نام پژوهشگر: منصور پیرانی

بررسی عنصر گفت وگو در خسرو وشیرین نظامی گنجوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات 1390
  لیلا حسن زاده   تورج عقدایی

چکیده گفت وگودرآثارادبی(منظوم،منثور)را می توان گونه ای از انواع ادبی به حساب آورد ،که اشکال مختلفی دارد.و"مناظره"برجسته ترین گونه ی آن است که به صورت گفت وگوی یک نفر با نفر دیگر نمود پیدا می کند.گفت وگوی یک نفر باچندنفریا برعکس وگفت وگوی با خویشتن(تجرید)یا حدیث نفس وگونه های دیگر با یاری جستن از عناصر گفت وگویی در خسرو وشیرین نظامی به چشم می آید. دررساله ی حاضرعنصر گفت و گو در خسرو و شیرین از منظومه های نظامی گنجوی مورد بررسی قرار گرفته که به معرفی طرح شیوه های گفت و گو که یکی از عناصر مهم در پیشبرد اهداف داستانی است و در شکل گیری داستان های این منظومه نقش بسزایی داشته است ، می پردازد. ونیز شیوه های گفت وگو در منظومه خسرو وشیرین مورد بررسی قرار گرفته است و در آن انواع گفت و گوها از لحاظ محتوا و مضمون ، تحلیل وطبقه بندی شده و درچهار فصل تهیه و تدوین شده است . کلید واژه :نظامی, داستان، گفت وگو، شخصیت، اندیشه,دیالوگ, مونولوگ

نهاد علمی ودینی ودگر دیسی ارزش ها در دیدگاه حافظ وشهریار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده علوم انسانی 1390
  عباس قهاری   منصور پیرانی

حاکمان ریا کار وقت، عالمان ناپرهیزگار، صوفیان بی صفا در بستر پریشان هجمه ی قوم تاتار از جمله ی مهمترین عوامل این انحطاط به شمار می روند، لذا شاعران متعهد پیوسته نسبت به این عوامل در شعر خویش واکنش نشان می دهند؛ از جمله حافظ و شهریار نیز نسبت به فساد نهادهای اجتماعی عصر خویش رو یکردی منتقدانه دارند. لکن زبان انتقادی حافظ تند، اثربخش و بیدار کننده است همچنین فساد اجتماعی و انتقاد اجتماعی در شعر آن دو رابطه ی مستقیمی دارند با این تفاوت که در شعر شهریار نهادهای اجتماعی جلوه ی دوسویه ای دارند هم وجهه ی مثبت و هم رویه ی منفی از این جهت شعر حافظ در مقایسه با شعر شهریار از عینیّت بیشتری برخوردار است، واقع گرایانه تر است همچنین حافظ از طنز به عنوان یک سلاح برای تامین اهداف انتقادی خود، به شکل بسیار موثرتری بهره گرفته است. و می توان حافظ را در این زمینه از شاعران مبتکر و خلاق برشمرد لکن عمده ی شعر شهریار، در این خصوص، تقلیدی است.

شخصیّت و شخصیّت پردازی در رمان های دهه ی 80، با تأکید بر آثار پرینوش صنیعی (سهم من، پدر آن دیگری) تکین حمزه لو (بعد از او، از این همه جا) سیامک گلشیری (نفرین شدگان، مهمانی تلخ)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  آمنه منتظمی ضیا   قدرت الله طاهری

