واژگاه کلیدی: عصمت، تنزیه، آیات متشابه، پیامبر اسلام (ص). پیشینه عصمت پیامبر اکرم (ص) از گناه و تمامی امور نفرت زا همچون سهو و خطا به نخستین سال های ظهور اسلام باز می گردد. قرآن کریم، اهل بیت عصمت (ع)، صحابه و تابعین پیامبر نخستین مدافعان عصمت به شمار می روند که در کنار دلایل محکم عقلی، تفسیرگر آیات متشابهی است که به دلیل برخی واژگان یا اسلوب های کلامی دچار ابهام گردیده و مورد سوء برداشت قرار گرفته اند. این ابهام ها در قالب روایات تفسیری و شأن نزول که عمدتاً به لحاظ سندی و دلالی دچار مشکل می باشند و نیز دیدگاه های تفسیری برآمده از تساهل، اعتماد به روایات و یا مبانی کلامی فاسد بروز می کنند و به دو دسته عمده تقسیم می شوند. دسته نخست شبهه هایی است که با تحلیل زندگی شخصی پیامبر در صدد منسوب داشتن وی به گمراهی و عادت های جاهلی در مقطع پیش از رسالت و یا ارتکاب پاره های تردیدها، دلبستگی ها، رذایل اخلاقی و گناهان در مقطع رسالت ایشان است. دسته دوّم شبهات نیز با تمرکز بر شأن رسالی پیامبر و با استناد به راهیافت سحر، چشم زخم، وسوسه های شیطانی و فراموشی به پیامبر سعی در سلب صلاحیّت از ایشان برای تصدی منصب نبوت داشته یا با بیان پاره ای موارد بر وقوع لغزش در فرایند دعوت استشهاد نموده اند. آیات مورد استناد در این باره را می توان از زاویه نقد واژگانی، ادبی، تاریخی، و تحلیل مراد استعمالی و جدّی از خطاب در آن ها و نیز دیگر راهکارها، تفسیری صحیح و متناسب با نظریّه عصمت نمود.

تحقیق حاضر در صدد تبیین آزادی انسان از منظر کلام اسلامی است. وهدف اساسی این تحقیق آشکار سازی نسبت شریعت اسلام و آزادی و پاسخگویی به شبهاتی است که به بهانه آزادی ارزشهای معقول انسانها را نادیده می گیرند و از این راه جوامع اسلامی را مورد تهاجم قرار می دهند. این تحقیق شامل چهار بخش که بخش اول تعریف مفاهیم، در بخش دوم اقسام آزادی ارزش و منشآ آن را بیان می کند. در فصل سوم آزادی های تکوینی و تشریعی مورد بررسی قرار گرفته و در بخش چهارم به تبیین آزادیهای فردی و اجتماعی پرداخته است و در پایان به این نتیجه نهایی می رسد که انسان آزادی مطلق ندارد زیرا آزادی و رهایی بدون حد و مرز با اهداف آفرینش، عبودیت و محدودیت وجودی او در تضاد است. بنابر این نمی توان تمام ارزشهای اخلاقی و معنوی انسان را فدای آن نمود.

معجزه عمل خارق العاده ای است ک از طرف خداوند برای اثبات ادعا و صدق گفتار پیامبران، به آنان داده می شود، و یکی از راه های شناخت عمومی پیامبران است. پیامبر گرامی اسلام( قرآن کریم را سند صدق نبوت و معجزه اصلی خود معرفی نموده، و قرآن نیز در چندین آیه به اعجاز خود اشاره کرده است. پژوهش حاضر با روش عقلی، به بررسی دلایل کلامی اعجاز قرآن پرداخته است. آن چه به عنوان معجزه ارایه می گردد باید کاری خارق العاده و همراه با تحدی بوده، و نوع بشر از آوردن مثل آن احساس عجز نماید. از ویژگی های اعجاز قرآن نیز آن است که در تمام بسترهای تاریخی و اجتماعی تازگی داشته، و مبارزه طلبی می کند. قرآن بر خلاف سایر معجزه ها، دارای نقش هدایتی و تربیتی بسیار برجسته ای است. قرآن کریم از سوی رسول خدا به عنوان یک سند فراتر از قدرت بشری معرفی گردیده، و دشمنان نیز به ناتوانی خود در برابر آن اعتراف کرده اند. در طول تاریخ، همگان پذیرفته اند که قرآن از نظر آراستگی ظاهری، ترکیب و چینش کلمات و ارتباط آن ها، و نیز در بعد ارزش های محتوایی، بی نظیر و خارق العاده است. از حیث اعجاز محتوایی می توان به هماهنگی میان ظاهر و باطن آیات قرآن اشاره کرد. همچنین خبردادن قرآن از سرگذشت اقوام پیشین، حوادثی که در پشت پرده در حال وقوع است، و یا پیشامدهای آینده، از دیگر وجوه اعجاز قرآن است. قرآن از نظر استدلال نیز یک معجزه است؛ زیرا مخاطبان خود را از هر قشر و در هر سطحی که باشند، با منطق و استدلال راهنمایی می کند. همچنین قرآن یک کتاب علمی محسوب می شود که پرده از رازهای خلقت برداشته و برای خلاقیت و کشف اسرار نهفته در نظام هستی، اهمیت بسیاری قایل است. و این همه در حالی است که آورنده آن، نزد هیچ کس درس نخوانده و سواد نیاموخته است. امامان معصوم( نیز همواره وجوه اعجاز قرآن کریم را مورد تذکر قرار می دادند.