نام پژوهشگر: حاتم صفری

سنتز و خالص سازی ترکیبات همراه a و g داروی آزاتیو پرین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم پایه 1390
  حاتم صفری   احمد خرم آبادی زاد

ساختارهای زیادی که دارای یک بخش پیورینی هستند از فعالیت های بیولوژیکی بالایی برخوردارند. این ترکیبات دارای فعالیت های شفابخشی همچون ضد سرطان و ضد ویروس ایدز می باشند. پیورین ها همچنین اجزای تشکیل دهنده نوکلئوتید ها می باشند که ساختار اساسی نوکلئیک اسیدهای چند حلقه ایdna و rnaرا تشکیل می دهند. آزاتیوپرین یک داروی مختل کننده سیستم ایمنی می باشد. از این دارو برای جلوگیری از دفع بافت های پیوند یافته جدید به بدن استفاده می شود. آزاتیوپرینیک سولفید است که دو حلقه هتروسیکل پیورینی و ایمیدازولی دارد. هفت ترکیب وابسته برای این ماده موثره دارویی در فارماکوپه انگلستان تعریف شده است که از rca تا rcg کد بندی شده اند. از این ترکیبات همراه برای ارزیابی خلوص کروماتوگرافی آزاتیوپرین استفاده می شود. در این پژوهش با استفاده از امکانات موجود در کشورمان دو ترکیب از این ترکیبات همراه، یعنی rca و rcg را در مرحله نخست سنتز و خالص سازی نموده و در مرحله بعدی مقدار آن را تعیین و با استفاده از مقایسه زمان بازداری آنها با استانداردهای اولیه خریداری شده از فارماکوپه انگلستان شناسایی کرده ایم. rca دارای نام شیمیایی 1- متیل-4-نیترو-1h-ایمیدازول 5-آمین یک ترکیب نیتروایمیدازولی است و طی یک واکنش افزایش مایکل از جایگزینی کلر با یک گروه آمین ساخته می شود. rcg دارای نام شیمیایی6-{(1-متیل-4-نیترو-1 h –ایمیدازول-5-ایل) سولفانیل}-7h-پیورین-2-آمین است که هر دو بخش پیورینی و ایمیدازولی را دارا می باشد. این ترکیب از وارد ساختن یک گروه مرکاپتان در موقعیت شماره 6 سیستم پیورین در گوانین و تبدیل آن به تیوگوانین و واکنش ترکیب اخیر با 5- کلرو-1- متیل-4-نیترو-1h- ایمیدازول ساخته می شود. از tlc برای تعیین پیشرفت واکنش استفاده شد. تشخیص این ترکیبات با استفاده از ir,uv,1h nmr و 13c nmr انجام شد. خلوص کروماتوگرافی و تعیین مقدار هر یک از این استانداردهای ثانویه با استفاده از روش hplc و شناسایی دقیق آنها با مقایسه مستقیم زمان بازداری این ترکیبات با استاندارد های اولیه صورت گرفت.