شخصیّت و شخصیّت پردازی از عناصر مهّم در هر داستانی است. رفتار و کردار هر شخصیّتی در عرصه ی زندگی تأثیر گذار است، خواه این تأثیر خوشایند یا ناخوشایند باشد. در داستان های روایی یا نمایشی شخصیّت ها با آنچه می گویند و بدان عمل می کنند تشخّص می یابند. نویسنده می کوشد با خلق این شخصّت ها در داستان به گونه ای عمل کند که مخاطب از سنجش آن ها با معیارهای ایده آل و حقیقت مانندی بر باورپذیر بودنشان صحّه گذارد. این جستار، مفاهیم اصلی؛ شخصیّت و شخصیّت پردازی را در هشت فصل تحلیل کرده است. این مفاهیم در شش اثر به نام های؛ « سهم من » و « پدر آن دیگری » از « پرینوش صنیعی » « بعد از او » و « از این همه جا » از « تکین حمزه لو » « نفرین شدگان » و « مهمانی تلخ » از « سیامک گلشیری » بررسی شده و سپس علاوه بر معرّفی سه نویسنده، آثار آنان از نظر ساختار و مفهوم محتوایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این بخش توجّه به شخصیّت ها، طبقه ی اجتماعی، سن و ویژگی های فردی و روحی آنان مورد توجّه واقع شده است.در پایان نیز ضمن تحلیل آثار نویسندگان، پرسش هایی با رویکردی شخصیّت پردازانه اعمّ از؛ هر یک از عوامل شخصیّت پردازی « توصیف، لحن، گفتگو و... » در داستان چه بسامدی دارد، سیر تحوّل شخصیّت ها به چه نحوی صورت پذیرفته، در ورود و خروج آنان از چه روشی بهره گرفته شده است و همچنین نقش توصیف و گفتگو، در روند تکامل شخصیّت ها، پاسخ داده شده است. در بیان دیدگاه نویسندگان نیز برای پرسش های ذیل، در جستجوی پاسخ می باشیم؛ قهرمانان او از کدام طبقه هستند؟ ویژگی های فردی و روحی آنان چیست؟ فعّال اند یا غیر فعّال؟ درون گرا هستند یا برون گرا؟ خوشبین هستند یا بدبین؟ احساساتی یا منطقی؟. از سوی دیگر چگونگی توصیف اشخاص از نظر نویسندگان، شرایط زندگی، اوضاع اجتماعی و فرهنگی همچنین کیفیت روانی آنها نیز مورد توجّه قرار گرفته شده است.

جلوه های طبیعت درشعرمعاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - پردیس آموزشهای نیمه حضوری 1390
  عباس چشمی   محمدرضا حاج آقابابایی

طبیعت درزندگی هرانسان،به ویژه انسان های هنرمندوازجمله شاعران،حضورهمیشگی وچشمگیری دارد.سوال این است که شاعران برجسته ی معاصربه طبیعت چگونه نگریسته اند؟هدف این پژوهش آن است که جایگاه وکارکردطبیعت درزبان،بیان ومحتوای شعرشاعران معاصربه ویژه پنج تن ازبزرگان آنهایعنی احمدشاملو،فریدون مشیری،سهراب سپهری،مهدی اخوان ثالث وفروغ فرخزادبررسی گردد.این تحقیق به روش کتابخانه ای انجام یافته ومنابع مورداستفاده،مجموعه آثارچاپ شده ی شاعران موردنظراست.نتایج این پژوهش نشان می دهدکه طبیعت درشعراین شاعران حضورپررنگی داردامااین حضوردرشعرهرکدام به نسبت نگرش،گرایش شعری،فرم شعر،دنیای شاعری ومحل زیست وی متفاوت است.زبان شعری غالباازساده به پیچیده سیرمی کندودرحوزه ی بیان بسته به قدرت شاعری هریک،تشبیهات،استعارات وگاه نمادوتمثیل کاربرددارد.هرشاعراهداف خاصی راازبه کارگرفتن موضوع طبیعت دنبال می کندکه این اهداف غالباهمان دلمشغولی های شاعراست

تفکیک اصول عرفان عراق و خراسان در آثار فارسی جامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات 1390
  فریبا فرمند   رضا سمیع زاده

