نام پژوهشگر: مهرزاد لبدالی

بررسی تطبیقی نظریه محض در حقوق ایران و حقوق عرفی
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم اجتماعی 1389
  وحیدرضا نجیبی   مهرزاد لبدالی

مسئولیت محض به اعتبار مواضع کاربرد آن قابل تعریف است اما به طور کلی مسئولیتی است که بدون نیاز به اثبات تقصیر خوانده و به صرف رابطه سببیت بین فعل یا ترک فعل خوانده و زیان وارده برعهده خوانده مستقر می گردد بنابراین ورود زیان ، فعل یا ترک فعل و قابلیت استناد ، عناصر برقرای آن هستند . این نوع از مسئولیت به اقتضای برقراری عدالت در جامعه صنعتی و حمایت از زیان دیده ضمن توجیهات اقتصادی مربوطه به وجود آمده است. مسئولیت محض عمدتاً در مواضعی که امکان اثبات تقصیر وارد کننده زیان دشوار بوده و موجب تضییع حق زیاندیده می گردد ، به کار گرفته شده است . در این مواضع حقوقدانان ابتدا سعی داشتند به وسیله شروط قراردادی و سپس فرض ها و امارات قانونی از زیان دیده حمایت نمایند ، اما نقایص این روش سرانجام آنها را به سوی پیش بینی مسئولیت محض کشاند . نظریه مسئولیت محض به لحاظ حمایت از زیان دیده و عدم نیاز به اثبات تقصیر با نظریه تضمین حق و قاعده لاضرر قرابت دارد اما وجود افتراقی نیز بین آنها می توان یافت . در حقوق ما اگرچه این مسئولیت به تاسی از حقوق خارجی در قانون به کار گرفته شد اما نهادهایی چون غصب و مبانی چون لاضرر می تواند در قرابت و توجیه مبانی آن اثر بسزایی داشته باشد . گسترش گرایش به بیمه مسئولیت و توزیع زیان ها مهمترین آثار اتخاذ مسئولیت محض در قوانین و رویه قضایی است . در حقوق ما علاوه بر مسئولیت دارنده وسیله موتوری که محض شناخته شده بود در قانون حمایت از مصرف کننده مصوب 25/8/1388 سرانجام قانونگذار نوعی مسئولیت محض در حمایت از مصرف کننده پیش بینی نمود که نیازمند تحلیل و بررسی است .