شاید بتوان اولین ایده مکتوب در مورد وسیله نقلیه ای که بدون نیروی انسان یا حیوانات قادر به حرکت باشد در ایلیاد اثر هومر یافت. در قسمتی از رمان، هفاستوس یک سه چرخه متحرک می سازد و از آن برای جابجایی استفاده می کند. هومر می گوید این وسیله خودکار بود و با فرمان خدایان حرکت می کرد. اما در عالم واقع این وسیله برای اولین بار در کشور انگلستان ساخته شد. اصولا برای تمام وسایلی که دارای منبع قدرت باشند و به خودی خود بتوانند حرکت کنند، می توان واژه خودرو را بکار برد.?1? دانش ارگونومی به معنی تطبیق کار با انسان(در مورد طراحی محصول به معنی طراحی محصول براساس تواناییها، مشخصات فیزیکی، رفتاری و انگیزشی کاربر) از دیرباز توسط انسان بکار گرفته شده و در طراحی محیط زندگی و ابزارهای مختلف بکار گرفته می شده است به گونه ای که هر تولید کننده ای با توجه به شناخت خود از فرد سفارش دهنده محصول یا محیط فعالیت، مشخصات ارگونومیکی متناسب با وی را در نظر می گرفت. با بوجود آمدن انقلاب صنعتی و تولید ماشینی دیگر طراح، تولید کننده، فروشنده و مصرف کننده نهایی نه تنها یکدیگر را نمی شناسند، بلکه فرسنگ ها با یکدیگر فاصله داشته و دارای فرهنگ، زندگی اجتماعی، مشخصات فیزیکی -محیطی کاملا متفاوتی می باشند که همگی در طراحی محصول اثرگذار می باشد. معمولا در خودروهای اولیه ای که طراحی می شدند بیشتر به مسائل فنی خودرو پرداخته می شد و تطابق خودرو با افراد کمتر در نظر گرفته می شد با پیشرفت دانش و توسعه صنعت خودرو روند طراحی در زمینه تولید خودرو هایی با کارایی بالاتر و راحتی بیشتر شتاب یافت. پیشرفتهایی که در زمینه ویژگی های فنی خودرو های تولیدی صورت گرفت، به مرور ایده طراحان خودرو را به سمت تولید خودروهایی با قابلیت تطابق بیشتر برای کاربر به منظور افزایش راحتی و ایمنی این وسایل سوق داد، یکی از علومی که در این زمینه مطرح شد دانش ارگونومی است. ارگونومی سعی دارد محیط، تجهیزات، و سیستم ها را طوری طرح ریزی نماید که مطابق با قابلیت ها و توانایی های انسان باشد. توجه به طراحی ارگونومیک خودرو بخصوص وقتی اهمیت بیشتری پیدا کرد که بسیاری از کشوهای صنعتی یا در حال توسعه، صنعت خودرو را بعنوان موتور محرکه خود انتخاب کرده و این صنعت را تبلور توان صنعتی خود قلمداد کردند. ازاین رو دانش ارگونومی و کاربرد آن در طراحی خودرو نیز اهمیت بیشتری پیدا کرد و در بین طراحان خودرو رشد یافت.?2? خودروهای وارداتی که در ایران تولید می شود از جمله محصولاتی است که نیازمند تحقیقات ارگونومی در رابطه با تطابق آن با مصرف کننده ایرانی است که شرکت های سازنده خودرو که طراح اصلی این محصولات نمی باشند باید در این زمینه تحقیقات لازم را انجام دهند. شرکت خودرو سازی زامیاد از شرکت های زیر مجموعه گروه خودرو سازی سایپا به عنوان مهم ترین تامین کننده خودرو های باری سبک و سنگین در ایران مطرح بوده و محصولات تولیدی این شرکت درصدر پرفروشترین خودروها در ایران می باشند. یکی از محصولات جدیدی که در شرکت خودرو سازی زامیاد در حال تولید می باشد خودرو وانت شوکا است که طراحی بدنه آن