از ویژگیهای بارز عرفان عراق، توجّه به صورت و ظاهر شریعت مثل نماز، روزه، حج، تعبّد و تزهّد، خوف، قبض، جوع، گوشه‏گیری، ترس از عقاب و عذاب الهی می‏باشد و از خصوصیّات بارز عرفان خراسان توجّه به طریقت و حقیقت شرع، ذوق، شرب، ریّ، وصل، محبّت، رجا، بسط، سکر، گستاخی، سماع، رضا، فتوّت و جوانمردی، توجّه به خانقاه و مردم‏داری می‏باشد. از برجسته‏ترین عارفان مشرب عراق، ابوذر غفّاری، حذیفه‏بن یمان، اویس قرنی و صهیب در دوره‏ی صدر اسلام می‏زیستند. بعد از آنها حسن بصری، رابعه‏ی عدویّه، جنید، ابوالحسین نوری، ابو محمّد رویم، مسری سقطی، مالک دینار، محمّد واسع، معروف کرخی می‏باشند که همگی آنان از پیشروان زهد و عبادت در زمان خویش بوده‏اند و بدون هیچ فرقه یا جماعتی و کاملاً انفرادی و یکّه به عبادت و تعبّد و زهد می‏پرداخته‏اند. در مقابل این گروه از عارفان عرفان خراسان بایزید بسطامی، حسین بن منصور حلاج، ابوسعید ابوالخیر، ابراهیم ادهم، سنایی، عطّار، مولانا جلال الدین رومی، روزبهان بقلی، خواجه عبداله انصاری بوده‏اند و فرقه‏های مختلف نوربخشیّه، چشتی‏ها، مولویّه و دیگر فرقه‏ها حاصل روحیه‏ی اجتماعی در این گروه می‏باشد. جامی هر دو عرفان عراق و خراسان را در احوال و آثار خود نمایان ساخته ولی از آنجا که وی اهل خراسان بزرگ بوده و خود خانقاه داشته و یکی از پیروان سرسخت سلسله‏ی نقشبندیّه بوده و طی عمر خویش همواره تابع پیر یا مرشدی از فرقه‏ی نقشبندیان بوده است نتیجه می‏گیریم بیشتر حالات و آداب و رسوم عرفان خراسان در آثار او پیداست. و این دور شدن از دوران تجلی عرفان های عراق و خراسان جامی را واداشت تا در هر دو عرفان کاوش و کنکاشی داشته باشد که این مطلب در آثار او پیداست.

تجلی اسطوره در دیوان صائب تبریزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1391
  عاطفه امیری فر   منصور پیرانی

سبک هندی، از یک سو به دلیل اشتمال بر مفاهیم اخلاقی و تعلیمی و از سویی وجود صنایعی ‏مانند تشبیه ها و تمثیل ها قابلیت تامل برانگیزی در استفاده از الگوهای اسطوره ای دارد. اما نگاه ‏شاعران این سبک به شخصیت های اسطوره ای، دارای نوسان خاصی است چنان که گمان می رود این ‏شاعران گاهی فاقد زیر ساخت اسطوره گرا هستند و از این شخصیت ها تنها در راستای بیان نکات ‏تعلیمی در زیرساخت سنت های ادبی رایج استفاده می شود. صائب تبریزی نیز از شخصیت های ‏بسیاری یاد می کند که در میان آن ها شخصیت های اسطوره ای نیز وجود دارند و صائب با اشاره به ‏نکات محوری روایت آن ها از ایشان یاد می کند. اما نوسان در ارائه اندیشه اسطوره ای در صائب ‏تبریزی نیز به خوبی دیده می شود و درواقع می توان گفت که برای صائب، گاهی این شخصیت های ‏اسطوره ای هستند که در خدمت مضمون سازی قرار می گیرند. بر اساس نگاه او به اسطوره ها، او را ‏نمی توان شاعری اسطوره ساز نامید و نه حتی اسطوره پرداز بلکه مهارت او این است که برای بیان ‏نکات مورد نظر خود و تایید و تاکید آن ها، با کاربردی شاعرانه از صنایع ادبی، از اساطیر یاد می کند و ‏در این مسیر گاهی برخی نکات در چهارچوب اساطیر را با تاویل هایی شاعرانه، تغییر می دهد. در این ‏تحقیق با بررسی غزلیات این شاعر به جستجوی اساطیر ملی، اساطیر تاریخی و اساطیر عرفانی پرداخته ‏و رویکرد صائب به آن ها را بررسی می کنیم تا بتوانیم نگاه این شاعر برجسته به این اساطیر را بیابیم و ‏ببینیم که اگر او تغییری در نگاه رایج به یک اسطوره ایجاد می کند، این تغییر، چه نتایجی در بر دارد.‏

آموزه های اخلاقی خواب و رویا و تأثیر آن بر تحوّل شخصیت عرفا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده علوم انسانی 1391
  فاطمه fatemeh   منصور پیرانی

