نام پژوهشگر: محسن جمشیدی شفق

بررسی عملکرد مواد فعال سطحی در فرآیند ازدیاد برداشت نفت از مخازن کربناته از طریق تغییر ترشوندگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده فنی مهندسی 1389
  محسن جمشیدی شفق   محسن وفایی سفتی

سنگ های کربناته ابتدا به ساکن و در حالت طبیعی، مادامی که فیلم آبی بین سطح سنگ و فاز نفتی پایدار است، آب دوست می باشند. تا آنکه به دلیل جذب سطحی اجزاء نفت خام بروی سطح سنگ، فیلم آبی پاره شده و مخزن کربناته در محدوده نفت دوست قرار می گیرد. جذب سطحی اسید چرب روی سطح کلسیتی، که به علت جاذبه الکترواستاتیک قوی بین آنیون کربوکسیلات و سطح سنگ کربناته اتفاق می افتد، از عوامل مهم این تغییر ترشوندگی است. رسوب سطحی مولکول های سنگین و دارای حلالیت پایین مانند مولکول های آسفالتین هم از دیگر عوامل موثر است. اجزاء جذب شده به عنوان لنگر برای دیگر اجزاء موجود در نفت عمل می کنند. پارگی فیلم آبی و مجاورت نفت خام با سطح سنگ (شرایط نفت دوستی) باعث می شود آشام خود به خودی نفت از چاه انجام نشود. این امر سبب توقف تولید نفت از مخزن پس از مراحل اولیه استخراج خواهد شد. باقی ماندن بیش از %50 نفت خام در مخزن به دلیل شرایط نفت دوستی سطح سنگ، انگیزه یافتن روش های موثر و بهینه برای تغییر ترشوندگی سنگ مخزن از این حالت نفت دوست به حالت آب دوست را دو چندان می کند. استفاده از سورفکتانت ها به عنوان مواد فعال سطحی یکی از روش های نوین برای تغییر ترشوندگی سنگ مخزن کربناته از حالت نفت دوست به آب دوست می باشد. این مواد با قرارگیری در سطح باعث کاهش کشش سطحی و تغییر ترشوندگی سطح می شوند. این امر منجر به جابجایی اجزاء نفت خام از سطح و در نتیجه آزادسازی نفت به تله افتاده و ازدیاد برداشت نفت می شود. در پژوهش حاضر برای بررسی مکانیسم تغییر ترشوندگی و همچنین یافتن نوع و غلظت بهینه و کارآمد سورفکتانت، از روش های آنالیز دستگاهی اندازه گیری زتا پتانسیل و گرماسنجی وزنی استفاده شده است. همچنین فرآیند تزریق سورفکتانت به سنگ مخزن توسط دستگاه سیلابزنی مغزه مدل سازی شده تا نتایج تست های قبلی در عمل سنجیده شود. کلمات کلیدی: ازدیاد برداشت نفت، مخازن کربناته، آب دوست، نفت دوست، تغییر ترشوندگی، سورفکتانت ، زتا پتانسیل، گرماسنجی وزنی، دستگاه سیلابزنی مغزه