نام پژوهشگر: حسین همت زاده

معرفت شناسی فضیلت گرا و نسبت آن با معرفت شناسی رایج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده الهیات 1390
  حسین همت زاده   محمد علی عباسیان چالشتری

علارغم اهمیت فضایل "عقلانی" (یا "معرفتی") در معرفت شناسی های افلاطون و ارسطو (از میان دیگر فیلسوفان)، بیشتر آثار اخیر در معرفت شناسی، متمایل به تمرکز بر روی سوالاتی از قبیل "معرفت چیست؟" و "چگونه فرد می تواند به آن دست یابد؟" می باشند. معرفت شناسان فضیلت گرا، این سوالات معروف را رها نمی کنند، بلکه به یک شیوه جدیدی – با تمرکز بر روی "فضایل عقلانی" و سپس با تمرکز بر روی "شخصیت فاعل عقلانی"- به آن مسائل می پردازند. آنها متفق القول اند در اینکه مفهوم فضیلت عقلانی، استحقاق داشتن نقش مهم و بنیادین در معرفت شناسی را داراست. با این حال، آنها پیرامون صفاتی که به عنوان فضایل عقلانی محسوب می شوند، منقسم شده اند. "وثاقت گرایان فضیلتی" فضیلت عقلانی را به عنوان (تقریباً) هر صفت موثق یا منجرشونده-صدق یک شخص درک می کنند. آنها به عنوان موارد نمونه ای فضیلت عقلانی چیزهایی از قبیل حافظه، درون نگری، ادراک حسی و دلیل را ذکر می کنند. در مقابل، "تکلیف گرایان فضیلتی" فضایل عقلانی را به عنوان اوصاف شخصیت عقلانی ممتاز – یا اوصاف یک عالِم یا محقّقِ موفق - درک می کنند، اوصافی از قبیل انصاف عقلی، ذهنیت باز و روشن، توجه عقلانی، کمال، شجاعت و ... . ما با توصیف مختصری از معرفت شناسی رایج آغاز خواهیم کرد، و سپس برخی از موضوعاتی که در معرفت شناسی فضیلت گرا مورد بحث قرار گرفته اند را به اختصار شرح خواهیم داد. برخی از این موضوعات، موضوعاتی هستند که بطور عام ذهن معرفت شناس را مشغول خود ساخته اند، در حالی که دیگر موضوعات بطور خاص از معرفت شناسی فضیلت گرا ناشی می شوند.