به تصور عوام، رویاها تصاویر مهمل و بیهوده اند اما در سه رویکرد اسطوره ای، روانشناختی و معرفتی رویا دارای معانی خاصی است. در عالم اسطوره رویا به معنای تاریخ، پدیده و طبیعتی نمادین است و در حیطه روانشناختی رویا زبان ناخودآگاهی معنا می شود. اما در عالم عرفان رویا گستره ای از مفاهیم ماوراء طبیعـی است. اساطیر که در ژرف ساخت خود حقیقت اند، از طریق هماهنگ شدن با نیازهای متنوع روانی و اجتماعی انسان و گذر از صافی ناخودآگاه به رویاهای انسان به شکل نمادین نفوذ کرده و با ایجاد تعادل و سازش بین انسان و پیچیدگی های روان او و طبیعـت پیرامـون خویـش از طریق رویا تأثیرات خود را بـر انسان نشـان می دهند. در قلمرو روانشناسی، «کهن الگوها» از طریق تجلی نمادین در رویاها بر اندیشه های ناهشیار انسان تأثیر گذاشته و آنها را سازماندهـی می نماید. کهن الگو هم در شکل و هم در محتوای خود بـر انسان اثرگذار است. در شکل به صورت استعداد و تمایل و در محتوا به شکل تصـاویر ذهنی و نمادها به انسان عرضـه می گردد و باعث می شود که سطح هشیاری انسان در الگویی مشخص، مرتب و سازماندهی شود و در نهایت در بُعد غایی خود در انسان تعادل روانی و شخصیتی ایجاد می نماید.اما اثرگذاری رویا بر انسان در عالم عرفان، گاه به صورت مفاهیم حسی و با واسطه است( دیدن جبرئیل) و گاه رویا مفاهیم را به صورت انزال معانی و مفاهیم الهی بر قلب انسان وارد نموده و منجر به ادراک وجدانی صوفیانه می گردد. این سه رهیافت با تکیـه بر مبانی نظری و شرح احوال و اقوال خود عرفا همه رویاها را مهمل نمی شمارد بلکـه برخی از رویاهـا را دارای کـارکـرد و مشحـون از ارزشهـا و آموزه های اخلاقی می داند.رویاهای مبشر یا صادقه سراسر معنا و مفهوم بوده و دارای مهمترین کارکرد یعنی عامل تحوّل و انقلاب درونی شخصیتها می باشند. شخصیت سمبلیک شیخ صنعان در منطق الطیر، بشر حافی، ناصر خسرو و جامی و ... شخصیتهایی هستند که تحول و انقلاب باطنی آنها به برکت یک رویا شکل گرفته است. کلید واژه ها : خواب، رویا، خیال، واقعه، وحی، عارف، کشف و شهود، الهام، اسطوره

صورخیال و جلوه های شعر در مرزبان نامه و مقایسه آن با قصاید خاقانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  رویا امیری   منصور پیرانی

بحث تأثیر پذیری ، اقتباس و انتقال مضمون یا مایه واخذ تعبیرات و ترکیبات در شعر شاعران و نوشته های نویسندگان ، امروزه تقریباً به امری شایع و عادی تبدیل شده است . در هر دوره ای نویسنده یا شاعری آثار دیگران را مورد مطالعه و بررسی قرارا می دهد ، بهره اش را می گیرد و در صدد تقویت و غنای فکری و زبانی آثار خود بر می آید . رودکی ، منوچهری ، فردوسی ، نظامی ، بیهقی و آثاری چون کلیله و دمنه و ...بسیاری از شاعران و نویسندگان همواره فکر ، مایه و مضمونشان مورد تتبع و توجه اهل فضل و ادب بوده است . کتاب مرزبان نامه هم از این دست نمونه هاست که نویسنده اش در تألیف آن به آثاری چون از جمله کلیله و دمنه نصراله منشی ، عتبه الکبه و بخصوص دیوان خاقانی توجه داشته است . در این نوشته سعی ما ارایه جلوه های شاعرانه ، در بیان مشترکات ، مشابهت ها و حتی استخراج عین عبارات و ترکیباتی است که مولف مرزبان نامه از خاقانی برگرفته است در نخستین یا شاید دومین مرتبه از مطالعه مرزبان نامه با این تصور روبرو می شویم که نگارنده آن تمام یا اکثر ترکیبات را از خاقانی گرفته است ام?ا با بررسی های بیش تر در می یابیم تنها 50 مورد عیناً به پیروی از خاقانی است و مابقی ، در ظاهر با ترکیبات خاقانی تفاوت دارند ، ام?ا در اکثر موارد آشکارا ، وراوینی اصل آنرا از خاقانی گرفته است و با ایجاد تغییری جزئی ، تر کیبی نو ساخته است تاآنجا که چندان معقول و ادیبانه نمی نماید بتوان به آن عنوان ترکیبی نو داد و هرکس حتی یکبار قصاید خاقانی را مرور کرده باشد ، پس از مطالعه مرزبان نامه ، نوع ساختار ترکیبات خاقانی را در جای جای آن با اندکی تغییر می یابد البته نه در ساختمان کلمه بلکه در بکارگیری مترادفات همان کلمه و در برخی موارد متضادهای آن . درپژوهش پیش رو تلاش ما برآن بوده است تا با ارائه شواهدی محکم ، این مطلب را نشان دهیم