توسط چینی ها انجام شده است با توجه به برآوردی که از فروش بالای این محصول در ایران شده است لزوم تحقیقات قوی در زمینه ایمنی و ارگونومی این خودرو را دو چندان می کند. در این تحقیق به بررسی ارگونومی طراحی داخلی خودرو شوکا با استفاده از روشهای ارزیابی آنترپومتریک (بمنظور بررسی میزان تطابق طراحی قسمت های داخلی خودرو با جمعیت کاربران ایرانی با مشخصات آنتروپومتریک متفاوت) و روشهای ارزیابی فردی پرداخته شده و در نهایت از طریق نتایج بدست آمده پیشنهادات اصلاحی در خصوص بهینه سازی طراحی داخلی خودروی ارائه گردید. ملاکی که در این تحقیق جهت ارزیابی آنترپومتریک بکار گرفته شده، پکیج سرنشین خودرو از سری استانداردهایsae (انجمن مهندسین خودرو) است که در رابطه با ابعاد داخلی خودرو می باشد. در رابطه با ارزیابی فردی، دو پرسشنامه: یک پرسشنامه اختصاصی جهت بررسی بار کاری ذهنی رانندگی و یک پرسشنامه جهت ارزیابی راحتی، ناراحتی در حین رانندگی با این خودرو استفاده شده است.

چکیده : زمینه و هدف: کمردرد شغلی یکی از شایع ترین اختلالات اسکلتی عضلانی در دنیا بوده که عوامل خطر متعددی در بروز آن نقش دارند. روش های بسیاری جهت ارزیابی ارگونومیکی عوامل خطرکمردرد در محیط کار وجود دارد که شامل روش های بیومکانیکی، فیزیولوژیکی و فیزیکی-روانی می باشند. مدل سازی دیجیتالی انسان(dhm) نیز ابزاری جهت ارزیابی ارگونومیکی از دیدگاه بیومکانیکی بوده که بدلیل داشتن مزایایی همچون صرفه جویی در وقت و زمان در ارزیابی ها و نیز ارزیابی فعالانه راهکارهای ارگونومی در محیط دیجیتالی، امروزه مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه بررسی علل بیومکانیکی و فیزیکی کمردرد با استفاده از مدل سازی دیجیتالی انسان بود. روش کار: مطالعه حاضر،یک مطالعه موردی نیمه تجربی بوده که در بخش مونتاژ موتور یکی از صنایع خودروسازی اجرا گردید. ابتدا شیوع کمردرد در جمعیت مورد مطالعه بررسی شد. سپس ویژگی های شغلی و عوامل خطر کمردرد درکلیه ایستگاه های کاری ثبت و ایستگاه های پر خطر به لحاظ احتمال آسیب به کمر انتخاب شده و در نهایت یک ایستگاه کاری جهت شبیه سازی و ارزیابی در نرم افزارهای مدل سازی دیجیتالی انسان که شامل 3dsspp و catia بود انتخاب گردید. 22 پوسچر از لحظه برداشتن و گذاشتن بار از سه وظیفه موجود ایستگاه جهت شبیه سازی انتخاب شدند. پس از ارزیابی در محیط دیجیتالی، نقاط خطر شناسایی و راهکارهای مورد نظر ارائه شده و جهت تعیین اثربخشی راهکار مورد نظر، آن را در محیط دیجیتالی اجرا و ارزیابی مجدد انجام گرفت. نتایج : نتایج حاصل از نرم افزارها نشان داد که نیروی فشاری و برشی وارد بر دیسکl5/s1 با افزایش ابعاد آنتروپومتریکی، فاصله افقی بار تا بدن و کاهش ارتفاع محل گذاشتن بار افزایش یافته و درصد افراد قادر به انجام وظیفه در هر مفصل با افزایش ابعاد آنتروپومتریکی کاهش یافت. برآورد آسیب به لیگامنت نیز در پوسچرهای دارای خمش شدید کمر افزایش بیشتری داشت. ارزیابی پوسچر rula نیز در پوسچرهای دارای خمش و پیچش شدید کمر و یا دارای فواصل دسترسی زیاد افزایش یافت. نتایج نشان