نام پژوهشگر: سید مجتبی شهابی

توسعه سامانه حامی تصمیم گیری مکانی جهت مطالعه بافت های فرسوده شهری برپایه کاربرد تلفیقی سنجش از دور و gis
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی - دانشکده نقشه برداری 1389
  سید مجتبی شهابی   محمد طالعی

بافت های غیراستاندارد و نابسامان شهری عموما به چهار گروه مجزا تقسیم می شوند که شامل 1)بافت تاریخی، 2) بافت قدیمی، 3) سکونت گاههای خودرو حاشیه ای و 4) بافت های فرسوده است. مدیریت بافت های فرسوده، یکی از دغدغه های اصلی در بحث مدیریت بحران های شهری خصوصا در کلان شهرهاست و دلیل این امر، آسیب پذیری بالای اینگونه بافت ها در برابر زلزله می باشد. وجود معابر با عرض کمتر از 6متر، ریزدانگی قطعات، عمر بالای ابنیه و بهره مندی پائین خدماتی از ویژگی های بارز این بلوک ها می باشد. به دلیل گستردگی، پراکندگی و گوناگونی این گونه سکونت گاهها، استفاده از روش های مستقیم میدانی مانند نقشه برداری زمینی، فرآیندی پر هزینه و زمانبر است، لذا استفاده از سنجش از دور در استخراج برخی پارامترهای مفید در زمینه شناسایی بافت های فرسوده، امری اجتناب ناپذیر است. بررسی عرض معابر با استفاده از تصاویر سنجش از دور، نیازمند استفاده از تصاویر و الگوریتم هایی در استخراج راه است که بهترین نتیجه را در مناطق پیچیده شهری بهمراه داشته باشد. سنجنده های رقومی با قدرت تفکیک مکانی بالا مانند ikonos, orbview, geoeye و quickbirdابزاری راهبردی در این زمینه می باشند. به منظور استخراج معابر با عرض بیش از 6متر، با استفاده از روش طبقه بندی درختی، ابتدا سطوح پوشیده با آسفالت از تصویر استخراج شده است. در ادامه با استفاده از روش های پردازش تصویر، معابر از پشت بام ها با پوشش آسفالت جداسازی می شوند. در بحث دانه بندی، به دلیل عدم امکان تعیین دقیق مساحت قطعات از تصویر موجود، با استفاده از الگوریتم های قطعه بندی، بافت و طبقه بندی، تراکم نواحی مورد بررسی قرار می گیرد. بر این اساس، بافت های شهری دارای همجنسی پائین که از تعداد زیادی قطعه تشکیل شده باشند و گوناگونی کاربری زمین در آنها بالا باشد، بافت های ریزدانه می باشند. در ادامه، با تلفیق اطلاعات استخراج شده از تصاویر و لایه های اطلاعاتی موجود در سامانه اطلاعات مکانی از قبیل عمر بنا و مقاومت در برابر زلزله، با استفاده از یک تحلیل تصمیم گیری چند معیاره در محیط سامانه اطلاعات مکانی، بافت های فرسوده شهری استخراج می شوند. با استفاده از این اطلاعات می توان یک چارچوب طراحی شهری در جهت بهسازی، بازسازی یا نوسازی بافت ارائه گردد. محله باغ شاطر تهران در ناحیه 3 منطقه یک تهران و مابین رودخانه گلابدره و دربند قرار دارد ، که مرز شمالی آن به کوهستان ختم می شود و از جنوب به خیابان دربند منتهی می شود، به عنوان ناحیه مطالعاتی انتخاب گردیده.