مدخل های ویژه در فرهنگ های عمومی فارسی /
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  حسن قریبی   اصغر دادبه

شیوه فرهنگ نویسی در ایران، بیش از آنکه بر پایه استخراج مداخل از «متون» باشد بر مبنای استفاده از فرهنگ های پیشین، و لاجرم تکرار واژه ها و شواهد مندرج در آنها و سپس افزودن واژه های متأخر بوده است. این شیوه نامه که لغت نامه ها را در زمره متون فارسی به شمار آورده است ـ با استناد به دیباچه اکثر فرهنگ های قدیم ـ باعث شد تا بسیاری از مداخل «کهن» بدون ذکر شواهد متنوع و یا تنها با ذکر «یک شاهد»، که بعضاً دستخوش تصحیف نیز شده اند، مسیر طولانی لغت نامه نویسی را طی کنند. اما روش «رونویسی» که به نظر نگارنده حجم قابل توجهی از«فرهنگ های عمومی» را دربرمی گیرد. مدخل گزینی واژگان و ترکیب ها بر اساس یک شاهد و راه یافتن این مداخل به فرهنگ های عمومی، سوالات بنیادی زیر را به ذهن متبادر می کند: الف: آیا شاهد ذکر شده در این گونه فرهنگی، تنها شاهد موجود در متون و فرهنگ ها بوده است؟ ب: آیا شاهد مذکور، گویاترین شاهد موجود در متون بوده است؟ ج: آیا کاربرد واژه در همان یک شاهد متوقف شده است؟ د: آیا مبنای انتخاب شواهد، متون فارسی است یا لغت نامه ها؟ رعایت اصل فراوانی یا بسامد یکی از اصول مدخل گزینی در فرهنگ های عمومی است، اصلی که فرهنگ های تخصصی اجباری به مراعات آن ندارند. در این پایان نامه که بر مبنای فرهنگ های «بسامدی» تهیه شده است؛ نگارنده با نگاهی انتقادی به مدخل های تک شاهدی شعری، بانکی از این مدخل های ویژه را از فرهنگ های معتبر عمومی فارسی به صورت مقایسه ای گردآوری کرده است.

بررسی داستان آفرینش درسوره بقره ومقایسه آن بااسطوره آفرینش درآیین زرتشتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  راضیه شهرآبادی   رودابه شاه حسینی

