژن قهرمان

مولفه نفوذ عمقی و در نتیجه مولفه تغذیه در بیلان آبهای زیرزمینی متغیری است که نسبت به زمان و مکان ثابت و یکنواخت نمی باشد. بنابراین اندازه گیری و یا تخمین مقدار نرخ تغذیه یکی از سخت ترین مراحل در ارزیابی منابع آب زیرزمینی می باشد که بایستی برای نقاط مختلف حوضه و همچنین در زمانهای مختلف تعیین گردد. در این پژوهش سعی شده است تا مقدار تغذیه آبخوان براساس مقدار مولفه نفوذ عمقی که بوسیله مدل ارائه شده توسط کندی و همکاران (2003) شبیه سازی می گردد، برآورد گردیده و سپس با داده های تراز سطح آب در چاه های پیزومتری مقایسه گردید. در این مطالعه به منظور برآورد تغذیه آبهای زیرزمینی در نقاط مختلف دشت، با توجه به نقشه بافت خاک دشت جوین و اسفراینِ سازمان خاک و آب کشور حوضه های مطالعاتی به 10 زیر حوضه تقسیم بندی شد. نتایج نشان دهنده این مطلب است که هرچه اراضی زیرکشت منطقه بیشتر باشد نفوذ عمقی محاسبه شده نیز بیشتر می شود. نفوذ عمقی وارد شده به کل دشت جوین سالانه 397 میلیون مترمکعب می باشد ، درصد نفوذ عمقی وارد شده به کل دشت حدود 13.7 درصد می باشد. همچنین در این مطالعه نتایج بررسی تغییرات اختلاف بارندگی و نفوذ عمقی (ir-dp) با نوسانات سطح آب زیرزمینی بررسی شد. به عنوان مثال در پیزومتر شمال غرب دلقند در زیر حوضه راه چمن با کاهش ir-dp تراز سطح آب زیرزمینی افزایش پیدا کرد. همچنین همبستگی بین ir-dp و نوسانات سطح آب زیزمینی نشان دهنده این امر است که مقدار ضریب همبستگی پیرسون برابر 609/0- می باشد. نتایج نشان می دهد که با کاهش ir-dp تراز سطح آب زیرزمینی افزایش یافته است. و نشان می دهد که مدل کندی به خوبی توانسته است مقدار نفوذ عمقی را شبیه سازی کند