داد که نقاط خطر در وظایف مورد بررسی، بیشتر مربوط به ارتفاع پایین پالت ها در محل برداشتن و گذاشتن بار و همچنین فاصله افقی زیاد بار از بدن بود. اجرا و ارزیابی راهکار مداخله ای در محیط دیجیتالی نیز نشان داد که افزایش 20 سانتیمتری ارتفاع پالت بر مبنای صدک 95 و افزایش 16 سانتیمتری ارتفاع پالت بر مبنای اپراتورهای ایستگاه کار در کاهش استرس های وارده به کمر موثر واقع شد. نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که dhm ابزاری موثردر ارزیابی وظایف شغلی و طراحی محیط کار بوده که می توان نقاط خطر در هر وظیفه را شناسایی کرده و به نقاط ایده آل در طراحی دست یابیم. همچنین مدل سازی دیجیتالی انسان یک روش موثر جهت ارزیابی علل بیومکانیکی کمردردهای شغلی بوده که احتمال بروزکمردرد در یک وظیفه را بطور سریع و بدون صرف هزینه و زمان خاصی به ما نشان داده و می توان راهکار مداخله ای مورد نظر را در محیط دیجیتالی اجرا کرده و با ارزیابی و اطمینان از اثربخش بودن راهکار، آن را در محیط واقعی اجرا نماییم. در این مطالعه عوامل بیومکانیکی موثر در افزایش احتمال بروز کمردرد شامل ویژگی های آنتروپومتریکی(قد و وزن)، فاصله افقی بار تا بدن، ارتفاع محل برداشتن و گذاشتن بار و خمش و پیچش تنه بود. کلیدواژه ها : کمردرد، مدل سازی دیجیتالی انسان، 3dsspp، catia، دیسکl5/s1، نیروی فشاری، نیروی برشی

مقدمه و هدف: وجود فضاهای ورزشی در همه جای دنیا حق شهروندی محسوب می شود. در این راستا امکاناتی مهیا شده تا شهروندان با کمترین هزینه و امکانات، سلامت جسمی و روحی خود را حفظ کنند در سال های اخیر، به منظور تامین سلامت و توسعه فعالیت های ورزشی دانش آموزان، مدارس کشور به دستگاه‏های بدنسازی پارکی تجهیز شده اند. اما، این دستگاه ها اغلب به‏صورت کپی‎‏سازی از روی انواع خارجی ساخته می‏شوند. هدف از این تحقیق بررسی میزان تطابق ابعاد و اندازه ها و مشخصات ارگونومیک دستگاه های بدنسازی پارکی با نشان تجاری هیگر و تحرک سازان فردا با ویژگی های آنتروپومتریک کاربران دختر دانش آموز دبیرستان های تهران است. روش ها و وسایل: روش این تحقیق مقایسه ای و تعداد 100 نمونه از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران و دستگاه های بدنسازی پارکی با نشان تجاری هیگر و شش دستگاه گام زن جلو، گام زن پهلو، مسگری، کششی شانه، پرش ارتفاع و دوچرخه ثابت است. نمونه های آماری از بین جامعه دانش آموزان شهر تهران و بیش از 35 نشان تجاری دستگاه های بدنسازی پارکی مورد ارزیابی قرار گرفته و میانگین و صدک های 5، 50 و 95 و انحراف استاندارد ویژگی های آنتروپومتریک به دست آمده کاربران با ویژگی های ارگونومی دستگاه های بدنسازی منتخب با استفاده از روش تی تک نمونه ای دوطرفه در سطح معنا داری 05/0(95 درصد اطمینان) مقایسه شد. ابزار تحقیق کیت آنتروپومتری استاتیک و قد سنج و نرم افزار spss بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، حاکی از آن است که دستگاه های تعبیه شده فوق در مدارس از نظر ابعاد مناسب اندازه های آنتروپومتری دانش آموزان دختر مقطع متوسطه نیست.