توجیه چگونگی آفرینش جهان درهرملیتی ریشه در دین و باورهای آنان داشته است و پیروان ادیان گوناگون هرکدام برپایه اعتقادات خود به بیان آفرینش جهان و تحلیل آن پرداخته اندو داستان آفرینش باشباهتهای چشمگیری در متون ادیان گوناگون گنجانده شده است و در تمامی ادیان العی وجود یک آفریننده قدرتمند در رأس آفرینش دیده میشود.قبل از پیدایش ادیان نیزبشرماقبل تاریخ معمای خلقت را به وسیله اسطوره های خویش که بنا به نظرالیاده و برخی دیگر همان دین انسان باستانی و نیز زیربنای اعتقادات و ادیان گوناگون میباشد،بازگوکرده و همواره آفرینش را به ایزد یا ایزدانی نسبت داده است؛زیرا این مسأله اهمیت و تأثیربسزایی در اهتقادات و باورهای انسان در طول تاریخ داشته است و علت اینکه در این تحقیق دین اسلام با آیین زرتشتی یکجابررسی شده شباهتهاو هم محوربودن آنهاست.ونیز دلیل پرداختن اسطوره در کنار ادیان الهی این است که اساطیرملل همواره دربردارنده مسائل مربوط به آفرینش اند ودرواقع مهمترین واصلی ترین موضوع اسطوره،چگونگی خلقت جهان وموجودات می باشد که مورد توجه مورخان و مذهب شناسان قرارگرفته شدع است.نتایج به دست آمده از این پژوهش این است که بین داستان آفرینش در قرآن با داستان آفرینش در آیین زرتشتی شباهتهایی در موضوعاتی چون:اعتقاد توحیدی و وجود یک منشأآفرینش،وجوددونوع آفرینش مادی دمعنوی،آفرینش تدریجی جهان در دوره های متوالی،تسبیح و قداست عناصرطبیعی وعناصراربعه،مسأله زمین-مادر، مقام زن،اوصاف پایان جهان و وجود منجی و سوشیانت،زندگی پس ازمرگ و عوالم سه گانه پس ازآن،وجودپل صراط و چینوت و بالاخره رستاخیزی و بازگشت جاودانه نزد خالق وجوددارد و ازجمله تفاوتهای بنیادین میان آنهامواردی است که در قرآن به وضوح و باصراحت تمام آمده است درحالیکه درآیین زرتشتی هیچ اشاره ای به آنها نشده است،قرآن که نور و کتاب مبین است حقایق را به صورت ناب و تاحدممکن صریح و شفاف در دسترس همگان قرارداده،و قرآن همواره ازنابترین و بزرگترین حقایق سخن میگوید ازجمله این موارد:وجودحکمت و فلسفه آفرینش،وجود دستور تکوینی در امرآفرینش،هدفمندی آفرینش،نبود تعطیلی در امر آفرینش،خلافت و جانشینی انسان و هبوط او و وجود عنصرمتعالی ایمان در امرقربانی میباشند.و محوری ترین نتیجه این تحقیق آناست که زنده بودن اساطیر وریشه در واقعیت داشتن آن براحتی از طریق قرآن قابل اثبات است و طبق اعتقاد ما مسلمانان قرآن که حقیقت محض است نه تنها با اسطوره درتضادنیست بلکه شاهدعینی و الهی برای تأیید اسطوره هاست و قرآن هرگز برروی ادیان و اساطیر دیگر ملل خط بطلان نکشیده است و اساطیر در بیشتر موارد با آیات قرآنی مطابقت دارند.

تصویر روستا در شعر کودک و نوجوان پس از انقلاب اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده علوم انسانی 1390
  مهتاب مرآتی   قدرت اله طاهری

روستا و بافت فیزیکی، طبیعی، انسانی و حیوانی آن یکی از عمده ترین موضوعات شعر کودک و نوجوان می باشد. به ویژه پس از انقلاب اسلامی رویکرد شاعران به این موضوع بسیار گسترده است. از طرف دیگر، چون شاعران کودک و نوجوان روستا را به عنوان یک آرمان شهر تلقی می کنند، نگاه آنان به محیط آن به دور از واقعیت است. بنابر این، با توجه به این مساله، این پژوهش بر آن است تا مشخص کند که آیا روستا و مسائل پیرامون آن بیشترین سهم را در توصیفات شاعران این عرصه دارد؟ و اگر چنین است چه جنبه هایی از زندگی روستایی بیشتر مورد نظر بوده است ؟ پژوهش با نگاهی نقادانه به این مسائل پرداخته است که آیا نگاه شاعران در این حوزه، آرمانی و غیر واقعی است ؟ آیا همه ی عناصر طبیعی، انسانی ، حیوانی و بافت فیزیکی روستا مورد توجه بوده است؟ در این پژوهش آثار سی و هشت نفر از شاعرا ن شعر کودک و نوجوانانتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. جامعه ی آماری پس از شناسایی، به کمک روش مطالعه ی اسنادی بررسی شد و نکات لازم فیش برداری گردید. آن چه که در پایان این پژوهش بدست آمده این است که شاعران شعر کودک و نوجوان با تابعیت انقلاب اسلامی که انقلابی سنت گرا بود و با عنایت به این نکته که روستا را مظهر سنت می دانند، توصیف آن را در کانون توجهات خویش قرار دادند؛ و همه عناصر انسانی، حیوانی و محیط طبیعی و فیزیکی آن به تناوب و با دیدی به دور از واقعیت در آثار آنان انعکاس یافت. لازم به ذکر است که در این میان بیشترین توجه شاعران به محیط طبیعی و فیزیکی روستا بوده و کم ترین نگاه شامل بافت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی روستا و سختی های مردم آن شده است. به نظر می رسد شاعران در توصیفات خود به ویژه توصیف محیط طبیعی تحت تاثیر اصول مکتب رمانتیسم بوده اند.

