چکیده: رشد سریع جمعیت و گسترش مهارناپذیر شهرها که کم وبیش در دو دهه پس از انقلاب نمود آشکارتری یافته است باعث جابجایی جمعیت محدوده های مرکزی بسیاری از شهرها شده و روند فرسودگی بافت های تخلیه شده را تسریع کرده و این بافت ها را به سکونتگاههای مهاجران و اقشار کم درآمد و مأمن ناهنجاریهای اجتماعی قرار داده است. جهت شناسایی عوامل موثر در این روند, رساله حاضر با عنوان « مطالعه تحولات فضایی _ کالبدی محدوده مرکزی شهر قوچان با رویکرد توسعه پایدار » تهیه شده است. در روند توسعه شهر قوچان, تغییرات ساختار اقتصادی – اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت مرکزی با الگوهای جدید شهرنشینی، ترافیک و آلودگی، وجود تشکیلات متعدد و موازی در زمینه مدیریت مرکز شهر باعث گردیده بخشهای قدیمی ( هسته اولیه ) و با ارزش جمعیت خود را به نفع مناطق حاشیه ای از دست بدهند . با توجه به مطالب عنوان شده این سئوالات مطرح میشود که : 1 – آیا وضعیت اقتصادی گروههای اجتماعی باعث ناپایداری ( فرسودگی بافت ) محدوده مرکزی شهر قوچان شده است ؟ 2 – آیا فعالیتهای اقتصادی در ناپایداری فضایی ( فرسودگی بافت ) محدوده مرکزی شهر قوچان نقش دارد ؟ 3- آیا تحولات فضایی ـ کالبدی ناشی از اقدامات نهادهای دولتی در محدوده مرکزی شهر قوچان باعث ناپایداری فضایی محدوده شده است؟ در این تحقیق بررسی تحولات فضایی-کالبدی محدوده برای شناخت میزان پایداری یاناپایداری بافت کالبدی بوده است که از این رهگذر بتوان آسیب های فضایی- کالبدی شهر را شناسایی وسپس جهت انطباق فضاهای قدیم با زندگی امروز الگویی مناسب ومطلوب جهت بهسازی ونوسازی ارائه داد. رویکرد کلی حاکم بر روش تحقیق، ترکیبی از روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی و از نوع کاربردی می‏باشد .برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و فرضیه ها نیز از جدول فراوانی, آزمون همبستگی, همبستگی دو متغیره و چند متغیره و روش اسنادی استفاده شده است. طبق بررسیهای صورت گرفته مشخص شد که از یکسو موقعیت اقتصادی گروههای اجتماعی ساکن در محدوده و از سوی دیگر عملکرد ناموفق مدیریت شهری موجب تشدید ناپایداری فضایی محدوده مرکزی شهر قوچان شده است و همچنین با بررسی بین کاربریهای اقتصادی و میزان فرسودگی و نوسازی مشخص شد فعالیتهای اقتصادی در میزان ناپایداری فضایی محدوده مرکزی شهر قوچان تأثیری نداشته است.