بررسی جایگاه هویت ملی و دینی در شعر کودک و نوجوان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده علوم انسانی 1389
  ابوالفاضل مرآتی   منصور پیرانی

موضوع این پژوهش، بررسی جایگاه همویت ملی و دینی در شعر کودک و نوجوان با تاکید بر آثار پنج تن از شاعران نامی این عرصه یعنی، محمود کیانوش، مصطفی رحماندوست، جعفر ابراهیمی، بیوک ملکی و ناصر کشاورز می باشد. لذا پس از بررسی و شناخت مبانی و ابعاد هویت ملی و دینی، آثار شاعران مورد مطالعه قرار گرفت. آنگاه بر اساس مبانی و ابعاد هویت ملی و دینی، اشعار دسته بندی و تنظیم گردید. پژوهش به دنبال بررسی این مساله است که شاعران مورد نظر چگونه به هویت ملی و دینی در آثار خود پرداخته اند. این پژوهش در شش فصل و بر اساس سه فرضیه شکل قرار گرفته است. الف: در شعر کودک و نوجوان به هویت ملی از نظر گزینش و انتخاب زبان، نوع مضامین و آداب و سنن با توجه به مناطق جغرافیایی توجه شده است. پ: شعر کودک و نوجوان به حوزه های سیاسی، تاریخی و فرهنگی هویت ملی پرداخته است. ج: شعر کودک و نوجوان به ابعاد اعتقادی،؟ مناسکی، اسطوره ای و الگوهای دینی و متون مقدس توجه داشته است. سر آغاز پژوهش، شامل کلیات و تعاریف، بیان مساله، ضرورت تحقیق، پیشینه، فرضیه ها، اهداف و روش تحقیق و جامعه آماری است. سپس تعاریف هویت، انواع هویت و هویت ملی و دینی و ابعاد آن مورد اشاره قرار گرفته و در ادامه به تعاریف ادبیات کودک و نوجوان، جایگاه آن در شعر برخی از شاعران کلاسیک و معاصر ایران، ادبیات کودک در جهان و ساختار و محتوای شعر کودک پرداخته شده است. آن گاه تطابق تعاریف و مبانی نظری هویت ملی و دینی و با تقسیم بندی های جزئی تر، به تجزیه و تحلیل آثار پرداخته شده و شاهد مثال هایی نیز از شاعران مورد نظر ذکر شده و آثار نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در خاتمه، نتیجه گیری پژوهش بیان شده و پس از ارائه ی پیشنهادهایی چند، منابع و مآخذ پژوهش فهرست شده است.

تجلی چین در شعر فارسی از قرن 4 هجری قمری تا قرن 9 هجری قمری با رویکرد به آثاری چون شاهنامه فردوسی، منطق الطیر عطار، مثنوی مولوی، دیوان حافظ و نظامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  امیر محمودآبادی   رودابه شاه حسینی

«چین» در ادبیات فارسی با بسامد بالا و در معانی قاموسی و مجازی کاربرد بسیار دارد. سیر مفهوم «چین» در ادبیات فارسی از ابتدای قرن چهارم تا اوایل قرن نهم که محدوده ی دامنه ی تحقیق این پایان نامه می باشد سیری است از صورت به معنا و از قاموس به مجاز. «چین» در ادبیات فارسی ابتدا به معنای کشور «چین» و رفته رفته به معنای دورترین نقطه و سرانجام سرزمین صورت و مجاز از دنیای مادی کاربرد پیدا کرده است. این پایان نامه تشکیل شده از پنج فصل ویک مقدمه وفصل اول ان پروپوزال است وفصل دوم تعزیف ها ومفاهیم است که متشکل از دو بخش روابط ایران و چین وتوضیح خصوصیات جغرافیایی وفصل سوم که عمده این پایان نامه راتشکیل می دهد شاهد مثال های شعری شاعرانی است که درین پایان نامه امده است وفصل چهارم از چهار بخش تشکیل شده است که بخش اول خصوصیات سبکی شاعران مورد نظر است است که با شاهد مثال هایی توضیح داده شده است در بخش دوم همین فصل امارگیری هر دیوان است در بخش سوم اما رابیاتی کشورهایی است که با چین امده است ودر بخش چهارم خصوصیات ونکات مخصوص هر دیوان است. در فصل پنجم که فصل نتیجه گیری است از پنج بخش تشکیل شده است که بخش اول روابط ایران و چین توضیح داده شده است ودر بخش دوم طولانی ودور بودن روابط ایران و چین است در بخش سوم سیر چین در شعر فارسی است ودر بخش چهارم امار و خصوصیات هر دیوان ودر بخش پنجم خصوصیات ونکات مربوط به هر دیوان و مجموعه شعری.

حقیقت محمّدیّه درشریعت و عرفان (و باز تاب آن در گلشن راز شبستری و اسرارنامه عطّار نیشابوری )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان قزوین - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مریم سادات ایمان دوست   منصور پیرانی

چکیده : نوشته حاضر براساس روش تحلیلی و مقایسه ای در صدد تبیینی از نگرش عرفا و ادبا در باب مفهوم حقیقت محمّدیّه در هندسه دین ، عرفان و ادب است. آنچه در این راستا می خوانیم عبارت است از : پیشینه ی این اندیشه و ریشه یابی ظهور و گسترش آن ، نگرش ها و تحلیل های برخی از ادیان درمورد حقیقت محمّدیّه ، تعابیر و عناوین مختلف این اندیشه و در نهایت بررسی نگرش دو عارف بزرگ و نامدار ایران شیخ عطّار نیشابوری(وفات 618ه . ق) و شیخ محمود شبستری( وفات 720ه . ق) در دو اثر اسرارنامه و گلشن راز . حقیقت محمّدیّه ازجمله مباحث پایه ای واز مفاهیم مهم جهان بینی عرفانی است . حقیقت محمّدیّه ، « نور» ربانی است این نور ازلی و قدیم به طور متوالی در انبیاء ، جلوه کرده تا آنکه به آخرین تجلّی تاریخی خود یعنی حضرت محمّد (ص) رسیده است . حقیقت محمّدی اوّلین حقیقت ظاهر ، موجود نخستین ، مبدء ظهورعالم ، کاملترین فرد نوع انسانی و بلکه اکمل مظاهر حق است . همه ی انسان ها بسته به میزان ایمان و معرفت خود از این نور ربانی بهره مند می شوند ، درست مانند یک هرمی که در رأس آن نورالانوار قرار دارد و پس از آن کاملترین مظهر خداوند ،پیامبراسلام (ص) ، وپس از ایشان انبیا ، امامان ، اولیا ء و... قرار می گیرند ، هرکسی که به رأس هرم نزدیکتر است بیشتر از دیگران از این نور بهره می برد . آیات و روایات بیانگرمقام و منزلت پیامبر اسلام (ص) به عنوان کاملترین مظهر خداوند است. عارفان و شاعران بسیاری چون شبستری و عطّار در این زمینه داد سخن داده اند و هرکدام به اقتضای زمان و موقعیّت خود نامی برآن نهاده اند .بررسی ها و تحلیل های انجام شده دالّ بر این است که آنها پیامبر اسلام را مصداق کامل حقیقت محمّدی می دانند .